Rząd Izraela zatwierdził pierwszą fazę porozumienia o zawieszeniu broni z Hamasem, wynegocjowanego przez Donalda Trumpa
Prezydent USA poinformował, że zakładnicy przetrzymywani w Strefie Gazy zostaną uwolnieni na początku przyszłego tygodnia: "To naprawdę niezwykłe. Nikt nie przypuszczał, że będzie to możliwe. Ale najważniejsze, że zakładnicy powracają. Uważa się ich za zakładników, mówi się o nich zakładnicy, ale jest wśród nich około 28 martwych osób".
Donald Trump nazwał porozumienie "historycznym przełomem", który ma przynieść pokój na całym Bliskim Wschodzie. Amerykańscy urzędnicy poinformowali, że do Izraela trafi 200 amerykańskich żołnierzy w ramach międzynarodowych sił monitorujących rozejm.
Unia Europejska jest gotowa do dyskusji na temat tego, jak może przyczynić się do realizacji planu pokojowego dla Strefy Gazy - zapewniła szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas. W Paryżu odbyło spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw zachodnich i arabskich dotyczące przyszłości palestyńskiej enklawy: "Jesteśmy gotowi omówić, jaki może być nasz wkład w plan pokojowy, aby był on rzeczywiście trwały w terenie. Myślę, że to obecnie nasza najlepsza szansa, dlatego dobrze, że spotykamy się dziś w tym miejscu. To oczywiście dopiero pierwszy etap. Wszyscy z zadowoleniem przyjmujemy uwolnienie zakładników, ale musimy pracować nad planem działań na później, tak, by był on trwały i właśnie dlatego również tu jesteśmy."
Eksperci jednak studzą emocję i przypominają, że zawieszenie broni nie gwarantuje trwałego pokoju. W interesie Benjamina Netanjahu jest to, żeby wojna z Hamasem trwała jak najdłużej - ocenia orientalistka Blanka Dżugaj. Ekspertka mówiła, że po ewentualnym zakończeniu wojny premierowi Izraela grozi rozpoczęcie kilku procesów karnych, co skłania przywódcę do utrzymywania konfliktu.
Jak zauważyła Blanka Dżugaj, również komunikacja polityczna ze strony Benjamina Netanjahu nie wskazuje na to, żeby izraelskiemu przywódcy zależało na pokoju.
Według Donalda Trumpa, w pierwszej fazie umowy izraelskie wojska mają się wycofać do uzgodnionej linii, co - jak stwierdził - daje nadzieję na zakończenie dwuletniej wojny w Strefie Gazy. Umowa zakłada również dopuszczenie do Strefy Gazy pomocy humanitarnej.
Nie jest jednak jasne, czy porozumienie doprowadzi do zakończenia wojny. Izrael domaga się rozbrojenia Hamasu, co ugrupowanie to stanowczo odrzuca.
Bezpieczeństwo, rozwój i wykorzystanie sztucznej inteligencji, a także sytuacja w Gazie. Te tematy w Tallinie zdominowały piątkowe spotkanie jedenastu prezydentów państw Grupy Arraiolos.
Prezydent Karol Nawrocki podczas rozpoczęcia szczytu podkreślił rosnące znaczenie technologii AI: "Odczuwamy przełom w dziedzinie sztucznej inteligencji i nowych technologii na całym świecie. Jest to bardzo ważna kwestia i temat dla mojej kadencji jako prezydenta Polski. Postrzegamy przełom technologiczny nie tylko jako narzędzie bezpieczeństwa militarnego, ale także w kontekście zmian społecznych, życia społecznego i codziennego."
Prezydenci nawiązali też do zagrożeń hybrydowych ze strony Rosji: "Ten temat jest ważny dla Estonii, Polski i całej wschodniej flanki NATO. Mimo że jest to spotkanie nieformalne, uważam, że wykorzystamy ten czas na omówienie bardzo ważnych kwestii dotyczących naszych krajów."
Oprócz gospodarza - prezydenta Estonii oraz prezydenta Nawrockiego, w spotkaniu wzięli udział prezydenci Grecj, Słowacji, Łotwy, Słowenii, Niemiec, Austrii, Bułgarii, Portugalii i Włoch Grupa została utworzona w 2003 roku z inicjatywy ówczesnego prezydenta Portugalii Jorge Sampaio. Jej nazwa pochodzi od portugalskiej miejscowości, w której odbyło się pierwsze spotkanie prezydentów.
Parlament Europejski solidarny z Polską i krajami, których przestrzeń powietrzną naruszyły rosyjskie drony
Opowiedział się za zdecydowaną reakcją Unii i zestrzeliwaniem bezzałogowców jeśli pojawią się na europejskim niebie. Deputowani przyjęli rezolucję w tej sprawie ostatniego dnia sesji Parlamentu Europejskiego w Strasburgu. Jeden ze współautorów rezolucji - Bartłomiej Sienkiewicz z Platformy Obywatelskiej powiedział, że rezolucja wyznacza Rosji granice.
Skoro działania Rosji to terroryzm państwowy, to europosłowie wezwali Komisję i unijne kraje do przygotowania planu postępowania w oparciu o przepisy do walki z terroryzmem.
W rezolucji jest też wezwanie do wzmocnienia wschodniej flanki NATO, rozwoju europejskiej tarczy obrony powietrznej i przyspieszenia budowy muru dronowego. Był również apel o zaostrzenie sankcji na Rosję i na państwa wspierające jej machinę wojenną, czyli Iran, Koreę Północnej oraz Chiny.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen deklaruje, że kraje członkowskie mierzą się obecnie z bezprecedensową wojną hybrydową ze strony Rosji. Prowokacje Moskwy mogłyby skutecznie odstraszać ukraińskie drony. "Polska rozważa zakup tych bezzałogowców" - przypomniała dr Małgorzata Bonikowska z Centrum Stosunków Międzynarodowych.
Ekspertka podkreśliła jednocześnie, że używanie ukraińskich urządzeń nie wykluczałoby inwestowania w zachodni przemysł obronny. Wcześniej przeciw pomysłowi Polski protestowały Niemcy i Francja, które twierdziły, że wdrożenie dronów spowolniłoby europejską gospodarkę.
Mur dronowy ma być kluczowym elementem unijnego programu Straż Wschodniej Flanki. Ma monitorować i chronić przestrzeń powietrzną, morza i lądy krajów tego regionu
Na magazyn Mija Tydzień zaprasza Katarzyna Semaan.