Lirak Krzysztof Grabek Niedawno upłynęło lub niedługo upłynie, a może właśnie upływa 180 lat od narodzin byś może ostatniego wędrownego lirnika polskiego, a na pewno jednego z ostatnich. Oczywiście lirników obywateli polskich było jeszcze w międzywojniu niemało, ale byli to etniczni Ukraińcy, a także Białorusini. O kim mowa i skąd wiem, że chodzi o lirnika Polaka? Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Dżerpedżeż czyli echo Polskie słowo oznaczające echo jest krótkie, sekundowe wręcz, efemeryczne, indywidualne, mało waży, z powietrzem się kojarzy i z nimfą. Czerkieskie (czy też adygejskie) dżerpedżeż jest dłuższym, bardziej złożonym słowem, twardszym, cięższym, konkretnym, mocnym, tworzy szerszą wspólnotę liter i kojarzy się bardziej z ziemią. Tak przynajmniej to wygląda, czy też brzmi, z polskiej perspektywy. Zobacz więcej na temat: folklor folk Kaukaz Rosja
Paradoksy Festiwalu w Kazimierzu Pierwszy można nazwać paradoksem założycielskim. Jeden z twórców (obok lubelskich regionalistów i ambitnych działaczy kultury) Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, a z perspektywy kuratorskiej można powiedzieć, że jego ojciec – nieżyjący już Włodzimierz Dębski – mówił: „Stworzyłem zasady kazimierskiego Festiwalu”, a zarazem twierdził, że „Folklor, którym się tylu zachwyca, okazuje się po głębszej analizie lipą, chałą bez jakichkolwiek wartości kształcących. Co najwyżej można go jeszcze gorzej wykonać. Parę bab pojęczy sobie, popiszczy. Nikomu to nic nie da”. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton Kazimierz Dolny
Zomia. Wciągające odkrycia Laurenta Jeanneau Dzisiaj o bliskiej mi postaci Laurenta Jeanneau, francuskiego globtrotera i niespokojnego ducha, nagrywającego muzykę pod pseudonimem Kink Gong, aktualnie mieszkającego, zdaje się, w Chinach. Notabene gościł kilka lat temu na Festiwalu Radio Azja w Warszawie. Zobacz więcej na temat: folk akordeon world music
Nostalgia Kiedy kończy nam się dzieciństwo, z rozpędem wzniecającym kurzawę wbiegamy w młodość, która zamienia się niepostrzeżenie w dorosłość. W owym momencie jednak nie za bardzo wiadomo, co ta dorosłość oznacza, bo dopiero „staje się”. Rozsadza nas niepowstrzymana organiczna witalność. Sturm und Drang jest piękny także dlatego, że niebezpieczny jak walka z bykiem, a chociażby i z borsukiem. Tak to wygląda, przynajmniej z perspektywy chłopackiej, oraz liczba mnoga, której tu używam, jest oczywiście szczególna, nie ogólna. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Folk prosto z szelfu: Frode Haltli "Avant folk II" Utalentowany norweski akordeonista Frode Haltli, szkoda, że mało u nas znany, nagrał w tym roku kontynuację cenionego albumu „Avant folk” (2018). To jeden z wielu jego projektów, wyróżniający się spośród nich mini-bigbandowym składem, bo w pierwszej części wzięło udział trzynastu muzyków, włącznie z gwiazdą norweskiej awangardy Mają Ratkje, a w tegorocznych nagraniach dziesięciu. Zobacz więcej na temat: folk akordeon world music
Wesele śmiertelników To centralny obrzęd życia w większości kultur tradycyjnych świata, także w polskiej. W ciągu XX wieku tradycyjne formy wesela zanikły lub uległy daleko idącym przekształceniom. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Wokalny fajerwerk z Oksytanii Żeby nie było, że piszę na kolanach, od razu powiem: ten album nie do końca trafia w mój gust. Szukam w muzyce, w śpiewie także intymności, a tu mi jej brakuje. No, ale w końcu tytuł brzmi „La Grande Folie”, czyli wielkie szaleństwo... Zobacz więcej na temat: folk MUZYKA recenzja
