Redakcja Polska

78 lat temu rozpoczęła się zwycięska faza walk o Monte Cassino

11.05.2022 09:25
W nocy z 11 na 12 maja 1944 roku wojska alianckie przystąpiły do decydującego szturmu. Operacja pod kryptonimem "Honker" z udziałem Polaków przyniosła po tygodniu - 18 maja - zwycięstwo.
Pobojowisko po bitwie o Monte Cassino. Sanitariusze wynoszą na noszach zwłoki poległych (1944 r.)
Pobojowisko po bitwie o Monte Cassino. Sanitariusze wynoszą na noszach zwłoki poległych (1944 r.)z archiwum NAC

Drugi Korpus Polski, dowodzony przez generała Władysława Andersa, przełamał obronę Niemców i otworzył aliantom drogę na Rzym.

Górskiego masywu broniły elitarna niemiecka 1. Dywizja Spadochronowa oraz pułki wysokogórskie. Od stycznia 1944 roku Niemcy odparli trzy ataki wojsk alianckich, w których uczestniczyły oddziały amerykańskie, angielskie, francuskie, hinduskie i nowozelandzkie. Dopiero czwarta faza walk - nazwana "Honker" lub "Diadem" - zakończyła się sukcesem. Był to sukces armii generała Władysława Andersa.

Walki o Monte Cassino były jednymi z najtrudniejszych w czasie II wojny światowej. Zginęło w nich 54 tysiące żołnierzy alianckich, w tym niemal tysiąc Polaków.

18 maja 1944 roku na ruinach benedyktyńskiego klasztoru na szczycie Monte Cassino załopotała biało-czerwona flaga, a w samo południe nieżyjący już plutonowy Emil Czech zagrał hejnał mariacki.


Zwycięską walkę polskich żołnierzy upamiętnia znana wojskowa pieśń "Czerwone maki na Monte Cassino". Autorem jej słów był Feliks Konarski (zmarł w 1991), żołnierz 2. Korpusu, słynny już przed wojną śpiewak operetkowy, a także poeta i pieśniarz.

Dwie pierwsze zwrotki powstały tuż przed decydującą bitwą, w nocy z 17 na 18 maja 1944 roku w Campobasso. Melodię skomponował zmarły w 1999 roku Alfred Schütz  kompozytor i dyrygent, również żołnierz Andersa.

Podczas obchodów 76. rocznicy bitwy pod Monte Cassino w 2020 roku, w Katedrze Polowej Wojska Polskiego, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk przypomniał, że żołnierze 2. Korpusu Polskiego udowodnili światu, jak wielka drzemała w nich siła i pragnienie wyzwolenia Polski i Europy spod jarzma III Rzeszy.


Polski cmentarz wojskowy na zboczach Monte Cassino, będący jednym z najważniejszych miejsc pamięci narodowej, powstał na przełomie 1944 i 1945 roku. Zostało tam pochowanych ponad tysiąc polskich żołnierzy. Zgodnie z wolą generała Władysława Andersa, który zmarł w Londynie w 1970 roku, jego prochy także spoczęły na Monte Cassino. W 2011 roku pochowano tam wdowę po generale - Irenę Anders.

Na murze wokół cmentarza umieszczono sentencje "Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie" oraz "Za naszą i waszą wolność my żołnierze polscy oddaliśmy Bogu ducha, ciało ziemi włoskiej, a serca Polsce".

IAR/PP

„Dzień zwycięstwa”. Prace ukraińskiego artysty na Zamku Ujazdowskim w Warszawie

10.05.2022 09:59
W Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zainaugurowano pokaz plakatów ukraińskiego artysty Andrija Jermołenki oraz grafika Wojciecha Korkucia.

"Polacy Odessy - zniszczona pamięć". Film o tragicznej historii naszych rodaków w Odessie

10.05.2022 15:10
Wśród tegorocznych laureatów Konkursu o Nagrodę Marszałka Senatu dla dziennikarzy polskich i polonijnych, byli Sonia Pajgert i Wiktor Pajgert, autorzy filmu "Polacy Odessy - zniszczona pamięć". Film powstał przy Narodowo-Kulturalnym Stowarzyszeniu Polaków w Odessie "Polska Nuta".

Nowa baza organizacji i instytucji polskich i polonijnych za granicą

10.05.2022 16:01
Główny Urząd Statystyczny przygotował nową wersję bazy, powstałej w oparciu o badanie "Polacy i Polonia na świecie”. Liczy ona prawie 9 tysięcy podmiotów w 115 krajach.