Polskie Radio
Section05

stan wojenny

Kazimierz Kutz. "Pokazywał Śląsk, który kochał miłością szaleńczą"

Pochodzący z tradycyjnej śląskiej rodziny górniczej twórca, trafił do szkoły filmowej w Łodzi dzięki peerelowskiej polityce promowania osób z pochodzeniem robotniczo-chłopskim. Na swój sukces jednak ciężko zapracował, ucząc się po 18 godzin dziennie ze strachu przed wyrzuceniem ze studiów. 18 grudnia 2018 roku zmarł Kazimierz Kutz, reżyser filmowy i teatralny. 
Zobacz więcej na temat:  śląskie Śląsk kopalnia Wujek kino Kazimierz Kutz film polski

Prof. Maciej Urbanowski zdejmuje odium z hasła "literatura stanu wojennego"

- Jest to bardzo bogaty okres w życiu polskiej literatury, ale też trudny do uchwycenia syntetycznego. Być może właśnie z tego powodu nie pisano o tym okresie i nie używano formuły "literatura stanu wojennego" w takim ujęciu, jaki ja proponuję. Dzięki propagandzie komunistycznej, a potem także części krytyki literackiej, był to też termin często obciążony negatywnymi skojarzeniami - mówił w Dwójce prof. Maciej Urbanowski, autor książki "Literatura stanu wojennego 1981-1989".
Zobacz więcej na temat:  Maciej Urbanowski Wacław Holewiński Dwójka KULTURA literatura

Emil Barchański - najmłodsza ofiara stanu wojennego

13 grudnia 1981 roku dzieci zapamiętały jako dzień bez Teleranka. Dorośli jako poranek, w którym na ulicach pojawiło się wojsko, a tysiące osób internowano. W 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego tamten mroczny czas przypomina reportaż Patrycji Gruszyńskiej‑Ruman "Wrócę, kiedy słońce już nie będzie mi potrzebne". To poruszająca opowieść o Emilu Barchańskim, uczniu warszawskiego liceum im. Mikołaja Reja, jednym z najmłodszych opozycjonistów tamtego okresu.
Zobacz więcej na temat:  reportaż Dorota Boniecka-Górny 1981

44 lata po 13 grudnia. Od odznaczeń na Rakowieckiej po „Światło Wolności” na pl. Piłsudskiego

13 grudnia 2025 r. mija 44. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. władze komunistyczne, kierowane przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego i Wojskową Radę Ocalenia Narodowego (WRON), wprowadziły w Polsce nadzwyczajne represje: internowania, cenzurę, militaryzację zakładów pracy i brutalne pacyfikacje protestów. Dziś w Warszawie rocznicę upamiętniają m.in. odznaczenia dla opozycjonistów oraz akcja „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski POLSKA wojna

Terenowe Grupy Operacyjne – koń trojański Jaruzelskiego

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 wyprowadzono na ulice 70 tys. żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, 1750 czołgów i 1900 pojazdów opancerzonych, zmilitaryzowano 129 kluczowych zakładów pracy, w tym najważniejsze fabryki oraz redakcje Telewizji Polskiej i Polskiego Radia. Rozmach operacji robi wrażenie do dziś. Jak ekipie Jaruzelskiego udało się to wszystko osiągnąć w ciągu jednej nocy?
Zobacz więcej na temat:  13 grudnia Jerzy Urban Wojciech Jaruzelski Bartłomiej Makowski

"Pamiętajmy o tym, że zwyciężyliśmy". Tak o stanie wojennym mówił prezydent Lech Kaczyński

- To, co wydarzyło się 25 lat temu, było potężnym ciosem, przekreśliło nasze nadzieje i wiarę milionów Polaków. Było niejako złamaniem kręgosłupa tej wspaniałej pokojowej rewolucji, jaką była "Solidarność". Było to ciosem ciężkim, ale "Solidarność" ten cios wytrzymała - mówił prezydent Lech Kaczyński w 25. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.
Zobacz więcej na temat:  Lech Kaczyński opozycja demokratyczna PRL komunizm Wojciech Jaruzelski Czesław Kiszczak Solidarność

Krzysztof Wyszkowski: komuniści wyczekiwali na moment, żeby w nas uderzyć

- Uważałem, że tym ruchem władza popełniała samobójstwo, uważałem, że ten, kto pierwszy użyje siły, ten przegra. O tym, że komuniści trzymali nam pistolet za plecami i wyczekiwali na moment, żeby w nas uderzyć, dowiedzieliśmy się później - powiedział Krzysztof Wyszkowski w rozmowie z Portalem Polskiego Radia w 2021 roku.
Zobacz więcej na temat:  PRL komunizm Związek Radziecki Wojciech Jaruzelski Czesław Kiszczak opozycja demokratyczna Tadeusz Mazowiecki Krzysztof Wyszkowski

Kasia Adamik w Trójce: jestem z pokolenia straumatyzowanego "niedzielą bez Teleranka"

Najnowszy film Kasi Adamik, "Zima pod znakiem wrony", zainspirowany opowiadaniem Olgi Tokarczuk "Profesor Anderws w Warszawie", to lekko surrealistyczny komediodramat rozgrywający się w pierwszych dniach stanu wojennego. Główną rolę gra w nim znakomita angielska aktorka Lesley Manville. O filmie, dziecięcych koszmarach po 13 grudnia, szczęśliwym eksperymencie zamiany płci, sensualności i poprawianiu historii z Kasią Adamik rozmawia Piotr Radecki.
Zobacz więcej na temat:  KULTURA FILM kino Kasia Adamik Lesley Manville wywiad Trójka