W Dachau więzieni byli obywatele 37 narodowości. Obóz ten stało się jednak w sposób szczególny miejscem kaźni duchowieństwa polskiego. Wśród nich 95% stanowili duchowni katoliccy większość przywieziona z Polski, wielu także z Niemiec i Francji. Dużą część duchowieństwa stanowili zakonnicy, z których najwięcej więziono jezuitów.
Jak podkreśla ks. dr Stanisław Cieślak, jezuita z Akademii Ignacjanum w Krakowie, Dachau było centralnym miejscem eksterminacji duchownych z całej Europy. – Byli tam jezuici z różnych krajów, ale z Polski było najwięcej: 70, z których 23 zginęło. Wśród nich prof. Stanisław Bednarski, wybitny historyk kościoła, a także kard. Adam Kozłowiecki, który po uwolnieniu opisał obóz i losy jego więźniów w książce pt. „Ucisk i strapienie. Pamiętnik Więźnia 1939-1945” – dodaje ks. Stanisław Cieślak w audycji „Familijna Jedynka”, w radiowej Jedynce.
- Obóz koncentracyjny w Dachau powstał dosyć wcześnie bo w 1933r. w ramach polityki rozprawiania się przez nazizm hitlerowski ze swoimi oponentami. Wzorowany był zaś na obozach pracy, czyli gułagach sowieckich. Tam Hitler lokował swoich pierwszych przeciwników politycznych - tłumaczył ks. prof. Tomasz Kaczmarek.
- Główne fale aresztowań księży i wywożenie ich do Dachau to kwiecień i maj z 1940 r. - dodała dr Anna Jagodzińska z Instytutu Pamięci Narodowej, organizatorka konferencji naukowej pt. „Dachau - niemiecki obóz koncentracyjny, miejscem eksterminacji duchowieństwa polskiego”.
Przebywało tam prawie 2 tysiące polskich księży, z których ponad połowa została zamordowana. Zmuszani byli do wyczerpującej pracy fizycznej, wielu z nich stawało się nawet przedmiotem eksperymentów pseudo-medycznych.
- W Niemczech partia Hitlera organizowała dodatkowo obozy, które mówiąc eufemistycznie: miały służyć resocjalizacji i przywróceniu niektórych ludzi do „normalnego” funkcjonowania w państwie. W praktyce oznaczało to, że mieli przełączyć się na „linię mentalności” ludzi wówczas rządzących. Tak pierwszym, a z czasem wzorowym obozem w serii organizowania innych, stał się Dachau – dodał ks. Tomasz Kaczmarek.
Podobnie jak o Katyniu, po 1945 r. władze komunistyczne zabroniły mówić o martyrologii polskich księży. Papież Jan Paweł II podczas swojej podróży apostolskiej do Polski, 13 czerwca 1999 r. w Warszawie wyniósł na ołtarze 108 polskich męczenników, zamordowanych z nienawiści do wiary podczas II wojny światowej. W gronie beatyfikowanych znaleźli się także byli więźniowie Dachau m.in. bł. biskup Michał Kozala.
Zdaniem prof. Wiesława Wysockiego z Uniwersytetu Kard. S. Wyszyńskiego, dziś mamy do czynienia z dwoma głównymi odniesieniami do martyrologii obozowej: Tadeusza Borowskiego w opowiadaniu „Kamienny świat” pokazujący świat znaturalizowany i Zofii Kossak potwierdzony przez wspomnienia księży, którzy ocaleli. Widzimy więc, że nawet w tym poniżeniu wszystkiego, co jest związane z człowieczeństwem, ocalono tam jednak człowieka i najważniejsze wartości chrześcijańskie – powiedział prof. Wiesław Wysocki.
Na audycję „Familijna Jedynka" w Pierwszym Programie Polskiego Radia, zaprasza Jan Pniewski.
***
Tytuł audycji: „Familijna Jedynka"
Prowadził: Jan Pniewski.
Data emisji: 03.05.2015 r.
Godzina emisji: 06.00
kawa
