"Użyto broni". Reportaż o wydarzeniach w kopalni "Wujek"

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2021 22:20
Mija 40. rocznica tragicznych wydarzeń w kopalni "Wujek" w Katowicach. W Dwójce przypomnieliśmy dokument Anny Sekudewicz, który opowiada o 16 grudnia 1981 roku z perspektywy świadków - przywódców strajku.
Katowice, 16.12.1981. Pacyfikacja kopalni Wujek na początku stanu wojennego. Podczas pacyfikacji śmierć poniosło 9 górników
Katowice, 16.12.1981. Pacyfikacja kopalni "Wujek" na początku stanu wojennego. Podczas pacyfikacji śmierć poniosło 9 górnikówFoto: PAP

Zaraz po wprowadzeniu stanu wojennego katowicka kopalnia "Wujek" zastrajkowała. Górnicy wysunęli trzy postulaty: uwolnić przewodniczącego zakładowej Solidarności, uwolnić wszystkich zatrzymanych i internowanych działaczy Solidarności, wreszcie znieść stan wojenny. Ówczesna władza postulatów nie przyjęła i postanowiła spacyfikować kopalnię.

16 grudnia 1981 roku ZOMO, milicja i wojsko przystąpiły do ataku na górników strajkujących na terenie kopalni "Wujek" w Katowicach. Przez wybite przez czołgi dziury w murze na teren zakładu weszli ZOMO-wcy. Górnicy cały czas powtarzali - kiedy na teren zakładu wejdzie wojsko, zakończymy strajk. Przed milicją i ZOMO będziemy się bronić.

Padły strzały. Od kul 21 górników zostało rannych, zginęło dziewięciu. Jan Stawisiński, Joachim Gnida, Józef Czekalski, Krzysztof Giza, Ryszard Gzik, Bogusław Kopczak, Andrzej Pełka, Zbigniew Wilk, Zenon Zając - tak wyglądał bilans tej krwawej pacyfikacjiNajmłodszy z zastrzelonych miał zaledwie 19 lat. Kopalnia "Wujek" stała się symbolem walki o wolną i niepodległą Polskę.

W reportażu "Użyto broni" po raz pierwszy o tej tragedii opowiadali dziennikarzom Polskiego Radia przywódcy strajku - Adam Skwira, Stanisław Płatek, Jerzy Wartak oraz uczestnicy i świadkowie tamtych dni.


Posłuchaj
30:47 2021_12_16 21_38_02_PR2_Rozmowy_po_zmroku.mp3 "Użyto broni". Reportaż o wydarzeniach w kopalni "Wujek" (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

Reportaż "Użyto broni" zrealizowali Anna Sekudewicz i Marek Mierzwiak. Reprezentował polską radiofonię w roku 1990 na międzynarodowym konkursie Prix Italia, na którym zdobył nagrodę za epicki dokument o wydarzeniach w kopalni "Wujek" w 1981 roku.

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Przygotowanie: Anna Sekudewicz i Marek Mierzwiak

Data emisji: 16.12.2021

Godzina emisji: 21.30

Czytaj także

Stan wojenny we wspomnieniach świadków

Ostatnia aktualizacja: 17.12.2021 13:00
- Spodziewaliśmy się jakiegoś uderzenia, ale myślę, że mało kto z nas spodziewał się go w takim wymiarze - mówił we wspomnieniach ze stanu wojennego Krzysztof Turkowski, współpracownik KOR-u, działacz Studenckiego Komitetu "Solidarności" we Wrocławiu, świadek pacyfikacji na Politechnice Wrocławskiej w grudniu 1981 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stan wojenny. Głos opowieści rodzinnych

Ostatnia aktualizacja: 13.12.2021 11:25
- Ludzie powierzali mi czasem historie bardzo prywatne, intymne. Widać, że nie opowiedzieliśmy sobie jeszcze tamtego czasu - w "Poranku Dwójki" spotkaliśmy się z Igorem Rakowskim-Kłosem, który w książce "Dzień przed. Czym żyliśmy 12 grudnia 1981" opisuje kulisy życia Polaków, w czasie gdy stan wojenny zbliżał się do ich codzienności. 
rozwiń zwiń