Aleksander Kaczorowski: Milan Kundera był największym czeskim pisarzem XX wieku

- Trzydzieści, czterdzieści lat temu z jednej strony Milan Kundera był autorem bestsellerowych powieści, a z drugiej strony uchodził za jednego z najwybitniejszych intelektualistów swoich czasów. Szczególnie w latach 80. odegrał rolę trudną do przecenienia, a to za sprawą swojej eseistyki poświęconej Europie Środkowej, losom Czechów, Słowaków, Węgrów i Polaków - mówił w Dwójce Aleksander Kaczorowski.

Milan Kundera sprzeciwił się radzieckiej interwencji w 1968 roku. Po tym dzieła pisarza trafiły na "czarną listę", a on sam w 1975 roku wyemigrował do Francji, gdzie opublikował "Księgę śmiechu i zapomnienia".

Foto: Ferdinando Scianna / Magnum Photos / Forum

• W wieku 94 lat zmarł Milan Kundera.
• Wybitny pisarz był autorem m.in. "Nieznośnej lekkości bytu".
• W audycji "Wybieram Dwójkę" o zmarłym w środę (12.07) pisarzu i eseiście rozmawialiśmy z Aleksandrem Kaczorowskim - bohemistą, tłumaczem i dziennikarzem. 

Największy czeski pisarz XX wieku

Milan Kundera urodził się 1 kwietnia 1929 roku w Brnie. Był synem pianisty i muzykologa, rektora brneńskiej akademii muzycznej Ludwika Kundery. Co istotne, te rodzinne fascynacje muzyczne można odnaleźć w jego twórczości literackiej. - Myślę, że był największym czeskim pisarzem XX wieku, jego książki dotychczas ukazały się w przekładach na 54 języki. Do biblioteki Milana Kundery w jego rodzinnym Brnie niemal codziennie przychodzą książki, które ukazały się w najróżniejszych miejscach. Spośród znakomitych czeskich pisarzy to jego twórczość spotkała się z największym odzewem na świecie, okazał się autorem najbardziej uniwersalnym - mówił Aleksander Kaczorowski.

Jeden z najwybitniejszych intelektualistów swoich czasów

Dodał, że jego zdaniem Milan Kundera zasłużył na Nagrodę Nobla. - Zwłaszcza trzydzieści, czterdzieści lat temu z jednej strony był autorem bestsellerowych powieści, a z drugiej strony uchodził za jednego z najwybitniejszych intelektualistów swoich czasów. Szczególnie w latach 80. odegrał rolę trudną do przecenienia, a to za sprawą swojej eseistyki poświęconej Europie Środkowej, losom Czechów, Słowaków, Węgrów i Polaków - zaznaczył rozmówca Jakuba Kukli.

Posłuchaj

10:45 2023_07_12 16_13_00_Dwojka_Wybieram_Dwojke.mp3 Aleksander Kaczorowski: Milan Kundera był największym czeskim pisarzem XX wieku (Wybieram Dwójkę)

 

Rozliczenia z własnymi "błędami i wypaczeniami"

Milan Kundera debiutował w 1953 roku zbiorem wierszy "Człowiek rozprzestrzenia ogród", utrzymanym w obowiązującej wówczas konwencji realizmu socjalistycznego. Później zwrócił się ku prozie. Miejsce wśród najwybitniejszych czeskich pisarzy zapewniła mu powieść "Żart" (1967), w której rozliczał się z czechosłowackim stalinizmem i - jak wielu twierdzi - z własnymi "błędami i wypaczeniami".

Czytaj także:

• Milan Kundera. Pisarz, który nie znosi etykietek
• Milan Kundera żegna się z czytelnikami?

"Nieznośna lekkość bytu" przyniosła mu wielką sławę

Kundera od 1975 roku mieszkał we Francji i publikował wyłącznie po francusku. Osobiste doświadczenia pisarza z komunistycznym totalitaryzmem i stłumieniem w 1968 roku Praskiej Wiosny znalazły odzwierciedlenie w dwóch emigracyjnych powieściach - "Księdze śmiechu i zapomnienia" oraz "Nieznośnej lekkości bytu" (1984). Drugie z tych dzieł przyniosło Kunderze światową sławę.

W 2019 roku literatowi przywrócono czeskie obywatelstwo, odebrane mu 40 lat wcześniej przez władze komunistycznej Czechosłowacji.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Aleksander Kaczorowski (bohemista, tłumacz i dziennikarz)

Data emisji: 12.07.2023

Godzina emisji: 16.10

mo/PAP/IAR