Historia

Juliusz Słowacki – urodził się poetą, a zmarł prorokiem

Ostatnia aktualizacja: 03.04.2019 05:45
– On chciał być przewodnikiem, chciał być akceptowany, rozumiany, dostrzeżony – mówił o Juliuszu Słowackim historyk literatury prof. Andrzej Fabianowski. – Stąd też ta jego ogromna pracowitość, która przekuła się w obfitość dzieł.
Audio
  • O życiu i twórczości Juliusza Słowackiego rozmawiają doc. Mikołaj Sokołowski z Instytutu Badań Literackich oraz historyk literatury prof. Andrzej Fabianowski z Uniwersytetu Warszawskiego. Audycja Hanny Szof z cyklu "Zagadki literackie" (PR, 29.12.2009)
  • Juliusz Słowacki w latach młodości – audycja Andrzeja Sowy i Piotra Dmitrowicza z cyklu "Mieć 19 lat". (PR, 23.11.2005)
  • O polskich poetach romantycznych mówi historyk Jarosław Czubaty, aud. Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska". (PR, 23.07.2001)
  • O złożeniu prochów Juliusza Słowackiego na Wawelu w 1927 roku mówi Zygmunt Nowakowski, fragm. aud. z cyklu "Świadkowie historii", Archiwum Rozgłośni Polskie Radia Wolna Europa.
Juliusz Słowacki
Juliusz SłowackiFoto: James Hopwood/Wikipedia/domena publiczna

171 lat temu, 3 kwietnia 1849 roku zmarł w Paryżu jeden z narodowych wieszczów - Juliusz Słowacki.

W młodości Słowacki przeżył wielką, niespełnioną miłość do starszej od niego Ludwiki Śniadeckiej. Wówczas nie pisał jeszcze wierszy, a pracował w Warszawie jako urzędnik. – Ciekawe jest to, że młody Słowacki dużo podróżuje po Podolu, po  Wołyniu, po tych swoich rodzinnych terenach i to później znajdzie odzwierciedlenie w jego twórczości – mówił Piotr Dmitrowicz w audycji "Mieć 19 lat".

Emigracja

Juliusz Słowacki większość swojego emigracyjnego życia spędził w Paryżu. Na emigracji, poprzez literaturę, kształtowały się poglądy polityczne w kraju.– Po klęsce powstania listopadowego cechą charakterystyczną polskiego romantyzmu stało się łączenie rozważań filozoficznych, historycznych i religijnych z ideałami niepodległościowymi – mówił historyk Jarosław Czubaty.

Zgodnie z duchem epoki i sytuacją narodu polskiego Słowacki podejmował w swojej twórczości tematy związane z walką narodowowyzwoleńczą, z przeszłością i przyczynami niewoli. Nie uciekał jednak od uniwersalnych tematów egzystencjalnych, a także wyróżniał się wielkim bogactwem środków językowych. – Słowacki ukazuje wielkie możliwości polszczyzny – mówił historyk literatury prof. Andrzej Fabianowski w audycji Hanny Szof z cyklu "Zagadki literackie". – On jest wybitnym mistrzem mowy polskiej.

Antagonista Mickiewicza

Konflikt z Adamem Mickiewiczem odzwierciedlała twórczość Juliusza Słowackiego będąca odmienną propozycją realizacji idei romantycznych. – Jego nieszczęściem było to, że był 11 lat młodszy od Mickiewicza – mówił prof. Fabianowski. – Mickiewicz walcząc z klasykami i zarysowując zręby nowej estetyki romantycznej jednocześnie tworzył pewien model poezji.

Dzieła Słowackiego prawdziwy renesans przeżywały w okresie Młodej Polski. – Jemu się udało dzięki tej estetyce przez te 20 lat istnieć i współtworzyć współczesną kulturę polską – zaznaczał doc. Mikołaj Sokołowski w audycji Hanny Szof z cyklu "Zagadki literackie". – Udało mu się zejść z pomnika i uczestniczyć w tym, co się w ostatnich latach działo.

Powrót do kraju

Po wyjeździe z Polski Słowacki za życia już do ojczyzny nie wrócił. Zmarł 3 kwietnia 1849 roku w Paryżu. Decyzję o sprowadzeniu jego prochów do kraju podjęto w pierwszych latach XX wieku. Postanowiono przenieść je do Krakowa i złożyć w podziemiach katedry wawelskiej w setną rocznicę urodzin wieszcza, przypadającą w 1909 roku. Jednak kardynał Jan Puzyna nie chciał zgodzić się na pochowanie na Wawelu prochów wieszcza.

Trumna ze Słowackim płynęła na pokładzie statku "Mickiewicz" w górę Wisły z Gdańska do Warszawy. Potem dotarła do Krakowa, gdzie 28 kwietnia 1927 odbył się pogrzeb.

– U trumny wartę trzymali studenci uniwersytetu, a ludzie szli i szli, a stos kwiatów rósł i rósł – wspominał powrót prochów Słowackiego do Polski Zygmunt Nowakowski, pisarz, aktor i wieloletni współpracownik Rozgłośni Polskiej Radia Wolna EUropa. – Gdy rano zaczął się formułować pochód rozrzewniło się, zaszlochało niebo i razem z delikatnym kwiatem kasztanów zaczął padać ciepły deszcz, który dzwonił szeptem: "Słowacki, Słowacki".

Posłuchaj wspomnień Zygmunta Nowakowskiego z pogrzebu Juliusza Słowackiego na katedrze wawelskiej.

mb

Czytaj także

Adam Mickiewicz. Romantyczny wieszcz, prekursor fantastyki naukowej

Ostatnia aktualizacja: 26.11.2021 05:50
Narodowy wieszcz doby romantyzmu miał znacznie więcej zainteresowań niż literatura. Oprócz poezji oddawał się także działalności patriotycznej, wykładał na uniwersytecie we Francji, zgłębiał tajniki przyrody oraz... był prekursorem fantastyki naukowej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Cyprian Kamil Norwid - czwarty wieszcz narodowy

Ostatnia aktualizacja: 23.05.2021 05:50
- Nie skończył formalnej edukacji, przeszedł tylko przez nauczanie domowe. Był bardzo pracowitym samoukiem. Miał rozległe zainteresowania i głęboką wiedzę na różne tematy - mówił o poecie prof. literatury Andrzej Fabianowski w audycji Polskie Radia z 2004 roku.
rozwiń zwiń