Polska w dwudziestoleciu - cały świat patrzył na nas z podziwem

Polska w 1918 roku wróciła na mapę Europy. Na Polaków czekały ogromne wyzwania. W ciągu pierwszych 20 lat dogoniliśmy świat w wielu dziedzinach. Nasze lotnictwo, rozwój radiofonii czy transportu morskiego budziły podziw.

Samolot RWD-8 zrzucający meldunek. 1936 rok

Foto: NAC

Rogal świętomarciński. Rozsmakuj się w historii Poznania

Tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nic nie wskazywało na to, że tak szybko zaczniemy się podnosić po 123 latach zaborów. - W 1918 roku sytuacja Polski pod względem technologicznym była gorzej niż zła - smutno stwierdza Jerzy Lemański z Narodowego Muzeum Techniki. - Przykładem może być komunikacja. Po zaborcach "odziedziczyliśmy" różne systemy kolejowe, dwie szerokości torów. Problemy były w transporcie drogowym - w zaborze austriackim obowiązywał ruch lewostronny. To wszystko trzeba było zmieniać. Cała infrastruktura była zniszczona - mosty, wiadukty poniszczone, dróg właściwie nie było. W tym aspekcie byliśmy w Europie na samym końcu. Nie udało nam się tego nadrobić przez całe dwudziestolecie, w motoryzacji nie mieliśmy spektakularnych sukcesów, za to dynamicznie rozwijało się lotnictwo - podkreśla.

Posłuchaj

04:09 czwórka pierwsze słyszę 11.11.2021.mp3 Rozwój techniki w Polsce dwudziestolecia międzywojennego - opowiada Jerzy Lemański (Pierwsze słyszę/Czwórka)

 

Pierwsze polskie samoloty stanowiły zdobycz wojenną. Zostały po prostu przejęte od armii zaborców.

- Były to sfatygowane i przestarzałe maszyny, mieliśmy kilka trawiastych lotnisk z lejami po bombach, brak fachowców, brak sprzętu - opowiada rozmówca Czwórki o wyzwaniach lotnictwa dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. - To jednak nie napawało optymizmem, a jednak Polacy sobie poradzili. Rodzące się lotnictwo wojskowe znacząco wsparło armię w wojnie bolszewickiej. Niebawem pojawiło się lotnictwo cywilne, zaczęły funkcjonować Polskie Linie Lotnicze LOT. Z początkiem lat 30. przyszły sukcesy sportowe czyniąc Polskę naprawdę lotniczą potęgą - dodaje.

W dwudziestoleciu międzywojennym rozpoczęła się budowa i projekty nowoczesnych samolotów wojskowych. Rozwijała się też radiofonia.

Posłuchaj także:

• "Szczotka do włosów mówi więcej niż meldunek". Powstanie Warszawskie w rzeczach osobistych
• Moda a wojna. Czy strój i elegancja miały wtedy znaczenie?

- Nikt nie ma wątpliwości, że dopiero po wojnie mogliśmy stawiać pierwsze kroki w tworzeniu ogólnopolskiego radia. Pierwsza emisja programu miała miejsce znacznie później niż w innych państwach - opowiada Jerzy Lemański. - Jednak dzięki niezłomnej pracy, ogromnemu zaangażowaniu, poświęceniu zaczęliśmy w imponującym tempie doganiać konkurencję – dodaje.

Choć brzmi to niewiarygodnie, tuż przed II wojną światową dogoniliśmy, a czasem w wielu aspektach radiofonii nawet przegoniliśmy pozostał państwa europejskie Jerzy Lemański

Rozmówca Mateusza Kulika podkreśla, że ogromny zapał Polaków do rozwoju radiofonii wynikał też z tego, że była to młoda dziedzina techniki, wobec czego nasze opóźnienie nie było takie gigantyczne.

O ogromnym sukcesie rozwoju polskiej radiofonii świadczy budowa stacji raszyńskiej, zaprojektowanie Detefonu, czyli odbiornika radiofonicznego, który nie potrzebował dostępu do energii elektrycznej. - Radio nagle stało się popularne, docierało tam gdzie nie było dróg – podkreśla ekspert.

Mówiąc o rozwoju techniki w dwudziestoleciu międzywojennym nie możemy zapomnieć o powstaniu portu Gdynia i rozwoju transportu morskiego. - Port w Gdyni stał się naszą wizytówką. Jego budowę zaczynaliśmy od zera - przypomina Jerzy Lemański. - W ciągu 20 lat dogoniliśmy świat w wielu dziedzinach. Cały świat patrzył na nas z podziwem - podkreśla.

***

Tytuł audycji: Pierwsze słyszę

Prowadzi: Kamil Jasieński

Materiał przygotował: Mateusz Kulik

Data emisji: 11.11.2021

Godzina emisji: 06.18

pj