Czy ptaki mogą być wskaźnikiem smogu?

Zatruwamy nie tylko siebie, ale również ptaki. Przeprowadzone badania wskazują, że ptaki, bardziej niż inne zwierzęta, reagują na zanieczyszczenia powietrza. Sprawdzamy czy możemy z nich korzystać jako biowskaźnika smogu.

zdjęcie ilustracyjne

Foto: Shutterstock/schankz

Zimowe treningi na świeżym powietrzu. "Warto się zmotywować"

Bóle głowy, astma, nudności, problemy z układem oddechowym, czy nerwowym, to tylko niektóre konsekwencje oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Skutki smogu są odczuwalne nie tylko dla nas, ale również dla innych zwierząt, w tym dla ptaków. 

Posłuchaj

03:59 Czwórka/ Stacja Nauka ptaki biowskaźnikiem smogu 20.01.2021.mp3 Czy ptaki mogą być wskaźnikiem smogu? (Stacja Nauka/Czwórka)

- Już na przełomie XIX i XX wieku ptaki były wskazywane jako indykatory tego, co się dzieje w powietrzu. W kopalniach kanarki miały wykrywać metan - mówi prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Swoją wrażliwość ptaki zawdzięczają mechanizmowi podwójnego oddychania. Pomaga on im pokonywać przestworza, ale też sprawia, że ich organizm wchłania większą ilość toksyn. Zanieczyszczają się nie tylko ich płuca, ale również pióra - podkreśla. Jak mówi specjalista obecnie w USA ptaki są bardziej czyste niż 45 lat temu. Na skutek prowadzonych przez 135 lat badań, zmieniono tam ustawę o czystości powietrza.

Jemiołuszka - piękny ptak z punkową duszą

- Amerykańcy badacze wykazali, że zmiana tego jednego dokumentu zarządzającego jakością powietrza w Stanach Zjednoczonych uratowała 1,5 mld ptaków - tłumaczy rozmówca Szymona Majchrzaka. - Przy okazji sprawdzono, jak wygląda sytuacja ptaków i ludzi w niektórych hrabstwach. Badano zapadalność na różnego rodzaju choroby, w tym na choroby płuc. Okazało się, że jakość życia ludzi i ptaków są bardzo mocno skorelowane. Obserwując ptaki od razu możemy powiedzieć, co się dzieje ze stanem zdrowotnym populacji ludzkiej.

Czytaj także:

• Krogulec - mistrz polowania na patencie
• Jak pomagać jeżom jesienią i zimą?

Czy przez obserwację ptaków możemy wyciągać wnioski dotyczące powietrza, którym oddychamy? - Każdy gatunek charakteryzuje się inną wrażliwością. W przypadku wielu z nich nawet nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jaka jest ich wrażliwość na jakość powietrza - wyjaśnia ekspert. - Przyjmujemy zasadę, że wiosną tam, gdzie widzimy gatunki owadożerne, jak jaskółki i jerzyki, możemy się spodziewać, że jakość powietrza jest lepsza. Zimą mamy jednak problem ze smogiem. Zagraża on nie tylko nam, czy ptakom, ale też roślinom. Przez smog mają one kłopoty z fotosyntezą i są mniej atrakcyjne dla owadów, przez co - w tych skażonych terenach - jest mniej pokarmu dla ptaków.

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz

Materiał przygotował: Szymon Majchrzak

Data emisji: 20.01.2021

Godzina emisji: 12.42

aw/kd