Już można zastrzec numer PESEL. Po co to robić?

Już możemy zastrzec swój numer PESEL. Faktyczne skutki to działanie przyniesie 1 czerwca, gdy właściwe instytucje wdrożą obowiązek sprawdzania czy nasz PESEL jest zastrzeżony czy nie. - Zastrzeżenie to nasza dobrowolna możliwość. Gorąco do tego zachęcamy - mówi Katarzyna Kopytowska, dyrektor Departamentu Rejestrów Państwowych w Centralnym Ośrodku Informatyki. 

Gdzie zastrzec numer PESEL? Można to zrobić w urzędzie lub na stronie internetowej mobywatel.gov.pl

Foto: Shutterstock / nampix

• Możemy zastrzec swój numer PESEL. 
• Realne skutki to działanie może przynieść dopiero od 1 czerwca 2024 roku. 
• Zastrzeżenie numeru PESEL to możliwość zabezpieczania się przed konsekwencjami utraty danych osobowych. 
• PESEL możemy zastrzec w dowolnym momencie i cofnąć to zastrzeżenie kiedy potrzebujemy. 

Od 17 listopada możemy zastrzec swój numer PESEL. Należy jednak pamiętać, że to działanie realne skutki przyniesie 1 czerwca 2024 roku. 

Po co zastrzegać PESEL?

- Zastrzeżenie numeru PESEL to jest nasza dobrowolna możliwość. Nikogo do tego nie zmuszamy, ale gorąco do tego zachęcamy, byśmy ustrzegli się przed skutkami wejścia w posiadanie naszych danych osobowych przez osoby trzecie np. w sytuacji, gdy zgubimy dowód - mówi Katarzyna Kopytowska, dyrektor Departamentu Rejestrów Państwowych w Centralnym Ośrodku Informatyki. - Dzięki zastrzeżeniu numeru PESEL już niedługo będziemy mieli pewność, że naszych danych nikt nie wykorzysta do zaciągnięcia zobowiązania finansowego. 

Zastrzeżenie numeru PESEL nie jest oczywiście działaniem ostatecznym, w razie potrzeby zastrzeżenie będziemy mogli cofnąć. 

1 czerwca 2024 - pełna ochrona

- W tej chwili zastrzeżenie nie ma twardego skutku. Obowiązki na podmioty np. instytucje pożyczkowe czy firmy telekomunikacyjne będą nałożone od 1 czerwca 2024 roku - podkreśla gość Czwórki. - My możliwość zastrzeżenia dajemy już dziś, by można było już to robić. W naszej ocenie, osobom, które zrobią to już dziś będzie łatwiej np. bronić się w sądzie. Aktualnie sytuacja jest taka: gdy ktoś wejdzie w posiadanie naszych danych osobowych i ich użyje np. do zaciągnięcia kredytu, to my sami musimy udowodnić, że to nie my byliśmy tą osobą. Gdy jednak przyniesiemy do sądu zaświadczenie, że w dniu, gdy dane zobowiązanie było zaciągnięte my już mieliśmy zastrzeżony PESEL to postępowanie będzie łatwiejsze i szybsze. Sąd będzie miał dowód na to, że w danym dniu ten numer PESEL nie mógł być użyty do zaciągnięcia zobowiązania - dodaje. 

Posłuchaj

09:50 czwórka reset 22.11.2023 pesel 17.13.mp3 Jak zastrzec numer PESEL i po co to zrobić? (Reset/Czwórka)

 

PESEL można zastrzec w dowolnym momencie i cofnąć to zastrzeżenie możemy, kiedy chcemy. 

- Od 1 czerwca będzie obowiązek weryfikowania czy numer PESEL jest zastrzeżony czy nie. Będą to robić instytucje, gdy np. będziemy chcieli założyć konto w banku. Gdy nasz PESEL będzie zastrzeżony to bank nam odmówi założenia konta - wyjaśnia specjalistka. - Dlatego przygotowaliśmy łatwy sposób zastrzegania tego numeru i cofania tej operacji. Można to zrobić przez mobywatel.gov.pl, a już od połowy grudnia przez aplikację mObywatel - dodaje. 

Ta operacja może być przydatna gdy:

• zgubimy dowód,
• dojdzie do ataku hackerskiego na jakąś instytucje, gdzie podaliśmy swoje dane i nasze dane wyciekną,
• zostawiliśmy nasze dane osobowe w wielu miejscach dość lekkomyślnie.

Zastrzeżenie numeru PESEL nie ma znaczenia przy wizycie u lekarza i czy realizacji recept. Liczy się w sytuacjach takich jak:

• zakładanie czy likwidacja kont w banku,
• sprzedaż nieruchomości,
• wydanie duplikatu karty sim,
• zobowiązania leasingowe,
• sprzedaż nieruchomości.

Jak zastrzec numer PESEL?

- Zastrzeżenie numeru PESEL nie zabezpieczy nas przed utratą danych, ale przed konsekwencjami - podkreśla dyrektor Katarzyna Kopytowska. - Dziś możemy to zrobić w dowolnym organie gminy i w serwisie mobywatel.gov.pl. W aplikacji ta opcja będzie dostępna od połowy grudnia - dodaje. 

Od pierwszego dnia możliwości zastrzegania numeru PESEL, od piątku 17 listopada, do wtorku 21 listopada zrobiło to prawie 250 tysięcy osób. Aby zastrzec numer PESEL w portalu mObywatel, należy wybrać sekcję "Twoje dane", a następnie "Rejestr zastrzeżeń PESEL". Kolejnym krokiem jest wybór opcji "Zastrzeż PESEL" lub "Cofnij zastrzeżenie". Ci, którzy to zrobią, a padną ofiarą oszustów i na skradzione im dane, na przykład ktoś wyłudzi kredyt, nie będą musieli takiego kredytu spłacać. Będzie to możliwe po całkowitym wdrożeniu systemu, czyli w czerwcu 2024 roku.

***

Tytuł audycji: "Reset"

Prowadzi: Piotr Firan

Gość: Katarzyna Kopytowska (dyrektor Departamentu Rejestrów Państwowych w Centralnym Ośrodku Informatyki)

Data emisji: 22.11.2023

Godzina emisji: 17.13

pj/ans/rk