Żeglarska Akcja Badania Akwenów. Jak czyste są mazurskie jeziora?

Ostatnia aktualizacja: 01.09.2025 17:15
Badania stanu polskich jezior realizowane są bardzo rzadko. Aby wspomóc wysiłek naukowy, Fundacja Żeglarstwo Jest Eko organizuje program ŻABA, czyli Żeglarską Akcję Badania Akwenów, podczas której zbierane są dane niezbędne do przeprowadzenia dalszych badań nad czystością mazurskich jezior. Co najważniejsze - w akcji może wziąć udział każdy żeglarz. 
Zdjęcie ilustracyjne
Zdjęcie ilustracyjneFoto: Shutterstock

- Badamy przejrzystość wód na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. To jest badanie, które łatwo zrobić; wystarczy bardzo prosty instrument, który nazywa się krążek Secchiego. To krążek pomalowany na biało i czarno, który zanurza się w wodzie - opowiada Mateusz Hoffman, koordynator Żeglarskiej Akcji Badania Akwenów. To narzędzie zanurza się w wodzie i mierzy się, w którym momencie znika z pola widzenia. Następnie podnosi się go do momentu, aż będzie widoczny - wtedy dokonuje się pomiaru.

Posłuchaj audycji "Szanuj zieleń" o Żeglarskiej Akcji Badania Akwenów


Sam krążek Secchiego został wymyślony jeszcze w 1865 roku. Jego pierwotnym zadaniem był pomiar przejrzystości morza na zlecenie papieża. Krążek ten został wymyślony przez astronoma Pietro Angelo Secchiego. Jest stosunkowo prostym narzędziem i do dziś jest powszechnie używany do przeprowadzania pomiarów przejrzystości ekosystemów wód stojących.



Za zbieranie danych podczas Żeglarskiej Akcji Badania Akwenów odpowiedzialni są chętni żeglarze, którzy zgłosili się do projektu na stronie internetowej Fundacji Żeglarstwo Jest Eko. - Mateusz przygotował filmik instruktażowy, jak dokonywać pomiarów. To nie jest tak, że wypuszczamy ludzi i mówimy "zmierzcie przejrzystość, macie tu krążek" - tłumaczy Sebastian Kutyła z Zakładu Badań Ekosystemów Wodnych, który koordynuje działania po akcji stronie IOŚ-PIB.

Jak twierdzą rozmówcy Marty Hoppe, w jeziorze Kirsajty, najczystszym badanym akwenie, średnia przejrzystość wynosiła około 350 centymetrów. Jednak tuż obok niego znajduje się jezioro Sztynorckie, najbrudniejsze ze wszystkich badanych. Tam średni wynik przejrzystości oscylował na poziomie 50 centymetrów.


Zobacz także:


Według Sebastiana Kutyły im mniej przejrzysta woda, tym bardziej dany akwen jest zanieczyszczony. Za sam brak widoczności odpowiada rozproszony w wodzie plankton. - Kiedy organizmów planktonowych jest dużo, one zacieniają rośliny, przez co nie mogą przechodzić procesu fotosyntezy i przez co wycofują się z jezior - tłumaczy Kutyła. Co więcej, z zanieczyszczonego jeziora znikają także naturalne dla danego miejsca ryby, które są zastępowane przez gatunki karpiowate.

***

Tytuł audycji: "Szanuj zieleń"

Prowadzi: Marta Hoppe

Goście: Mateusz Hoffman (Fundacja Żeglarstwo Jest Eko, koordynator Żeglarskiej Akcji Badania Akwenów), dr Sebastian Kutyła (Zakład Badań Ekosystemów Wodnych, który koordynuje działania po stronie IOŚ-PIB)

Data emisji: 31.08.2025

Godzina: 9.09

kajz

Czytaj także

Obcy pośród natury - jak inwazyjne gatunki obce zagrażają środowisku

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2024 12:03
Inwazyjne gatunki obce to jedne z największych istniejących zagrożeń biologicznych. Przenoszone są na nowe obszary przez człowieka; zmieniają ekosystem i podporządkowują sobie nowe otoczenie. Jakie gatunki zagrażają naszemu środowisku i w jaki sposób się u nas znalazły?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Połączona Puszcza Polska - ratunek dla dzikich lasów

Ostatnia aktualizacja: 16.06.2025 11:09
Nie sadzić nowych drzew, a ratować te starsze - to założenie inicjatywy Fundacji Las Na Zawsze, która została nazwana Połączoną Puszczą Polską. W ramach programu zabezpieczane i wyłączane z działań gospodarczych są dojrzałe i cenne przyrodniczo lasy, których w naszym kraju jest niestety coraz mniej.
rozwiń zwiń