Zabytki jako ofiary konfliktów. Jak je chronić?

Prace ukraińskich artystów i tamtejsze zabytki są częścią dziedzictwa kulturowego nie tylko Ukrainy, ale całej cywilizacji europejskiej. Dla Rosjan nie ma to jednak żadnego znaczenia: za naszą wschodnią granicą plądrują muzea i niszczą obiekty sakralne.

Lwów, Ukraina, 11.03.2022. Zabezpieczenia jednego z zabytkowych budynków we Lwowie.

Foto: PAP/Vitaliy Hrabar

Ukraina na liście UNESCO

Poza transportami leków, żywności czy materiał higienicznych na Ukrainę wysyłane są też tiry z gaśnicami proszkowymi i pianowymi, kocami gaśniczymi, wełną mineralną. To środki, które przydadzą się w sytuacji zagrożenia dziedzictwa narodowego Ukrainy. - Zabytki też są ofiarami konfliktów zbrojnych, a zasoby, które znajdują się na terenie Ukrainy, są niezwykle cenne - podkreśla prof. Katarzyna Zalasińska. - To są obiekty, które znajdują się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz zbiory zgromadzone w muzeach, w bibliotekach i w archiwach.  

Dlaczego nie wywozi się dzieł sztuki w trakcie wojny?

Zaledwie 3 dni po ataku Rosji na Ukrainę spłonęło pierwsze muzeum - Muzeum Krajoznawcze w Iwankowie, które miało w swoich zbiorach prace Marii Prymaczenko - ukraińskiej malarki ludowej i przedstawicielki sztuki naiwnej, która stworzyła swój własny, pełen wciągającej fantazji, niepowtarzalny styl. Część obrazów artystki została w ostatniej chwili heroicznie uratowana przez mieszkańców Iwankowa. We wsi Wiazówka na Polesiu Żytomierskim doszło do ostrzelania drewnianej cerkwi. W wyniku ostrzału uszkodzony został m.in. zabytkowy Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Charkowie. - Jak dotąd nie spotkałam się z informacją, że dzieła sztuki ukraińskiej są wywożone do innych krajów, ale też transportowanie obiektów w trakcie konfliktu nie jest najlepszym rozwiązaniem. To rodzi dodatkowe ryzyko, standardem jest zabezpieczenie w miejscu ich przechowywania - wyjaśnia rozmówczyni Piotra Firana.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez DailyArt (@dailyart_official)

Sprawdź także:

• Polsko-ukraińskie zabytki i miejsca pamięci. Zobacz najważniejsze z nich
• Głosy Ukrainy. Luna, Jamala, Kolektyw Kalush

Mieszkańcy Lwowa "chowają" skarby miasta

Szczególnie narażony na zniszczenia jest teraz okręg lwowski, w którym znajduje się ponad połowa zabytków całego kraju. Mieszkańcy Lwowa próbują ochronić najcenniejsze z nich. Pomniki i rzeźby owinięto specjalnymi materiałami - niepalną tkaniną, włóknem szklanym i folią metalową. Wokół pomników rozstawione są też rusztowania chroniące figury przed upadkiem. Jednocześnie zabytki, które mogły być zdemontowane, zostały ukryte w podziemiach. - W przypadku Lwowa mamy do czynienia z wpisem obszarowym, czyli z całą przestrzenią miejską, w której zgromadzone są zabytki sztuki sakralnej i świeckiej. W takiej sytuacji trudno zminimalizować zagrożenie, zwłaszcza że obiekty stają się celem samym w sobie - tłumaczy dyrektorka Narodowego Instytutu Dziedzictwa. - Przygotowanie obiektów na wypadek konfliktu zbrojnego to szereg różnych działań, a najważniejsza w tym procesie jest dokumentacja. Obiekty powinny być przebadane, żebyśmy mieli jak najgłębszą wiedzę na temat tego zasobu, który zabezpieczamy.  

Posłuchaj

07:28 CZWÓRKA Czat Czwórki - zabytki 23.03.2022.mp3 Jak chronić dziedzictwo narodowe Ukrainy? (Czat Czwórki/Czwórka) 

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez DailyArt (@dailyart_official)

***

Tytuł audycji: Czat Czwórki

Prowadzi: Piotr Firan

Gość: prof. Katarzyna Zalasińska (dyrektorka Narodowego Instytutu Dziedzictwa, specjalistka w zakresie prawnej ochrony dziedzictwa kulturowego)

Data emisji: 23.03.2022

Godzina emisji: 15.22

kul