Historia

Sierpień 1980 - to był przełomowy moment

Ostatnia aktualizacja: 14.08.2020 05:54
- Przy bramach zakładu garstka ludzi. Krzyczą i zachęcają, by inni się dołączyli. Nad bramą lata samolot, rozrzucający ulotki z informacją, że strajk się zakończył, a stocznię opanowała grupka elementów antysocjalistycznych – wspominał jeden z uczestników strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.
Strajk w Stoczni Gdańskiej
Strajk w Stoczni GdańskiejFoto: Wikimedia Commons/T. Michalak

Żądanie przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz stało się pierwszym postulatem strajku, który rozpoczął się 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej.

niepodległa.jpg
Anna Walentynowicz. Serwis specjalny

Na żądanie strajkujących przywieziono ją z domu samochodem dyrektora. 16 sierpnia, gdy stoczniowy Komitet Strajkowy podpisał porozumienie z dyrekcją, zatrzymywała wychodzących do domu robotników. To m.in. jej apele sprawiły, że część z nich pozostała, by kontynuować strajk solidarnościowy z innymi zakładami. Walentynowicz weszła w skład prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego.

- Wtedy, 14 sierpnia 1980 roku każdy musiał podjąć decyzję, czy przyłącza się do protestu - mówił Stanisław Adamski w audycji "Droga do Solidarności".

Posłuchaj
02:51 Droga do Solidarności - początek strajku w stoczni gdańskiej.mp3 Droga do Solidarności - początek strajku w Stoczni Gdańskiej 

Zdaniem prof. Jerzego Eislera ten dzień należy uznać za przełomowy:

- Rozpoczęło się to, co później nazwano "epoką Solidarności". Władze nie zdawały sobie wówczas sprawy, że ten strajk oznaczać będzie początek końca realnego socjalizmu  i to nie tylko w wymiarze polskim - stwierdził historyk.

Strajk był na tyle widoczny, że nie można było dłużej udawać, że nic się w kraju nie dzieje. Następnego dnia w telewizji wystąpił premier Edward Babiuch:

- Obywatele! W ostatnich tygodniach skomplikowała się sytuacja społeczno-gospodarcza w naszym kraju. Mieliśmy do czynienia z przerwami w pracy. Dziś zjawiska te wystąpiły w Gdańsku. Nie ukrywaliśmy i nie ukrywamy, że sytuacja gospodarcza kraju jest skomplikowana, a na wielu odcinkach bardzo trudna. Ale przerywaniem pracy i łamaniem rytmiki produkcji niczego w Polsce nie załatwimy - mówił.

Fala strajkowa jednak się rozlewała. Po Polsce krążyło powiedzonko: "Czy się leży, czy się stoi władza płaci, bo się boi".

Posłuchaj
08:59 Fala strajków 1980 - komentarz prof. Andrzeja Paczkowskiego.mp3 Fala strajków 1980 - komentarz prof. Andrzeja Paczkowskiego 

16 sierpnia w imię solidarności ze stoczniowcami stanęły wszystkie zakłady w Trójmieście. Dzień później protestujący stoczniowcy wysunęli wobec władz 21 postulatów. Pierwszy z nich dotyczył prawa do zakładania wolnych związków zawodowych.

Posłuchaj, jaki był przebieg wydarzeń, które doprowadziły do powstania "Solidarności".


Czytaj także

Zaczęło się w Świdniku – początek strajków 1980 roku

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2020 06:00
Robotnicy ze Świdnika przełamali barierę strachu. Za nimi poszła cała Polska.
rozwiń zwiń
Czytaj także

21 postulatów. Jeden z najważniejszych tekstów ludzkości

Ostatnia aktualizacja: 16.10.2023 05:43
Drewniane tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, który przekształcił się w NSZZ "Solidarność", zostały wpisane na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO "Pamięć Świata".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Anna Walentynowicz - nieustraszona bohaterka Sierpnia ’80

Ostatnia aktualizacja: 15.08.2020 05:58
Jej nazwisko weszło na trwałe do historii polskiego ruchu robotniczego. Swoją bezkompromisową, prostolinijną postawą, uczciwością i stale wyrażanym dążeniem do prawdy zaskarbiła sobie szacunek i wielką popularność wśród robotników, ściągając jednocześnie na siebie prześladowanie i nienawiść władz.
rozwiń zwiń