Polskie Radio
Section05
I wojna światowa

Francuscy i angielscy żołnierze na Górnym Śląsku. Misja Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej

104 lata temu nad terenami plebiscytowymi na Górnym Śląsku kontrolę przejęła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa, powołana Traktatem Wersalskim. Żołnierze Ententy mieli dopilnować, by referendum w sprawie podziału terytorium przebiegało sprawnie. Trafili w sam środek polsko-niemieckiego konfliktu.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA śląskie Śląsk Górny Wojciech Korfanty plebiscyt Niemcy Francja Wielka Brytania Włochy Wersal I wojna światowa

Stefan Dąb-Biernacki. Generał zdegradowany do stopnia szeregowego

65 lat temu w Londynie zmarł gen. Stefan Dąb-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, generał Wojska Polskiego, który w czasie wojny obronnej 1939 roku nieudolnie dowodził Armią "Prusy". Po przedostaniu się do Francji został skierowany, decyzją gen. Władysława Sikorskiego, do obozu odosobnienia i zdegradowany do stopnia szeregowego.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski I wojna światowa II wojna światowa II RP wojna polsko-bolszewicka Stefan Grot-Rowecki Władysław Sikorski

Ksawery Tartakower. "W szachach moralne zwycięstwa się nie liczą"

Talent do gry w szachy łączył z zamiłowaniem do aforyzmów. Mawiał: "wygrać jest łatwo, trudno jest przegrać" i dodawał, że "zdarzają się nieudane zwycięstwa i wielkie przegrane". Jako jeden z największych szachowych mistrzów w przedwojennej Polsce na pewno wiedział, co mówi.
Zobacz więcej na temat:  szachy Żydzi Francja olimpiada rozrywka gry gry planszowe gra Rosja Austria I wojna światowa II wojna światowa historia Polski HISTORIA Dwudziestolecie międzywojenne Wiedeń Paryż Warszawa

Adam Koc. Żołnierz, polityk, niepodległościowiec

55 lat temu, 3 lutego 1969 roku, w Nowym Jorku zmarł płk Adam Koc. W swoim życiu pełnił wiele funkcji: był współzałożycielem Polskiej Organizacji Wojskowej, żołnierzem Legionów Polskich, a w okresie międzywojennym wiceministrem skarbu państwa i liderem Obozu Zjednoczenia Narodowego. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka Adam Koc Józef Piłsudski Legiony Polskie emigracja niepodległość

Powstanie wielkopolskie – dlaczego jedyna zwycięska insurekcja Polaków?

W rozpoczętym 27 grudnia 1918 roku powstaniu wielkopolskim Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do odradzającej się Polski. Iskrą do wybuchu zrywu był przyjazd do Poznania pianisty i niepodległościowca Ignacego Jana Paderewskiego.
Zobacz więcej na temat:  CERN powstanie wielkopolskie Dorota Truszczak historia Polski Józef Dowbor-Muśnicki Józef Piłsudski I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka

Wacław Jędrzejewicz. Polityk, historyk, niepodległościowiec

29 stycznia 1893 roku urodził się prof. Wacław Jędrzejewicz. Był oficerem polskiego wywiadu, współorganizatorem Polskiej Organizacji Wojskowej, a w okresie międzywojennym pełnił funkcję ministra. Wsławił się również jako założyciel Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce - jednej z najważniejszych polonijnych placówek naukowych. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Wacław Jędrzejewicz historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne I wojna światowa Historia - ludzie II wojna światowa Józef Piłsudski Legiony emigracja Stany Zjednoczone wojna polsko-bolszewicka

Tadeusz Kossakowski - najstarszy cichociemny

136 lat temu urodził się generał dywizji Tadeusz Kossakowski - uczestnik trzech wojen, inżynier, propagator unowocześniania polskiej armii, najstarszy i najwyższy stopniem cichociemny. W wieku 56 lat zdecydował się na przerzut do okupowanej Polski, by jako zwykły szeregowy wziąć udział w Powstaniu Warszawskim.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II wojna światowa I wojna światowa Armia Krajowa wojna polsko-bolszewicka II Rzeczpospolita Powstanie Warszawskie PRL

Bitwa pod Rafajłową. Zwycięstwo Legionów Polskich nad Rosjanami

Żołnierze Legionów Polskich wchodzących w skład grupy podpułkownika Józefa Hallera w nocy z 23 na 24 stycznia 1915 roku odparli groźny atak wojsk rosyjskich przeprowadzony z zaskoczenia. Poza tym udało im się stworzyć tzw. Rzeczpospolitą Rafajłowską - pierwszy polski wolny byt państwowy od czasów zaborów.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski I wojna światowa Legiony Polskie Józef Haller niepodległość

"Tłumacz musi znać przede wszystkim swój własny język". Egon Naganowski i polsko-niemieckie historie

– Czasem się ludziom wydaje, że oni znają dobrze język obcy, wobec tego mogą tłumaczyć. A trzeba znać w takim przypadku dobrze język polski – podkreślał Egon Naganowski. Dziś mija 24. rocznica śmierci tego cenionego znawcy literatury niemieckojęzycznej, żołnierza Armii Krajowej, a także radiowca.
Zobacz więcej na temat:  Egon Naganowski literatura Austria I wojna światowa II wojna światowa Powstanie Warszawskie tłumacz język polski języki obce