Redakcja Polska

75 lat temu ukazał się pierwszy numer emigracyjnego pisma "Kultura"

01.06.2022 16:15
Jego założycielem był legendarny redaktor Jerzy Giedroyc, a wydawcą Instytut Literacki, założony rok wcześniej w Rzymie, również z inspiracji Giedroycia.
Audio
  • 75 lat temu ukazał się pierwszy numer "Kultury" - materiał Ewy Plisieckiej [posłuchaj]
Jerzy Giedroyc w siedzibie Instytutu Literackiego przy Avenue de Poissy 91, gdzie mieszkał od 1954 r.
Jerzy Giedroyc w siedzibie Instytutu Literackiego przy Avenue de Poissy 91, gdzie mieszkał od 1954 r.PAP/Jerzy Ruciński

"Kultura" była ważnym pismem polskiej emigracji oraz jednym z cenionych miesięczników intelektualnych na świecie. W gronie założycielskim pisma znaleźli się - oprócz Jerzego Giedroycia - Gustaw Herling-Grudziński, Zofia i Zygmunt Hertzowie oraz Józef Czapski. Publikowali w nim między innymi Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz, Jerzy Stempowski czy Melchior Wańkowicz. Z biegiem czasu zaczęli wydawać tu również pisarze mieszkający w PRL, obłożeni zapisem cenzorskim.

Instytut Literacki powstał w Rzymie wiosną 1946. Pieniądze na jego założenie pochodziły z funduszy 2. Korpusu Polskiego generała Władysława Andersa. Zaciągnięty dług został szybko spłacony. Siedzibę wydawnictwa szybko przeniesiono do Maisons-Laffitte pod Paryżem.

Na łamach miesięcznika "Kultura" poruszano problematykę polityczno-społeczną, obecna była także kultura polska i obca. W latach 80. niektóre wydania "Kultury" przedrukowywane były w Polsce przez wydawnictwa podziemne. Pismo zajmowało wyjątkowe miejsce w polskiej historii ze względu na wysoki poziom merytoryczny i zaangażowanie w problemy krajowe.

Pierwszy numer emigracyjnej „Kultury” współtworzył wybitny malarz, rysownik, pisarz, eseista i krytyk Józef Czapski. Do „Kultury” pisał niemal do samej śmierci. Czapski zasłynął także jako pisarz dokumentujący zbrodnie systemu sowieckiego. Był jednym z 450 polskich oficerów, którym udało się uniknąć mordu dokonanego przez NKWD w kwietniu 1940 r.

Do paryskiej „Kultury” pisał także zmarły w 1987 r w Paryżu Konstanty Jeleński, jeden z najwybitniejszych polskich humanistów XX wieku, eseista, krytyk i tłumacz. Był znany jako menadżer literatury polskiej na Zachodzie - propagował twórczość Witolda Gombrowicza, Czesława Miłosza i Aleksandra Wata.  

Jerzy Giedroyc zmarł w 2000 roku. Po śmierci "Redaktora", bo tak o nim mówiono, zgodnie z jego życzeniem, "Kultura" przestała wychodzić. Ostatni numer ukazał się w październiku 2000 roku.

IAR/ep

Wernisaż wystawy dzieł Józefa Czapskiego w warszawskiej Kordegardzie

29.04.2022 12:48
Znakomite obrazy i rysunki można oglądać w warszawskiej Kordegardzie, na nowej wystawie "Józef Czapski. Dzieła z kolekcji prywatnych”.

Oryginalny mundur generała Stanisława Maczka trafił do zbiorów Muzeum Historii Polski

01.06.2022 14:06
Oryginalny mundur dowódcy 1 Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka trafił w środę do zbiorów Muzeum Historii Polski. "Generał Maczek pozostał wierny honorowi polskiego munduru i polskiej racji stanu. Był wierny również swoim żołnierzom" - mówił na uroczystości dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro.

Forbes sprawdził, kto najwięcej pomógł Ukrainie. Polska liderem rankingu

01.06.2022 15:35
Polska zajęła pierwsze miejsce w rankingu dotyczącym udzielania pomocy Ukrainie - poinformowała ukraińska edycja magazynu "Forbes". Autorzy zestawienia docenili m.in. wizyty przedstawicieli polskich władz na Ukrainie, działania na międzynarodowej arenie politycznej i udzielone Kijowowi wsparcie finansowe.