Bractwo na Roztoczu – część III Pisałem wcześniej odkrywaniu z Bractwem Ubogich Roztocza jako krainy, a dziś o tym jak wymyśliliśmy region etnomuzyczny. Wprawdzie byliśmy chyba jedynymi jego mieszkańcami, i to symbolicznymi, lecz z czasem nazwa regionu zaczęła istnieć realnie. Warto przypomnieć, że geograficznie rzecz ujmując Roztocze również jest młode. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Śpiew - Hâfız Âşir | Samuel David Dzisiaj uczta dla miłośników śpiewu tradycyjnego dzięki nagraniom z dobrze znanej już, amerykańskiej wytwórni Canary Record, prowadzonej przez Iana Nagoskiego. Zobacz więcej na temat: folk
W upiornym kręgu Kiedy w połowie lat 90. dokumentowałem pieśni pogrzebowe Puszczy Białej, szybko się zorientowałem, że część spośród śpiewających na pogrzebach, zwłaszcza tych, którzy prowadzili te śpiewy czy też „trzymali” ten zwyczaj, to ludzie daleko bardziej ciekawi niż z początku sądziłem. Momentalnie mnie „skanowali”, rozpoznawali moje szczere intencje i zgadzali się na nagranie. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Płaczę z Szejkiem Zouzou W lutym pisałem o czterech albumach, tym razem o jednej tylko pieśni, śpiewanej sto lat temu w Algierii i Maroku. Na pewno jednej z najpiękniejszych, jakie dane było mi w ogóle usłyszeć. Zobacz więcej na temat: folk
Świniarki – środek świata Czyli oś. Która robiła nam „się”, kręcąc nami czyli Bractwem Ubogich na różne sposoby przez kilkanaście lat. Na święto i na świecko. Bardziej chyba w to drugie nam grało. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Żydowskie rembetiko | Łemkowie | Robert Jaworski | Meril Wubslin Dziś krócej, ale za to o czterech płytach. Czasem trzeba nadgonić miesięczny tryb recenzowania, bo ukazuje się coraz więcej albumów zarówno z muzyką nową jak i z archiwaliami. W tych ostatnich, a zwłaszcza nieanglojęzycznych nagraniach amerykańskich z pierwszej połowy XX wieku specjalizuje się wydawnictwo Canary, prowadzone przez Iana Nagoskiego. Zobacz więcej na temat: muzyka elektroniczna Słowianie folk
Bractwo z Roztocza Tak można by powiedzieć o Bractwie Ubogich, pierwszej kapeli, która poświęciła się w swojej działalności muzyce wiejskiej in crudo na sposób możliwie bliski oryginałowi. Możliwie, czyli na miarę naszych ówczesnych umiejętności i horyzontów. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton
Podróż na Księżyc. Remigiusz Mazur-Hanaj Zespół zawiązał się w 1990 roku, działał 6 lat, reaktywował się w 2014. Z początku tworzyły go trzy kobiety, Agata Harz, Katarzyna Smoluk, Olga Nakoneczna, z czasem dołączyli Lechosław Polak, Rmigiusz Hanaj i Robert Niziński. Niezależnie, ta sześcioosobowa grupa i Adam Strug, wzięli udział w konkursie Warszawska Giełda Piosenki. Wyniki otrzymywało się telefonicznie. Strug dowiedział się, że „zajął pierwsze miejsce ex aequo z grupą księży”… Tak poznał Księżyc. A dzięki Księżycowi, muzyczny minimalizm w jego współczesnym wydaniu i wiele z muzyki bliskowschodniej. Zobacz więcej na temat: folk folklor kultura ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna Adam Strug
Wezwanie do słuchania Staram się nie słuchać kiepskich płyt i tym razem znów mi się udało! O albumie „Call to prayer” będę pisać w samych superlatywach. Zupełnie niezwykłe jest to, że arabski śpiew i barwa głosu Ghalili, barok francuski na violę da gamba oraz ragi i śpiew dhrupad stanowią dla siebie tak naturalne konteksty jak na tej płycie. Ten trójstyk kulturowy wybrzmiewa tu zupełnie organicznie. Zobacz więcej na temat: muzyka elektroniczna Słowianie folk
Pies Szczeka w szkołach Swego czasu miałem przyjemność z kapelą Pies Szczeka y Goście wiele set razy grać tzw. szkolne audycje organizowane przez Filharmonię Narodową, de facto minikoncerty. Słabo płatne, były na pół pracą, na pół służbą. Czasem po siedem, osiem godzin dziennie (rekord to dziewięć). Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton