- Matura po łacinie to przymiotnik maturus-matura-maturum, czyli 'dojrzały'. Stąd matura jest językowo spokrewniona ze słowem "emerytura". Jeden i drugi jest dojrzały - mówi w Programie 1 Polskiego Radia historyk Łukasz Przybyłek.
Matura 2023. Czytaj więcej>>>
- Pierwsza matura była w 1789 roku wprowadzona przez barona von Zedlitza. Prusy wprowadziły edukację powszechną i egzamin maturalny. W Polsce pierwszą maturę zdawano w Księstwie Warszawskim, w szkołach departamentowych w 1812 roku - mówi historyk.
04:31 PR1_mp3 2023_05_04-07-45-11.mp3 Matura wczoraj i dziś (Sygnały dnia/Jedynka)
- Nasza pierwsza polska matura była oczywiście po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Ciekawy jest temat, jaki wtedy wpisano: "Służba wojskowa jako szkoła tworzenia się charakterów". Było to pół roku po zakończeniu wielkiej wojny, ale też w momencie walk polsko-bolszewickich - wyjaśnia.
Matura 2023
Egzamin maturalny 2023 - podobnie jak w ubiegłym roku i dwa lata temu - będzie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych. Stanowią one zawężony katalog wymagań (o 20-30 proc. w zależności od przedmiotu) określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, które były podstawą przeprowadzania egzaminów w latach ubiegłych.
Czytaj więcej: Wiceszef MEiN o maturach: wymagania są ograniczone o 20-30 proc. względem podstawy programowej
Osobne wymagania egzaminacyjne opracowano dla absolwentów czteroletnich liceów, a osobne dla absolwentów czteroletnich techników, szkół branżowych II stopnia i absolwentów szkół ponadpodstawowych z lat ubiegłych.
Maturzysta (niezależnie, czy zdaje maturę według starej czy według nowej formuły) musi przystąpić do trzech obowiązkowych pisemnych egzaminów na poziomie podstawowym: z języka polskiego, z matematyki i z języka obcego. Abiturienci ze szkół lub klas z językiem nauczania mniejszości narodowych obowiązkowy mają jeszcze egzamin pisemny - z języka ojczystego na poziomie podstawowym.
Poziom rozszerzony
Maturzyści muszą też przystąpić obowiązkowo do jednego pisemnego egzaminu na poziomie rozszerzonym (w przypadku języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym), czyli do egzaminu z tzw. przedmiotu dodatkowego lub do wyboru. Chętni mogą przystąpić maksymalnie jeszcze do pięciu egzaminów na poziomie rozszerzonym.
Wśród przedmiotów do wyboru są: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, wiedza o społeczeństwie, języki mniejszości narodowych i etnicznych, język regionalny, a także matematyka, język polski i języki obce nowożytne. Egzaminy z przedmiotu do wyboru zdawane są na poziomie rozszerzonym. Dlatego do tej grupy zaliczane są także - na tym poziomie - przedmioty, które są obowiązkowe na poziomie podstawowym.
Od 2022 roku absolwenci czteroletniego technikum i absolwenci branżowej szkoły II stopnia nie mają obowiązku przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, jeżeli spełnili wszystkie warunki niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Aby uzyskać takie zwolnienie, musieli do 20 kwietnia br. złożyć pisemną informację o rezygnacji z przystąpienia do egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego lub z przedmiotów dodatkowych. Z danych CKE wynika, że w tym roku do żadnego egzaminu na poziomie rozszerzonym nie przystąpi 782 maturzystów.
Wszyscy tegoroczni abiturienci muszą też przystępować do dwóch egzaminów ustnych: z języka polskiego i z języka obcego. Maturzyści ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić jeszcze do egzaminu ustnego z języka ojczystego. To powrót do obowiązkowych egzaminów ustnych po przerwie spowodowanej pandemią COVID-19, gdy ze względów sanitarnych egzaminy ustne organizowane były tylko dla tych maturzystów, którzy potrzebowali wyniku z takiego egzaminu przy rekrutacji na uczelnie zagraniczne.
Ministerstwo Edukacji i Nauki/Youtube
Sesja pisemna
Czas trwania egzaminów pisemnych zależy od przedmiotu, który maturzysta zdaje, od poziomu i formuły, zgodnie z którą zdaje. Na przykład egzamin z języka polskiego w Formule 2015 na poziomie podstawowym trwa 170 minut, a na rozszerzonym – 180 minut, a w Formule 2023 na poziomie podstawowym – 240 minut, a na poziomie rozszerzonym – 210 minut. Z kolei egzamin z matematyki w Formule 2015 na poziomie podstawowym trwa 170 minut, a na poziomie rozszerzonym – 180 minut, a w Formule 2023 na obu poziomach trwa 180 minut.
Egzaminy pisemne będą się rozpoczynały o godz. 9.00 i 14.00. Zgodnie z harmonogramem CKE 4 maja rano przeprowadzony będzie egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym. W tym dniu nie będzie egzaminu po południu.
Pisemna sesja egzaminacyjna potrwa do 23 maja. Sesja egzaminów ustnych rozpocznie się 18 maja i potrwa do 20 maja. Egzaminy ustne będą przeprowadzane według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych.
Zobacz także:
Zmiany
Najwięcej zmian na maturze przeprowadzanej w nowej formule dotyczy egzaminu z języka polskiego, zarówno w zakresie sprawdzanej wiedzy, jak i formy jej sprawdzania.
Arkusz egzaminacyjny z języka polskiego na poziomie podstawowym w nowej formule podzielony jest na dwa zeszyty. W pierwszym są dwa testy: "Test - Język polski w użyciu" i "Test historycznoliteracki". W drugim zeszycie trzeba napisać wypracowanie na jeden temat wybrany z dwóch zaproponowanych.
Z kolei na egzaminie ustnym z języka polskiego, przeprowadzanym według nowej formuły, maturzysta będzie losował zestaw egzaminacyjny składający się z dwóch zadań. Jedno z nich z zakresu lektury obowiązkowej (pytanie z ogłoszonej przez CKE grupy zadań jawnych), drugie (z grupy pytań niejawnych) - związane z literaturą lub z innymi dziełami sztuki. Zdający ma omówić je na podstawie dołączonego do polecenia tekstu, np. ikonograficznego, literackiego czy językowego.
Aby zdać maturę, abiturient - niezależnie, czy zdaje według nowej czy według starej formuły - musi uzyskać minimum 30 proc. punktów z egzaminów obowiązkowych. W przypadku przedmiotu do wyboru nie ma progu zaliczeniowego, wynik z egzaminu służy tylko przy rekrutacji na studia.
Sesja dodatkowa
Abiturienci, którzy nie przystąpią z przyczyn losowych lub zdrowotnych do egzaminów w sesji majowej, mogą zdawać je w sesji dodatkowej w czerwcu. Jej termin wyznaczono na 1-19 czerwca.
Prace maturzystów sprawdzą egzaminatorzy. Centralna Komisja Egzaminacyjna 7 lipca ogłosi wyniki tegorocznych matur. Tego też dnia maturzyści poznają swoje indywidualne wyniki.
Maturzysta, który zakwestionuje uzyskany przez siebie wynik, może się odwołać. Procedura jest kilkustopniowa. Każdy maturzysta może wystąpić do właściwej terytorialnie okręgowej komisji egzaminacyjnej o wgląd do swojej ocenionej pracy. Może wykonać zdjęcie arkusza egzaminacyjnego. Jeśli ma zastrzeżenia do oceny, może wystąpić o weryfikację do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej. Dyrektor OKE - po rozpatrzeniu wniosku - może ocenę zmienić lub podtrzymać dotychczasową.
Maturzysta, który nadal kwestionuje wynik, może się odwołać do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Wniosek taki należy złożyć w siedem dni od otrzymania informacji z OKE o wyniku weryfikacji sumy punktów. Wniosek może dotyczyć tylko oceny zadań, które nie zostały pozytywnie zweryfikowane w OKE. Choć formalnie wniosek kierowany jest do dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, należy złożyć go w macierzystej okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Wniosek jest ponownie rozpatrywany przez OKE. Dyrektor OKE może uznać całe odwołanie, tylko część lub nie uznać go wcale. Odpowiedzi, których nie uzna, przekazuje do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Dyrektor CKE kieruje je do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. W skład kolegium wchodzą doświadczeni egzaminatorzy i eksperci z określonej dziedziny nauki.
Maturzysta, który nie zda jednego obowiązkowego egzaminu, ma prawo do poprawki. Sesja egzaminów poprawkowych odbędzie się 21-22 sierpnia. Abiturient, który nie zda więcej niż jednego egzaminu, może poprawiać je dopiero za rok.
Czytaj też: Matura 2023. Słowa wsparcia od pary prezydenckiej. "Niech Wasze umysły będą otwarte, trzymamy kciuki"
***
Prowadzili: Daniel Wydrych i Krzysztof Świątek
Materiał: Weronika Puszkar
Godzina emisji: 7.45
Jedynka/IAR/PAP/kh
