Historia

Krzysztof Kieślowski: nie mam recepty na życie. W nas samych są rzeczy dobre, ale też dużo jest tych przykrych

Ostatnia aktualizacja: 13.03.2024 06:00
Był jednym z najbardziej uhonorowanych polskich reżyserów na świecie. Nagradzany na największych i najważniejszych filmowych festiwalach w Europie, nominowany do Oscara. Krzysztof Kieślowski zmarł 28 lat temu, 13 marca 1996 roku.
Reżyser Krzysztof Kieślowski
Reżyser Krzysztof KieślowskiFoto: PAP/Andrzej Rybczyński

- Jeżeli tylko zwracamy uwagę na to, co się dzieje wokół nas, jesteśmy troszkę uważni w przyglądaniu się ludziom dookoła nas, to myślę, że zawsze zauważymy i coś dobrego, i coś jasnego - mówił Krzysztof Kieślowski w rozmowie z Anną Stempniak po premierze filmu "Trzy kolory. Czerwony" w 1994 roku.

Posłuchaj, co mówił o szczerym mówieniu o uczuciach, ironii i dystansie do współczesnych czasów i ludzi.

Kieślowski uczył się w szkole pożarnictwa we Wrocławiu, potem wybrał Liceum Technik Teatralnych w Warszawie. W stolicy otrzymał posadę garderobianego w Teatrze Współczesnym - był tam garderobianym Tadeusza Łomnickiego, Edwarda Dziewońskiego, Aleksandra Bardiniego i Zbigniewa Zapasiewicza.

"W ogóle nie chciałem być reżyserem"

Na studia reżyserskie w łódzkiej filmówce dostał się dopiero za trzecim razem. Porażki na egzaminach nie załamały go. Nie zdeprymowały go również złe oceny, które otrzymywał na kursach przygotowawczych dla kandydatów do szkoły filmowej. Od pedagogów odbierał sygnały, że nie nadaje się na filmowca. Wyniki sprawdzianów miał złe: niedostateczne oceny z kompozycji zdjęć lub ledwie dostateczne z innych przedmiotów.


Posłuchaj
05:07 Krzysztof Kieślowski rozmawia z Anna Stempniak.mp3 Rozmowa Anny Stempniak z reżyserem Krzysztofem Kieślowskim. (PR, 1994)

 

Sam tak wspominał pierwsze tygodnie w filmówce: "Stałem z boku. Widziałem ludzi swobodnych, wiedzących, jakimi chodzić ścieżkami, znających profesorów. Nie twierdzę, że mieli chody, byli po prostu grupą na luzie. Ja byłem sam".

Zdobycie indeksu filmówki Kieślowski nazwał w swym przypadku "klasycznym dziełem ambicjonalnym". W swojej "Autobiografii" relacjonował: "Zdawałem rok w rok. I właściwie potem już zdawałem wyłącznie z ambicji. (...) W ogóle nie chciałem być reżyserem. Natomiast zamierzałem pokazać, że choć nie chcą mnie przyjąć do Szkoły, ja się tam dostanę. (...) Ale byłem szczęśliwy, jak się dostałem".

Dyplom PWSTiF Kieślowski uzyskał w 1970 roku. Pierwszą fabułą, którą wyreżyserował, było "Przejście podziemne" (1973). W 1975 roku zrealizował "Personel", ukazując świat anonimowych ludzi wykonujących zadania ważne dla teatru - krawców teatralnych, malarzy, modelarzy. W 1976 roku stworzył dramat społeczno-obyczajowy "Blizna" oraz film "Spokój", historię robotnika z kryminalną przeszłością.

"Amator" i "Przypadek"

W 1979 roku premierę miał "Amator" - film uważany za jeden z najlepszych w dorobku Kieślowskiego, zaliczany do kina moralnego niepokoju - historia kariery zaopatrzeniowca (Jerzy Stuhr) z zakładu przemysłowego, którego życie zmienia się wraz z kupnem amatorskiej kamery filmowej - bohater przeobraża się w bezdusznego obserwatora świata. Za "Amatora" Kieślowski zdobył nagrodę Międzynarodowego Jury Ewangelicznego na festiwalu w Berlinie.

Swój kolejny znany film, "Przypadek", Kieślowski nakręcił w 1981 roku, obraz miał premierę dopiero sześć lat później. Psychologiczny film, z Bogusławem Lindą w roli głównej, przedstawia trzy potencjalne życiorysy jednego człowieka, zależne wyłączne od przypadku.

"Dekalog" z nagrodami

W cyklu "Dekalog" z 1988 roku poszczególne historie odpowiadają z kolei treściom niesionym przez kolejne przykazania. Scenariusz serii stworzyli wspólnie Kieślowski i Krzysztof Piesiewicz. "Dekalog" uhonorowano nagrodą krytyków filmowych FIPRESCI na festiwalu w Wenecji.

