Historia

Głodówka w kościele św. Marcina. Pierwszy protest KOR

Ostatnia aktualizacja: 24.05.2024 05:40
24 maja 1977 roku w Warszawie rozpoczęła się pierwsza głodówka protestacyjna zorganizowana przez środowisko Komitetu Obrony Robotników.
Czerwiec 1976 w Radomiu
Czerwiec 1976 w RadomiuFoto: źr. IPN.

Akcja trwała do 31 maja, a jej uczestnicy domagali się uwolnienia więzionych uczestników wystąpień z czerwca 1976 roku oraz aresztowanych w maju 1977 roku członków i współpracowników KOR, którzy protestowali między innymi w związku z zamordowaniem krakowskiego studenta Stanisława Pyjasa.

Studencki Komitet Solidarności - zobacz serwis historyczny

W głodówce uczestniczyli: od 24 maja Bogusława Blajfer, Danuta Chomicka, Bohdan Cywiński, Jerzy Gresz, o. Aleksander Hauke-Ligowski, Barbara Toruńczyk, Henryk Wujec; od 25 maja Eugeniusz Kloc i Ozjasz Szechter; od 26 maja Joanna Szczęsna; od 27 maja Stanisław Barańczak, Zenon Pałka i Kazimierz Świtoń. Mężem zaufania głodujących został Tadeusz Mazowiecki, który w ich imieniu złożył Radzie Państwa PRL, Episkopatowi oraz dziennikarzom krajowym i zagranicznym oświadczenie z żądaniem uwolnienia uwięzionych.

Jak podkreślał Henryk Wujec, opozycjonista w PRL, w rozmowie z portalem PolskieRadio.pl, istotną rolę w organizacji głodówki odegrał proboszcz parafii św. Marcina, ks. Bronisław Dembowski, który otoczył wszystkich głodujących opieką. - Po śmierci Stanisława Pyjasa w maju 1977 roku władze aresztowały wielu korowców i opozycjonistów. Ja tylko straciłem pracę. Wtedy też zorganizowaliśmy pierwszą głodówkę protestacyjną w kościele św. Marcina - wspominał Wujec.

Głodówkę podjęto jako apel o uwolnienie wszystkich ofiar wypadków czerwcowych i tych, którzy stanęli w ich obronie. Za pośrednictwem Tadeusza Mazowieckiego oświadczenie głodujących przekazano Radzie Państwa, Episkopatowi i dziennikarzom. Ekipa Edwarda Gierka przestraszyła się nacisków Zachodu i 19 lipca (w związku ze świętem 22 lipca) ogłoszono amnestię. Objęła ona pięciu więzionych jeszcze robotników oraz aresztowanych KOR-owców. Wszyscy wyszli na wolność 23 lipca 1977 roku. Główny cel postawiony przez KOR został osiągnięty.

Komitet Obrony Robotników - zobacz serwis historyczny

W 1977 roku władze komunistyczne przystąpiły do kontrofensywy wobec opozycji. 7 maja 1977 roku znaleziono ciało krakowskiego studenta Stanisława Pyjasa. Jego śmierć wstrząsnęła środowiskiem opozycji - organizowano czarne procesje, msze żałobne, rozdawano ulotki. Podczas czarnej procesji 15 maja powołano Studencki Komitet Solidarności, który miał zainicjować prace nad stworzeniem autentycznej i niezależnej reprezentacji studentów. SKS domagał się wyjaśnienia okoliczności śmierci Pyjasa oraz ukarania sprawców "profanacji po Staszku" (w Krakowie trwały w tym czasie juwenalia zorganizowane przez Socjalistyczny Związek Studentów Polskich).

Posłuchaj, co o śmierci swojego przyjaciela Stanisława Pyjasa mówił Bronisław Wildstein, pisarz i publicysta:

W następstwie wydarzeń krakowskich aresztowano m.in. Jacka Kuronia, Adama Michnika, Antoniego Macierewicza (w sumie ponad 50 osób). Aresztowania trwały do 20 maja. Wkrótce większą część aresztowanych wypuszczono na wolność. W więzieniu pozostawało jednak jeszcze dziewięciu najaktywniejszych działaczy i współpracowników KOR.

Zorganizowano wówczas głodówki - najsłynniejsza z nich rozpoczęła się 24 maja 1977 roku w kościele św. Marcina w Warszawie.

im


Czytaj także

44 lata temu KOR złamał monopol komunistów

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2020 05:50
Represje wobec robotników Radomia i Ursusa zmobilizowały do działania środowiska opozycyjnej inteligencji, które miały za sobą pewne doświadczenia polityczne np. protesty przeciwko zmianom wprowadzonym do konstytucji PRL – mówił prof. Rafał Habielski w audycji Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stanisław Pyjas. Morderstwo czy nieszczęśliwy wypadek

Ostatnia aktualizacja: 07.05.2021 06:00
- Milicja nie chciała pokazać ciała rodzinie. Po kilku dniach ukazał się komunikat, że był to wypadek po pijanemu, ale wiele śladów wskazywało na zupełnie inne przyczyny - mówił historyk prof. Andrzej Paczkowski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

47 lat temu założono Biuro Interwencyjne Komitetu Obrony Robotników

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2024 05:35
10 maja 1977 roku Komitet Obrony Robotników wydał oświadczenie o powstaniu Biura Interwencyjnego. W ciągu ponad czterech lat istnienia udokumentowało ono kilkaset przypadków naruszania praw człowieka i obywatela przez komunistyczne władze w Polsce. Biurem kierowali Zofia i Zbigniew Romaszewscy.
rozwiń zwiń