"La Velata". Tajemnicza kobieta w welonie Rafaela Santiego

Ostatnia aktualizacja: 03.07.2022 15:00
"La Velata", czyli dama w welonie – to piękny portret autorstwa Rafaela Santiego. Przedstawia młodą, urodziwą kobietę, której welon może wskazywać na to, że jest zamężna. Jednak tożsamość modelki nie jest znana do dziś. 
Rafael, La Velata, ok. 1516, Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florencja
Rafael, "La Velata", ok. 1516, Galleria Palatina (Palazzo Pitti), FlorencjaFoto: Shutterstock/Vitaly Raduntsev

Obraz najpierw należał do kupca florenckiego Mattea Bottiego, a po bankructwie Bottich przeszedł w ręce Cosima II di Medici, wielkiego księcia Toskanii. 

Tytuł obrazu "La Velata" pochodzi od welonu zakrywającego włosy modelki i wskazuje na to, że była ona zamężna (głowę Mony Lisy, żony florenckiego kupca, też okrywa delikatna, tiulowa tkanina). Gest prawej dłoni złożonej na sercu może być wyrazem jej wierności i oddania, a palce układające się w literę "V"  odniesieniem do Venery, patronki małżeńskiej miłości.

Tożsamość modelki Rafaela nie jest jednak znana, chociaż według popularnych legend byłaby to ukochana malarza Margherita Luti, zwana La Fornarina. Jednak wystawny strój i biżuteria wskazywałyby, że kobietą pozującą Rafaelowi była raczej zamożna szlachcianka. A może Rafael stworzył wizerunek ideału kobiecej urody, konkurując z Leonardem, a zarazem, a może przede wszystkim, z Tycjanem, który w tym czasie malował zmysłowe Wenecjanki, ubrane w suto marszczone jedwabne suknie?

Wyzwaniem dla Rafaela była nie tylko piękna, łagodna twarz modelki o płomiennym spojrzeniu, lecz także jej biała koszulka i suknia – a zatem dwie tkaniny: przezroczysta i mięsista. Umarszczony tiul odsłania gdzieniegdzie zmysłowe ciało modelki, a jedwabna satyna układa się w gęste fałdy.

Kto wie, czy Rafael, gdyby dane było mu żyć dłużej, nie stałby się kolorystą dorównującym zmysłowością malarskiej materii Wenecjanom. Jego dojrzałe obrazy, w tym "La Velata", bliskie są Tycjanowskiemu rozumieniu colorito, w którym to nie wyraziste kontury i doskonały rysunek budują wartości malowidła, lecz światło, cień i kolor.

Rafael, "La Velata", ok. 1516, Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florencja

Posłuchaj
14:58 2022_07_03 14_45_49_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 "La Velata" Rafaela Santiego (Jest taki obraz/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek

Data emisji: 3.07.2022

Godzina emisji: 14.45

Czytaj także

Historyk sztuki: to będzie rok Rafaela Santi

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2020 08:00
- Wielkiemu mistrzowi renesansu będą poświęcone aż trzy wystawy. Będziemy mieć okazję przełamać gombrowiczowską frazę "wielkim artystą był". Zrozumieć dlaczego Rafael jest tak znaczącym artystą również dzisiaj - mówiła w Polskim Radiu 24 historyk sztuki dr Justyna Napiórkowska.  
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rafael Santi. "Łagodność i wdzięk, które miał w sobie, przelał w obrazy"

Ostatnia aktualizacja: 06.04.2024 05:45
Rafael Santi zarówno urodził się, jak i zmarł w Wielki Piątek. Zbieżność dat oraz niewątpliwe umiejętności przyczyniły się do nadania mu przydomka "boskiego artysty". Dziś mijają 504 lata od śmierci genialnego malarza.
rozwiń zwiń