Zygmunt Rumel. Poeta pochłonięty przez rzeź wołyńską

- W jego wierszach porusza mnie eklektyzm inspiracji, że w sposób tak mozaikowy tworzą one stop, któremu nie można zarzucić epigonizmu - mówił o twórczości jednego z najsłynniejszych poetów wołyńskich Karol Samsel.

Portret Zygmunta Rumla na tle wołyńskiego jeziora Świtaź

Foto: Shutterstock/Wikipedia/domena publiczna

"Liceum w Krzemieńcu było perłą odrodzonej Polski"

Żył zaledwie 28 lat. Mimo to zdołał się zapisać w pamięci potomnych jako postać nietuzinkowa i nad wiek dojrzała. Był owocem doskonałego Liceum Krzemienieckiego, gdzie nasiąkał literaturą, ale też patriotyzmem i społecznym zaangażowaniem. Zygmunt Rumel w jednym ze swych wierszy złożył zresztą hołd licealnemu bibliotekarzowi, idealiście oddanemu pracy z młodzieżą. Sam angażował się w działalność społeczną. Jako działacz Wołyńskiego Związku Młodzieży Wiejskiej poprzez oświatę i kulturę usiłował związać młodych Ukraińców z państwem polskim, zachęcał ich do integrowania się z polskimi sąsiadami. Był lubiany. Błyskawicznie zjednywał sobie ludzi szerokim uśmiechem. Liczył, że jego przedwojenna działalność pomoże w rozmowach z Ukraińcami w 1943 roku, podczas których, jako przedstawiciel Armii Krajowej, próbował przekonać działaczy OUN, by powstrzymali rzeź Polaków na Wołyniu. Nie uszanowano jednak bezbronnego parlamentariusza. Zginął rozszarpany przez konie.

W audycji rozmawialiśmy o twórczości Zygmunta Rumla, w której potrafił łączyć literaturę popularną z literaturą wysoką ("to była poezja na pograniczu publicystyki"). Goście Anny Lisieckiej przywołali dramatyczny wiersz "Zajazd", w którym Rumel doskonale uchwycił grozę wojny rozgrywającej się na Wołyniu. Nie zabrakło wspomnień o domu rodzinnym poety, niedaleko Wiśniowca, w którym matka Rumla, artystyczna dusza, pisała wiersze i przyozdabiała stół kwiatami z bibuły.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadzi: Anna Lisiecka

Goście: Ksenia Bagniewska (krewna poety), Karol Samsel (literaturoznawca), Ewa Siemaszko (publicystyka), Bożena Gorska (publicystka), Ewa Kaniewska (krewna poety)

Data emisji: 16.07.2018

Godzina emisji: 18.00

bch/jp