07:32 Poranek Dwójki 3.02.2021 karillony.mp3 Gdańska muzyka carillonowa trafiła na krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego (Poranek Dwójki)
Carillon to instrument muzyczny, będący zespołem dzwonów wieżowych, na których można wybijać melodie za pomocą specjalnej klawiatury. Carillon według definicji Światowej Federacji Carillonowej (World Carillon Federation) musi mieć co najmniej 23 dzwony, a standardowy ma co najmniej cztery oktawy (47 dzwonów). W Polsce są trzy carillony koncertowe i wszystkie znajdują się w Gdańsku.
- Mówi się, że najlepiej na carillonach grają klawesyniści lub pianiści czy organiści i rzeczywiście te instrumenty mają dużo cech wspólnych. Jednak technika gry jest zupełnie inna. Na carillonach gra się pięściami i klawisze są dużo większe, bardziej trójwymiarowe i na początku ma się problem z tym, żeby w nie trafić - mówiła dr Monika Kaźmierczak, carillonistka miejska z Muzeum Gdańska.
Koncerty carillonowe
Muzyka carillonowa trafiła natomiast na krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. - Jeśli chodzi o same instrumenty, to są one w zasobach Muzeum Gdańska, my o nie dbamy i wykonujemy remonty. Natomiast ważne jest, żeby to żyło, żeby pojawiały się nowe zamówienia muzyczne, żeby organizowano jak najwięcej wydarzeń i koncertów związanych z tymi instrumentami - mówił Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
Jak można grać na dzwonach? - Pięściami!
Carillony obecne w kulturze
Kultura i muzyka carillonowa jest obecna w Gdańsku i reaguje na rzeczywistość, co jest dowodem na to, że tradycja nie zanikła. - Najlepszym tego przykładem jest utwór "Epitafium" Katarzyny Kwiecień-Długosz, który został skomponowany dzień po zamachu na prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza. Wówczas carilloniści, którzy pamiętali wkład prezydenta w odbudowę carillonów, wykonali go, by uczcić jego pamięć. W zeszłym roku podczas pandemii wykonywany był z kolei utwór mający odpędzić koronawirusa - mówił Andrzej Gierszewski z Muzeum Gdańska.
Historia instrumentu
- W 1561 roku zamontowano w Gdańsku pierwszy carillon. Kolebką tego instrumentu są Niderlandy, ale my szybko dołączyliśmy do tej tradycji. Gdańsk od zawsze związany był z Niderlandami, dlatego ten instrument tutaj się pojawił - wyjaśniła muzykolog, prof. Danuta Popinigis.
Wpis na krajową listę umożliwi podjęcie dalszych starań o wpisanie prawie 500-letniej tradycji muzycznej na reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.
Carillon na Facebooku
W ostatnim czasie muzyka carillonowa przeżywa prawdziwy rozkwit. - Kiedyś koncerty odbywały się wyłącznie na żywo dla osób, które akurat spacerowały sobie po Długim Targu. Pandemia sprawiła, że zaczęliśmy prezentować koncerty online. I okazało się, że w ciągu roku te koncerty trafiły do ok. 600 tys. odbiorców. To, co nas szczególnie cieszyło, to rezonans społeczeństwa. Bardzo dużo było udostępnień i polubień - mówił Andrzej Gierszewski z Muzeum Gdańska.
***
Rozmawiał: Adrian Bąk
Goście: dr Monika Kaźmierczak (carillonistka), Waldemar Ossowski (dyrektor Muzeum Gdańska), Andrzej Gierszewski (z Muzeum Gdańska), prof. Danuta Popinigis (muzykolog).
Data emisji: 03.02.2021
Godzina emisji: 8.10
Materiał wyemitowano w audycji Poranek Dwójki.
