Grupa G20 to forum skupiające 19 państw oraz UE i Unię Afrykańską, odpowiada za ok. 85 proc. światowego PKB i ponad 75 proc. handlu, reprezentuje dwie trzecie populacji świata. Choć nie ma stałego sekretariatu i nie podejmuje wiążących decyzji, stanowi kluczową platformę rozmów o globalnych wyzwaniach.
W związku z tym, że Polska weszła do klubu gospodarek bilionowych, zabiegałem o to, aby Stany Zjednoczone, będąc prezydencją grupy G20 w 2026 r., zaprosiły nas do tego grona - poinformował we wtorek wicepremier, szef MSZ Radosław Sikorski po spotkaniu z sekretarzem stanu USA Marco Rubio.
Obecnie G20 tworzą Arabia Saudyjska, Argentyna, Australia, Brazylia, Chiny, Francja, Indie, Indonezja, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Meksyk, Niemcy, Rosja, RPA, Turcja, USA, Wielka Brytania i Włochy. Prócz tego członkami grupy są dwie organizacje międzynarodowe. To Unia Europejska oraz Unia Afrykańska, która dołączyła w 2023 roku.
G20 utworzono w 1999 roku po kryzysie finansowym w Azji, początkowo miała charakter głównie ministerialny. Od czasu kryzysu finansowego z 2008 roku, gdy po raz pierwszy zorganizowano oficjalny szczyt na poziomie przywódców państw, grupa stała się głównym narzędziem koordynacji globalnej polityki gospodarczej. Z biegiem lat zakres tematyczny rozszerzył się także o kwestie klimatyczne, zdrowotne czy technologiczne.
Choć G20 nie podejmuje decyzji wiążących prawnie, to jej deklaracje mają duże znaczenie polityczne. Szczytom G20 towarzyszą spotkania bilateralne przywódców, omawiane są kluczowe bieżące sprawy.
G20 nie ma stałego sekretariatu, sformalizowanej struktury, nie zatrudnia też żadnych urzędników. Chciała to zmienić w przeszłości Francja, postulująca utworzenie sekretariatu, ale nie udało jej się tego przeforsować. Tym samym przewodnictwo w grupie rotuje corocznie i to państwo je sprawujące odpowiada za organizację corocznego szczytu.
Obecnie w G20 przewodniczy RPA. Szczyt odbędzie się w Johannesburgu 22-23 listopada. Przed rokiem przewodnictwo sprawowała Brazylia, w 2026 roku kolej przypadnie na Stany Zjednoczone.
Najmniejszą gospodarką w G20 jest RPA. Nominalne PKB Republiki Południowej Afryki według przewidywań Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) wyniesie w 2025 r. około 410 mld dolarów. Polska gospodarka to zgodnie z wyliczeniami MFW 980 mld dolarów.
Członkiem G20 nie jest Hiszpania, mimo że jej gospodarka jest wśród dwudziestu największych na świecie. Rząd w Madrycie nie realizuje planów dołączenia do grupy, otrzymuje natomiast zaproszenia na szczyty w roli stałego gościa.
PAP/ks