Archelon. Jak żył największy żółw w historii świata?

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021 14:10
Archelony to największe żółwie, jakie żyły na Ziemi. Ssaki te pojawiły się ok. 70 mln lat temu i mieszkały w płytkich, ciepłych morzach. 
Archelon, rekonstrukcja komputerowa. Tak najprawdopodobniej wyglądały te dostojne żółwie
Archelon, rekonstrukcja komputerowa. Tak najprawdopodobniej wyglądały te dostojne żółwieFoto: Michael Rosskothen/Shutterstock.com

żółw mały żółwik 1200.jpg
Małe żółwie z warszawskiego zoo uratują zagrożony gatunek?

- Żółwie to jedna z najbardziej tajemniczych grup zwierząt - mówił popularyzator nauki i autor kanału "NaukowoTV" Krzysztof Poznański. - Na tle innych gadów są wyjątkowe, a jedną z wyróżniających je cech jest rogowy, zakrzywiony dziób pozbawiony zębów. Żółwie straciły je w toku ewolucji, nie miał ich już archelon, nie mają ich też współczesne osobniki - tłumaczył ekspert. 

Posłuchaj
03:48 Stacja Nauka/Czwórka żółwie archelon 18.02.2021mp3 Jak żyły archelony - największe żółwie świata? (Stacja Nauka/Czwórka) 

Dziś największymi przedstawicielami tego gatunku są żółwie skórzaste. - Gatunek ten osiąga 2-3 metry długości, jego masę szacuje się pomiędzy 600 - 1000 kg, a rozpiętość jego płetw to 3-4 metry - wyliczał ekspert. Jednak, jak opowiadał, archelon ischyros był nawet dwa razy większy i mógł ważyć do 2 tony. 


żółw spanie 663.jpg
Żółwie błotne - chrońmy skarb Polesia

Czytaj także: Zwierzęta, które podróżują na koniec świata, by znaleźć dom <<<

Plastron, czyli dolna część pancerza żółwia, wzmocniona była prawdopodobnie czterema płytami, które miały zabezpieczać te ogromne zwierzęta przed atakami drapieżników z dołu. Górna pokrywa żółwia nazywana jest karapaksem. - "Pancerna" pozornie budowa nie chroniła ich jednak przed drapieżnikami większymi od nich. Archelon i dzisiejszy żółw skórzasty nie posiadają kościstej skorupy. W pancerzach, pokrytych skórą występowały komory powietrzne, dzięki którym zwierzęta te były bardziej zwinne, mogły uciekać albo polować na swoje ofiary - mówił Krzysztof Poznański. Archelony były wszystkożerne, ale główne składniki ich pożywienia stanowiły kałamarnice, meduzy i morskie skorupiaki. - Czyli zwierzęta, które nie miały twardych szkieletów - tłumaczył ekspert. 

Czytaj także:

Na świecie odkryto pięć szkieletów archelonów, pierwszy został znaleziony na przełomie XIX i XX wieku, jednak ten najbardziej okazały pojawił się w 1970 roku w Dakocie Południowej, na obszarze, który w późnej kredzie pokrywało płytkie morze. - Największy szkielet tego żółwia, a także jedną z największych znanych skamieniałości świata jest okaz, który nazwano Brigittte. Dziś można go oglądać w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu. Najprawdopodobniej w chwili śmierci osobnik ten miał około stu lat, miał 4,5 m długości, ponad 5 m rozpiętości płetw i ważył ponad dwie tony - wyliczał Krzysztof Poznański. 

Jeden z odkrytych po latach szkieletów archelona/Lerner Vadim/Shutterstock.com Jeden z odkrytych po latach szkieletów archelona/Lerner Vadim/Shutterstock.com

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz

Materiał przygotował: Oliwia Krettek

Data emisji: 18.02.2021

Godzina emisji: 12.32

kd

Czytaj także

Wymierają zwierzęta. Najgorzej jest na bagnach, mokradłach, torfowiskach

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2020 20:10
Zaledwie pół wieku wystarczyło, żeby liczebność populacji dzikich kręgowców zmniejszyła się o 2/3. Właśnie ukazał się raport o wymieraniu zwierząt kręgowych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Żubry. "Wyglądają łagodnie, ale nie daj się zwieść"

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2021 09:43
Są prawdziwymi królami europejskich lasów i puszcz, a przy okazji jednymi z największych ssaków na naszym kontynencie. To majestatyczne, łagodne zwierzęta, z którymi jednak mało który mieszkaniec puszczy zadziera.
rozwiń zwiń