"Polskie Radio - wrzesień 1939" - komiks o nieznanych losach radiowego archiwum

Ostatnia aktualizacja: 26.09.2022 17:00
- Płyty Polskiego Radia z września 1939 przekazywano zaufanym osobom na terenie Warszawy. Kilkadziesiąt z "Czarnego nesesera" trafiło do Mirosława Panufnika, brata kompozytora Andrzeja. Ukryto je w pracowni lutniczej ich ojca, były tam bezpieczne do wybuchu Powstania Warszawskiego. Są sygnały, że neseser nie został zniszczony - mówił w Dwójce Stefan Kruczkowski, reżyser dźwięku z Działu Realizacji, Konserwacji i Digitalizacji Archiwum Polskiego Radia.
Okładka komiksu Polskie Radio - wrzesień 1939
Okładka komiksu "Polskie Radio - wrzesień 1939"Foto: materiały promocyjne
  • W poniedziałkowej audycji "Wybieram Dwójkę" rozmawialiśmy o wyjątkowym komiksie, opisującym losy Polskiego Radia we wrześniu 1939 roku.
  • O działalności Polskiego Radia i dramatycznych wydarzeniach z września 1939 roku oraz o tym, jak powstawał komiks opowiadający historię sprzed 83 lat, opowiedzieli Stefan Kruczkowski - reżyser dźwięku z Działu Realizacji, Konserwacji i Digitalizacji Archiwum Polskiego Radia - oraz Maciej Czaplicki - rysownik.

Jest ślad "Czarnego nesesera"

Stefan Kruczkowski zaznaczył, że wciąż są prowadzone poszukiwania "Czarnego nesesera". - Udało się ustalić nazwisko studenta, który przyniósł na zajęcia akademickie płytę z ostatnim przemówieniem prezydenta Stefana Starzyńskiego. Okazało się, że ów student był także dziennikarzem i pisywał w "Sztandarze Młodych". Jest to ślad, że te nagrania przetrwały - podkreślił.

Nadawać mimo wszystko

Maciej Czaplicki mówił, że idea narodziła się po zakończeniu pracy nad komiksem o Powstaniu Warszawskim. - To są bliskie sobie tematy, tym razem przedstawiliśmy historię Polskiego Radia podczas kampanii wrześniowej, to, jaki miało ono wpływ na heroiczną postawę całego narodu. Komiks przedstawia tych kilkanaście osób, które zostały w Polskim Radiu w Warszawie i podjęły decyzję, żeby mimo wszystko nadal nadawać.

Dodał, że przygotowano specjalne nagranie, które miało zostać opublikowane w razie wybuchu wojny. - Od rana 1 września było ono wielokrotnie odtwarzane - powiedział.


Posłuchaj
17:43 2022_09_26_16_33_22_Dwojka_Wybieram_Dwojke.mp3 "Polskie Radio - wrzesień 1939" - komiks o nieznanych losach radiowego archiwum (Wybieram Dwójkę)

 

Edmund Rudnicki - dyrektor Polskiego Radia we wrześniu 1939 roku

Stefan Kruczkowski podkreślił, że decyzja o pozostaniu w warszawskiej siedzibie Polskiego Radia była trudna. - Odnalazły się płyty z nagraniami, na których Jeremi Przybora jako spiker wygłasza komunikaty we wrześniu 1939 roku. Pracownicy, którzy zostali w Warszawie, nie mieli dyrektyw, wybrali na swego szefa Edmunda Rudnickiego. Był on wśród nich służbowo najwyższy rangą, pełnił funkcję kierownika muzycznego. Dzień później został zatwierdzony przez prezydenta Starzyńskiego na stanowisko nowego dyrektora Polskiego Radia - mówił.

Uratowano 100 płyt z 9 tysięcy

Maciej Czaplicki opowiedział o pracy nad odtworzeniem obrazu radia w czasie wojny. - Niestety nie ma wielu zdjęć przedstawiających radiowe studia, Polskie Radio miało olbrzymie archiwum dźwiękowe, które Niemcy zniszczyli we wrześniu 1939 roku - mówił. - Nadal nie są znane losy tych zbiorów, 28 września podpisano kapitulację Warszawy, na jej mocy przekazanie Polskiego Radia Niemcom nastąpiło 30 września - dodał Stefan Kruczkowski.

Zaznaczył, że wspaniałej inicjatywie pracowników Polskiego Radia zawdzięczamy ocalenie najcenniejszych archiwów z września 1939 roku. - Do tego czasu w Warszawie było 9 tysięcy nagranych płyt, udało się uratować ponad 100 z nich. Były one wynoszone w trzech partiach - powiedział.

Zobacz serwis internetowy czarnyneseser.pl

***

"Lato 1939 roku. Groźba wojny jest coraz bliższa. Na początku września pracownicy Polskiego Radia muszą podjąć decyzję - ewakuacja czy dalsze nadawanie pomimo grożącego niebezpieczeństwa. Ci, którzy zostali, jednoczą siły pod kierownictwem Edmunda Rudnickiego i trwają na swoich posterunkach. Gdy stolica kapituluje, z Rozgłośni Polskiego Radia w Warszawie przy Zielnej 25 trzech mężczyzn potajemnie wynosi depozyt z bezcennymi płytami nagranymi we wrześniu 1939 roku".

Co było dalej? Kto i gdzie ukrył metalofony? Czy zostały odnalezione? Odpowiedzi na te pytania odnajdziemy w wyjątkowym komiksie zatytułowanym "Polskie Radio - wrzesień 1939", który będzie miał premierę 30 września.

Wydawcami komiksu są Polskie Radio i Instytut Pamięci Narodowej.

ZOBACZ KONFERENCJĘ otwierającą narodowe poszukiwania zbioru płyt z września 1939 roku:

REKLAMA

Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Polskiego Radia 

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Goście: Stefan Kruczkowski (reżyser dźwięku z Działu Realizacji, Konserwacji i Digitalizacji Archiwum Polskiego Radia), Maciej Czaplicki (rysownik)

Data emisji: 26.09.2022

Godzina emisji: 16.30

mo

Czytaj także

Wrzesień '39. Tego dnia od bomb zginęło 10 tysięcy warszawiaków

Ostatnia aktualizacja: 25.09.2023 13:00
- Bombardowanie rozpoczęło się około godziny 7 rano, trwało przez 10 straszliwych godzin, godzin takiego piekła, że nikt, kto tego nie przeżył, nie jest w stanie sobie tego nawet w przybliżeniu wyobrazić – relacja płk. Tadeusza Tomaszewskiego z bombardowania Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Polski Wrzesień 1939. Dzień po dniu". Wyjątkowy cykl Polskiego Radia

Ostatnia aktualizacja: 05.10.2022 17:30
"Polski Wrzesień 1939. Dzień po dniu" to okolicznościowy cykl emitowany codziennie (do 5 października) w Programie 1 Polskiego Radia, w związku z 83. rocznicą wybuchu II wojny światowej. Polskie Radio przygotowało również specjalny serwis internetowy, szereg audycji specjalnych, transmisji z obchodów i unikatowych nagrań. 
rozwiń zwiń