Harenda. Tu żył i tu spoczął Jan Kasprowicz

- Przez ponad 30 lat, niemal rokrocznie, Jan Kasprowicz przyjeżdżał na wakacje w swoje ukochane Tatry, zatrzymując się w Poroninie. Marzył o tym, żeby kiedyś mieć tu swój własny dom i w 1923 roku nadarzyła się znakomita okazja. Dowiedział się, że do kupienia jest wspaniały, nowo wybudowany dom na osiedlu Harenda, w połowie drogi między Poroninem a Zakopanem - mówiła w Dwójce Małgorzata Karpiel z Muzeum Jana Kasprowicza w Zakopanem.

Mauzoleum granitowe mieszczące prochy Jana Kasprowicza i jego żony wzniesione w latach 1927-1933. Mauzoleum znajduje się nieopodal Willi Harenda, w której od 1950 r. mieści się muzeum poświęcone życiu i twórczości poety

Foto: Gerard/REPORTER

>>> Posłuchaj audycji "Kwadrans bez muzyki"

W audycji odwiedziliśmy mauzoleum Jana Kasprowicza. To monumentalny, granitowy grobowiec w stylu art déco, znajdujący się na Harendzie w Zakopanem, w którym spoczywają prochy Kasprowicza i jego żony Marii.

Jan Kasprowicz. Gazda na Harendzie

Mauzoleum znajduje się obok willi, w której Kasprowiczowie zamieszkali w 1923 roku. - Kupił ten dom dzięki temu, że otrzymał ogromną zaliczkę za tłumaczenia dramatów Williama Szekspira. Stąd ta wymyślona przez niego anegdota, powtarzana przez nas do dzisiaj, że dom na Harendzie zafundował mu pewien zaprzyjaźniony Anglik, niejaki Szekspir... - opowiadała Małgorzata Karpiel.

Czytaj także:

• Jak kolor niebieski przeniknął do literatury Młodej Polski
• Poeta. Długie życie i "cicha sława" Leopolda Staffa

Niestety poeta zbyt długo nie nacieszył się wymarzonym domem. Zmarł niespełna 3 lata po przeprowadzce ze Lwowa, w sierpniu 1926 roku. Został pochowany na starym cmentarzu w Zakopanem, skąd w 1933 roku trumnę z jego szczątkami przeniesiono do wybudowanego z inicjatywy żony poety mauzoleum.

Spełnienie ostatniej woli poety

- Maria, z domu Bunin, w chwili śmierci Kasprowicza wraz ze swoimi przyjaciółmi, wśród których byli Leopold Staff i Kornel Makuszyński, zwrócili się z prośbą o wydanie pozwolenia na pochówek poety obok jego domu. Chciała ona wynagrodzić mężowi fakt, że tak krótko cieszył się domem, na który przecież tak długo czekał. Przywoływała m.in. testament poetycki Kasprowicza, bo niejednokrotnie wspominał on w swoich wierszach, że chciały pozostać na zawsze pod Tatrami - tłumaczyła kustoszka Muzeum Jana Kasprowicza w Zakopanem.

Mauzoleum na Harendzie do dziś jest ważnym elementem dziedzictwa kultury Podhala.

***

Tytuł audycji: Kwadrans bez muzyki 

Prowadzenie: Aldona Łaniewska-Wołłk

Data emisji: 19.12.2025

Godz. emisji: 11.00

pg