Jad pszczeli może uczulać. Co robić po użądleniu?

W Polsce gryzą nas nie tylko komary - zdarza się, że użądli nas osa lub pszczoła miodna. Warto wiedzieć, jakie medyczne i domowe sposoby mogą nam pomóc zmniejszyć obrzęk i ból. 

Bez pszczół nie mielibyśmy co jeść. Niekiedy jednak mogą one stanowić dla nas zagrożenie.

Foto: Shutterstock.com/Hennie Briedenhann

• Jad pszczeli w dużej części składa się z substancji toksycznych.
• Reakcja pojawia się po około 20 minutach od użądlenia i nie powinna mieć dużego nasilenia.
• W przypadku osób uczulonych na jad pszczeli może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który wymaga natychmiastowego kontaktu z lekarzem.

Co to jest wstrząs anafilaktyczny? 

Pszczoły to pożyteczne owady znane każdemu z nas. W Polsce żyje około 470 gatunków tych błonkówek. Pomimo niebagatelnego znaczenia dla człowieka (dzięki ich pracy możliwa jest produkcja 1/3 żywności!) mogą one niekiedy stanowić dla nas zagrożenie. Jad pszczeli zawiera bowiem alergeny mogące wywołać wstrząs anafilaktyczny. - Tak reaguje organizm człowieka, który jest nadwrażliwy na substancje, które zasadniczo nie są dla niego aż tak groźne - wyjaśnia Daria Pitra, studentka farmacji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. - We wstrząsie anafilaktycznym reakcja alergiczna rozwija się bardzo szybko i może zagrozić naszemu życiu.

Swędzenie, pieczenie, obrzęk 

Kiedy owad żądli naszą skórę, dochodzi do wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych w danym miejscu, do rozszerzenia tych naczyń i do wzrostu napływu krwi. Skutkiem jest pojawienie się miejscowego, niewielkiego zazwyczaj, obrzęku, zaczerwienienia, bolesności. Może pojawić się świąd oraz możemy odczuć ocieplenie tego miejsca. Najczęściej taka reakcja pojawia się po około 20 minutach od użądlenia. Objawy nie powinny mieć dużego nasilenia, a średnica obrzęku nie powinna mieć więcej niż 10 cm. - Jeśli pojawią się objawy ogólne, jeśli obrzęk nie zmniejsza się, to należy się skonsultować się z lekarzem - zaznacza gość Czwórki.

Posłuchaj

13:18 Czwórka Czwórka do piatej - pszczoła 05.09.2023.mp3 Co robić, kiedy użądli pszczoła? (Czwórka do piątej/Czwórka)

Dlaczego jad pszczeli uczula?

Jad pszczeli składa się m.in. z histaminy, dopaminy, peptydów, białek oraz enzymów: fosfolipazy i hialuronidazy. Większość tych substancji jest toksyczna, bo jad służy pszczołom głównie do obrony. Najbardziej na ukąszenia narażeni są pszczelarze, ich rodziny i osoby mieszkające w najbliższym sąsiedztwie.  - Jeśli nagle w naszym otoczeniu pojawi się pszczoła, na pewno nie należy histeryzować ani machać rękami, bo takie zachowanie tylko zwiększa ryzyko użądlenia - podkreśla rozmówczyni Weroniki Puszkar.

Co robić po użądleniu?

Najważniejszym działaniem po użądleniu pszczoły jest wyjęcie żądła przez podważenie. Nie rekomenduje się używania dwóch palców, bo to może spowodować wciśnięcie żądła głębiej i wyciśnięcie resztek jadu do tkanki. Miejsce użądlenia powinniśmy chłodzić zimnym okładem. Dobrym domowym sposobem jest przetarcie miejsca ugryzienia octem. Możemy stosować miejscowe preparaty antyhistaminowe czy maść z hydrokortyzonem, która działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo.

***

Tytuł audycji: Czwórka do piątej

Prowadzi: Weronika Puszkar

Gość: Daria Pitra (studentka farmacji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie) 

Data emisji: 05.09.2023

Godzina emisji: 15.20

kul