Kowal - taniec imitujący zawód

W wielu częściach Polski znane były tańce imitujące dawne zawody. Najbardziej popularne i pojawiające się w wielu regionach to kowal i szewc. Wcale nie powinien nas dziwić właśnie ten zestaw, bo obie te procesje dziś już może mniej znaczące odgrywały ważną rolę zarówno na wsi jak i w mieście i jak dobrze wiemy "szewc bez butów chodzi", ale jakby miał zatańczyć kowala, to pewnie już obuty i podkuty. Dziś bierzemy na warsztat kowala.

Obwoźny kowal przy pracy. Radom.

Foto: Z archiwum NAC

W jednych regionach pojawia się jako taniec zawierający elementy ruchowe nawiązujące do kucia, uderzania w kowadło i podkuwania. Takie wersje znane były na Śląsku, Wielkopolsce, Kaszubach oraz wśród Lachów Sądeckich, Szczerzyckich czy Limanowskich. W innych zaś częściach kraju, na Mazowszu, Warmii i Mazurach, w Opoczyńskiem nawiązywał jedynie do słów towarzyszącej mu przyśpiewki ale w swojej warstwie choreotechnicznej nie naśladował pracy kowala.

Obok nazwy kowal pojawiały się też inne określenia: kowol, kowalik, kowolik, ale też sznyt albo szmit od niemieckiego Schmied, czyli kowal, co wskazuje na jego pochodzenie i przenikanie się kultury polskiej i dawnych osadników olenderskich. Niezależnie od regionu był to zazwyczaj taniec dwuczęściowy. Cześć pierwsza nawiązująca do pracy kowala lub oparta na podskokach i przeskokach. Druga natomiast to polka w jej różnych wariantach lokalnych lub oberek albo mazurek, czyli wirowanie w różnych kierunkach.

***

Tytuł audycji: Pierwsze kroki

Przygotował: Piotr Dorosz

Gość: Mariusz Żwierko (Kierownik ZPiT „Kurpie Zielone”, zespół Woda na Młyn)

Data emisji: 29.08.2020

Godzina emisji: 8.50