V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów trwał od 31 lipca do 15 sierpnia 1955 roku i przyciągnął do Warszawy niemal 170 tysięcy młodych ludzi z Polski i z całego świata. Pod hasłem "O Pokój i Przyjaźń" krył się propagandowy cel - ukazanie wyższości socjalizmu nad kapitalizmem.
>>> Posłuchaj rozmowy z Karoliną Ziębińską- Lewandowską, dyrektorką Muzeum Warszawy, historyczką sztuki
Wystawa "Lato, które zmieniło wszystko. Festiwal 1955"
Festiwal stał się jednak karnawałem wielokulturowości, antycypującym zmiany polityczne i społeczne, a przede wszystkim doświadczeniem pokoleniowym. Wystawa "Lato, które zmieniło wszystko. Festiwal 1955" opowiada historię samego przedsięwzięcia, a także zarysowuje społeczne i kulturowe tło lat 50. XX wieku.
Poruszane wątki to między innymi awans społeczny, budowa socjalistycznej Warszawy, koniec doktryny socrealizmu w sztuce, znaczenie przestrzeni publicznej, początki dekolonizacji i "przepuszczalność" żelaznej kurtyny. Pokazane zostaną materiały archiwalne i pamiątki, jak plakaty, pocztówki, chusty, przypinki czy programy, fotografie, socrealistyczne rzeźby i malarstwo, a także współczesne dzieła sztuki.
V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów
Latem 1955 roku do Warszawy przybyła młodzież z całego świata. 31 lipca rozpoczął się V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów o Pokój i Przyjaźń - piętnaście dni zabaw, igrzysk, wystaw i spotkań. Miasto, do tej pory zamknięte i zastraszone przez stalinowski reżim, zrujnowane, zmęczone brakami i kolejkami - podczas festiwalu stało się żywe i kolorowe.
Wydarzenie było najbardziej spektakularnym doświadczeniem pokoleniowym dla wielu osób wkraczających w dorosłość. Do Warszawy przybyło około 26 tysięcy ludzi ze 116 krajów. Młodych Polek i Polaków było 140 tysięcy. W tamtym czasie oddano właśnie do użytku Pałac Kultury i Nauki oraz Stadion Dziesięciolecia. Ulice dekorowano wielkoformatowymi realizacjami malarskimi. Zorganizowano setki wydarzeń: koncertów, wystaw, spotkań, odczytów i imprez. Dwutygodniowy karnawał wielokulturowości poprzedzał nadchodzące zmiany polityczne i społeczne. Zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Refleksja o połowie lat 50. XX wieku w Muzeum Warszawy
Na wystawie "Lato, które zmieniło wszystko. Festiwal 1955" wydarzenie stało się punktem wyjścia do refleksji o połowie lat 50. XX wieku. Zofia Rojek i Błażej Brzostek, zespół kuratorski, przedstawiają przygotowania i przebieg festiwalu w kontekście społecznym, politycznym i kulturowym. Istotne wątki to między innymi odwilż polityczna, dekolonizacja Afryki i Azji, odbudowa Warszawy i przestrzeń publiczna stolicy.
Przygotowane specjalnie na tę wystawę dzieła Yulii Krivich i Pauliny Włostowskiej pokazują, że Festiwal 1955 to nie tylko historyczne wydarzenie sprzed 70 lat, a także impuls dla współczesnej praktyki artystycznej. Ważna dla wystawy była zorganizowana wcześniej zbiórka pamiątek i wspomnień.
Festiwal 1955 - "dwa tygodnie bezbrzeżnego szczęścia"
- O Festiwalu 1955 często mówi się bardzo entuzjastycznie. Jeden z tłumaczy po latach wspominał wydarzenie jako "dwa tygodnie bezbrzeżnego szczęścia" - zauważa współkuratorka wystawy Zofia Rojek. - Podczas spotkań wysłuchaliśmy wspomnień i opowieści o doświadczeniach. Otrzymaliśmy wyjątkowe pamiątki, które współtworzą wystawę - dodała.
Ekspozycja jest dostępna dla zwiedzających w Muzeum Warszawy.
***
Tytuł audycji: Poranek Dwójki
Prowadzenie: Jakub Jamrozek
Gość: Karolina Ziębińska-Lewandowska (dyrektorka Muzeum Warszawy, historyczka sztuki)
Data emisji: 23.06.2025
Godz. emisji: 8.30
