Redakcja Polska

Globalne relacje artystyczne w czasach PRL. Najnowsza wystawa w Zachęcie

07.11.2025 08:00
Ekspozycja „O czym wspólnie marzymy? Globalne związki - porzucone przyjaźnie” konfrontuje relacje artystyczne z czasów PRL z teraźniejszością pytając, co zostało z „internacjonalistycznych przyjaźni” sprzed roku 1989.
Audio
  • „O czym wspólnie marzymy? Globalne związki - porzucone przyjaźnie” - wystawa w Zachęcie
Joanna Kordjak w studiu PRdZ
Joanna Kordjak w studiu PRdZFoto: Ewa Plisiecka/PRdZ

Punktem wyjścia wystawy jest krytyczna refleksja związana z zapomnianym rozdziałem polityk kulturalnych PRL, realizowanych przez Zachętę (wówczas Centralne Biuro Wystaw Artystycznych), a także rolą instytucji kultury dzisiaj. Wystawa skupia się na artystycznych relacjach Polski z krajami tak zwanych globalnych większości – m.in. Ameryką Łacińską, Indiami, Wietnamem czy Palestyną. Kluczowe jest tu pojęcie „internacjonalistycznej przyjaźni” i jej infrastruktura. Przyjaźń ta miała ambiwalentny charakter — była wyrazem dążeń emancypacyjnych i jednoczących, a jednocześnie opierała się na zależnościach związanych z eksploatacją zasobów naturalnych, taniej siły roboczej i na przemocy.

Autorzy wystawy zwracają się ku przeszłości nie po to, by ją idealizować, lecz po to, by, dostrzegając jej złożoność, zastanowić się, co może nam dziś powiedzieć o teraźniejszości i możliwych scenariuszach wspólnej przyszłości. W historii tych międzynarodowych przyjaźni porzuconych po 1989 roku dostrzegalny jest bowiem potencjał sztuki jako narzędzia politycznego oporu i solidarności.  

Kuratorzy — wspólnie z zaproszonymi osobami artystycznymi, aktywistami i aktywistkami — stawiają pytania o rolę instytucji kultury w kontekście coraz większego etnicznego i narodowościowego zróżnicowania polskiego społeczeństwa, w czasach nasilającej się ksenofobii i mechanizmów wykluczenia i dyskryminacji. Zachęcają do spojrzenia na dzisiejszą Polskę jako przestrzeń otwartą na wiele głosów, języków, tożsamości i doświadczeń — miejsce, w którym różnorodność nie stanowi problemu, lecz warunek wspólnego życia. Próbują jednocześnie wyobrazić sobie taką instytucję kultury, która byłaby nie tylko przestrzenią prezentacji sztuki, ale przede wszystkim miejscem dialogu i wspólnej refleksji.

Na wystawie prezentowane są prace i dokumenty historyczne oraz dzieła artystów i artystek współczesnych z różnych regionów świata (większość prac stworzona została specjalnie na tę wystawę).

Jedną z kuratorek wystawy „O czym wspólnie marzymy? Globalne związki - porzucone przyjaźnie” w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki jest Joanna Kordjak, z którą rozmawia Ewa Plisiecka.

Zobacz więcej na temat: PRL Zachęta wystawa

„Przestrzenie” w Zachęcie – wystawa klasyków polskiej sztuki współczesnej

22.07.2025 09:30
To wyjątkowa okazja, by zanurzyć się w zjawisko, które na trwałe zmieniło sposób, w jaki myślimy o sztuce i jej obecności w przestrzeni. Wystawa przybliża fenomen sztuki environment, jednego z najważniejszych i najbardziej nowatorskich nurtów drugiej połowy XX wieku.

„Ona – Krym, Ona – świat” – wystawa o kobietach krymskotatarskich

12.08.2025 14:20
Ekspozycja przygotowana przez Fundację Krymski Dom to hołd dla kobiet, które odegrały i nadal odgrywają kluczową rolę nie tylko w swojej społeczności, lecz także daleko poza jej granicami.

Ciało/Umysł 2025 – w Warszawie rusza festiwal tańca

07.10.2025 10:36
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Tańca i Performansu, pełen niezwykłych wydarzeń, zaprasza w dniach od 8 do 12 października do STUDIO teatrgaleria oraz do Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

„Teatr zapięty na ostatni guzik: Lalki sceniczne z Nohant” - wystawa w Żelazowej Woli

27.10.2025 10:00
Niezwykła ekspozycja w Domu Urodzenia Fryderyka Chopina prezentuje teatr domowy syna George Sand - Maurice’a -  który był jego pasją przez długie lata.