Historia

Bitwa pod Beresteczkiem - sądny dzień Kozaków

Ostatnia aktualizacja: 28.06.2021 05:35
- Bitwa pod Beresteczkiem to jedne z większych sukcesów militarnych w dziejach oręża polskiego, a jednocześnie największe starcie w dziejach walk polsko-kozackich – mówiła na antenie Polskiego Radia prof. Jolanta Choińska-Mika.
Bitwa pod Beresteczkiem
Bitwa pod BeresteczkiemFoto: Wikimedia Commons/domena publiczna

28 czerwca 1651 roku rozpoczęła się bitwa pod Beresteczkiem. Jedna z największych bitew lądowych XVII wieku miała miejsce w czasie Powstania Chmielnickiego i 10 lipca zakończyła się zwycięstwem wojsk polskich.

Pod Beresteczkiem na Wołyniu stanęły naprzeciw siebie liczące 100 tysięcy ludzi połączone wojska kozacko-tatarskie oraz armia Rzeczpospolitej w sile 63 tysięcy żołnierzy, prowadzona przez samego króla Jana Kazimierza.

Bitwa miała niezwykle dramatyczny przebieg. Szala zwycięstwa przechylała się raz w jedną, raz w drugą stronę. Rozstrzygnięcie przyniósł dopiero trzeci dzień zażartych walk. Po wielogodzinnym oczekiwaniu na ruch przeciwnika król Jan Kazimierz wydał rozkaz do generalnego natarcia.

Wojska polskie zastosowały przy tym manewrze inny niż zwykle szyk bojowy. Szyk szwedzki, polegający na ustawieniu wojsk w szachownicę, na przemian jazdy i piechoty z wysuniętą wprzód artylerią, okazał się nadzwyczaj skuteczny. Armia kozacko-tatarska została rozgromiona i rzuciła się do ucieczki.

Resztki sił kozackich wycofały się na bagna przy rzece Płaszówka, gdzie w ufortyfikowanym taborze jeszcze ponad tydzień stawiały opór wojskom polskim. Osaczeni Kozacy mieli jedną, wiodącą przez bagna, drogę odwrotu. Z rozkazu nowego wodza Iwana Bohuna zaczęli budować przeprawę, rzucając w gęstą maź setki pni drzewnych i wozów. Gdy w pewnym momencie po obozie rozeszła się pogłoska, że dowódcy uciekają w taborze wybuchła panika. Tysiące ludzi rzuciło się do ucieczki, tratując się nawzajem i spychając w bagniste otchłanie. Wtedy do szturmy ruszyli Polacy. Nastąpił sądny dzień Kozaków. Kto nie zginął od miecza, ten utonął w bagnach Płaszówki.


Posłuchaj
05:51 bitwa pod beresteczkiem___1808_01_iv_tr_0-0_105951331704f4ae[00].mp3 Bitwa pod Beresteczkiem - audycja z cyklu "Kronika polska". (PR, 1.05.2001)

 

Czytaj także

Jan Zamoyski. Szara eminencja początków Rzeczpospolitej

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2024 05:45
- Dzięki swej energii, zdolności panowania nad tłumem oraz umiejętności dostosowania się do sytuacji, potrafił zrobić karierę, jaka nie stała się udziałem chyba nikogo innego w skali europejskiej - mówił o drugiej osobie w państwie za panowania czterech królów prof. Henryk Wisner.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Inflanty Polskie – najdalsze kresy I Rzeczypospolitej

Ostatnia aktualizacja: 30.04.2016 20:24
- Nawet jeśli Polska jest popularna i pozytywnie odbierana przez Łotyszy to znajduje się daleko. Czasy Inflant Polskich są też odległe współczesnym pokoleniom - mówił w Jedynce ks. Tadeusz Cieśla, jezuita pracujący na Łotwie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa pod Korsuniem. Zgubne skutki hetmańskiego pijaństwa

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2023 05:42
Gdyby nie skłonność hetmana Potockiego do sięgania po kieliszek, największa kozacka rebelia być może nie rozpoczęłaby się od dwóch poważnych klęsk Rzeczypospolitej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa pod Hodowem – zwycięskie husarskie Termopile

Ostatnia aktualizacja: 11.06.2023 05:50
Czterystu polskich husarzy i pancernych odparło atak 40 tysięcy Tatarów. Niemożliwe? A jednak. Wszystko wydarzyło się dokładnie 329 lat temu. Paradoksalnie, to jedno z najbardziej niezwykłych zwycięstw polskiej jazdy nie zostało odniesione dzięki szarżom, a dzięki ostrzałowi prowadzonemu z obwarowanych gospodarstw.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa nad Żółtymi Wodami - początek kryzysu Rzeczypospolitej

Ostatnia aktualizacja: 29.04.2023 05:50
Wiosną 1648 roku hetman Mikołaj Potocki zlekceważył powstańców kozackich. Zapłacił za to całkowitym zniszczeniem podległej mu armii, śmiercią syna i własną niewolą.
rozwiń zwiń