Piąty odcinek cyklu, "Krótki film o zabijaniu", potraktowany przez krytykę i widzów jako głos w sporze o sensowność kary śmierci, zdobył Nagrodę Jury w Cannes, nagrodę FIPRESCI w Cannes i Europejską Nagrodę Filmową. Obsypany nagrodami był też odcinek szósty, "Krótki film o miłości" - przyznano za niego m.in. Nagrodę Specjalną Jury w San Sebastian.

- Przykazania, chcemy tego czy nie, w jakimś sensie ogarniają całość stosunków między ludźmi. To są proste słowa - nie zabijaj, czcij ojca swego, każda historia filmowa jest związana z jakimś przykazaniem - mówił Krzysztof Kieślowski w rozmowie z 1989 roku z Haliną Szopską o filmach z cyklu "Dekalog".

Posłuchaj audycji "Prywatnie u Krzysztofa Kieślowskiego" i dowiedz się, co reżyser mówił o pracy nad filmami, krytyce filmowej, cenzurze i życiu osobistym.

- Nie znoszę podróży, nie znoszę hoteli, nie znoszę samolotów. Raczej marzę o tym, żeby posiedzieć w domu, ale to marzenie, jak większość marzeń, się nie spełnia - mówił reżyser w wywiadzie dla Polskiego Radia w 1989 roku.


Posłuchaj
14:00 prywatnie u krzysztofa kieślowskiego.mp3 - Nie znoszę podróży, nie znoszę hoteli, nie znoszę samolotów. Raczej marze o tym, żeby posiedzieć w domu, ale to marzenie, jak większość marzeń się nie spełnia – mówił Krzysztof Kieślowski w wywiadzie dla Polskiego Radia w 1989 roku. Rozmawiała Halina Szopska. (PR, 1989)

 

W 1991 roku Kieślowski wyreżyserował "Podwójne życie Weroniki". Historię dwóch identycznych niemal dziewczyn, z których jedna żyje we Francji, a druga w Polsce, doceniono w Cannes nagrodą Jury Ekumenicznego i nagrodą FIPRESCI. Obraz otrzymał także Nagrodę Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych.

W latach 1993-1994 Kieślowski, według scenariusza napisanego razem z Piesiewiczem, zrealizował cykl "Trzy kolory". "Niebieski" został uhonorowany Złotym Lwem w Wenecji, "Biały" - Srebrnym Niedźwiedziem za reżyserię w Berlinie, a "Czerwony" - nominacjami do Oscara, Złotego Globu, francuskiego Cezara i Nagrody Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej BAFTA. Filmy dokumentalne Kieślowskiego to m.in.: "Życiorys" (1975), "Z punktu widzenia nocnego portiera" (1977) i "Siedem kobiet w różnym wieku" (1978).

Kieślowski zmarł 13 marca 1996 roku w Warszawie z powodu choroby serca; pochowano go na Starych Powązkach.

im/PAP

Czytaj także

Krzysztof Kieślowski nie bał się słowa "miłość"

Ostatnia aktualizacja: 14.03.2016 12:30
Krzysztof Kieślowski to jeden z najwybitniejszych reżyserów europejskiego kina. 13 marca minęło 20 lat od jego śmierci. Autor "Dekalogu", "Trzech kolorów" czy "Podwójnego życia Weroniki" w czerwcu obchodziłby 75. urodziny.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ajka Tarasow: kino Kieślowskiego jest ponadczasowe

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2018 08:00
- Tematy w filmach Krzysztofa Kieślowskiego odnoszą się do wydarzeń z prawdziwego życia. Jego dzieła tworzą opowieść o elementach, w które układa się życie ludzkie - mówiła na antenie Polskiego Radia 24 Ajka Tarasow, koordynator festiwalu "Hommage a Kieślowski".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kim jest Bóg, czyli pierwszy odcinek "Dekalogu" Krzysztofa Kieślowskiego

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2020 05:45
10 grudnia 1989 roku, po sukcesie dwu filmów kinowych, swoją premierę miał pierwszy z dziesięciu odcinków "Dekalogu" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zbigniew Preisner. Wybitny samouk

Ostatnia aktualizacja: 20.05.2023 05:35
20 maja 1955 roku, w Bielsku-Białej urodził się Zbigniew Preisner, kompozytor muzyki filmowej oraz teatralnej. Współpracował z Krzysztofem Kieślowskim, dla którego stworzył muzykę do większości filmów, m.in. do "Podwójnego życia Weroniki".
rozwiń zwiń