163 lata temu urodził się Ignacy Jan Paderewski, wybitny pianista i polityk

Ignacy Jan Paderewski zdobył międzynarodową sławę jako pianista. Koncertował w najsłynniejszych salach, a jego recitale zaszczycały obecnością koronowane głowy Europy. Jego działalność w dziedzinie polityki i kultury zapewniła mu miejsce w gronie najwybitniejszych osobowości pierwszej połowy XX wieku.

Ignacy Jan Paderewski

Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych / The Library of Congress

Artysta działał na międzynarodowym forum dyplomatycznym na rzecz odrodzenia państwa polskiego. Po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych w 1915 roku zorganizował tam kilkaset spotkań połączonych z koncertami, na których wzywał do udzielania pomocy walczącym o wolność Polakom.

Po I wojnie światowej stanął na czele rządu, a jego gabinet konsekwentnie realizował program obrony granic i współpracy z naszymi sąsiadami. W 1919 roku, jako premier i minister spraw zagranicznych, podpisał w imieniu Polski traktat wersalski. W 1922 wyjechał do USA, gdzie wrócił do koncertowania. Nie porzucił jednak polityki.

Po wybuchu II wojny światowej wszedł w skład władz Polski na uchodźstwie. We wrześniu 1940 roku, mimo podupadającego zdrowia, udał się raz jeszcze do Stanów, by działać na rzecz kraju

#TegoDnia 1860 r. w Kuryłówce na Podolu urodził się Ignacy Jan #Paderewski, pianista, kompozytor, mąż stanu.

Jako premier i minister spraw zagranicznych podpisał w imieniu Polski Traktat Wersalski.

📷 Biografia elementarna przygotowana przez #IPN: https://t.co/ARnswUCQtj pic.twitter.com/QaMlz45sei

— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) November 6, 2023

Ignacy Jan Paderewski zdobył międzynarodową sławę jako pianista. Koncertował w najsłynniejszych salach, a jego recitale zaszczycały obecnością koronowane głowy Europy.

Był też kompozytorem, napisał między innymi koncert fortepianowy a-moll, symfonię "Polonia" oraz "Fantazję Polską" na fortepian i orkiestrę. Jego opera "Manru" do dziś jest jedyną polską operą, która została wystawiona na scenie nowojorskiej Metropolitan Opera.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku Ignacy Jan Paderewski działał w Generalnym Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, założonym przez Henryka Sienkiewicza w Szwajcarii. Po wyjeździe w 1915 roku do Stanów Zjednoczonych organizował koncerty, na których apelował o pomoc dla ojczyzny. Dotarł też do prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona, przedstawiając mu memoriał mówiący o konieczności odbudowy wolnego państwa polskiego.

Ignacy Jan Paderewski został wychowany w duchu miłości do ojczyzny i poczucia obowiązku wobec rodaków. Walczył o Polskę i wspierał Polaków, wykorzystując swą międzynarodową sławę pianisty.

Niedługo po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości, w listopadzie 1918 roku, Paderewski wrócił do Polski. 25 grudnia przybył do Gdańska na pokładzie brytyjskiego krążownika "Concord". Następnego dnia przyjechał do Poznania, co wywołało wielką patriotyczną manifestację. Z entuzjazmem zostało przyjęte jego przemówienie, wygłoszone z balkonu hotelu "Bazar".

#OTD 163 years ago was born #IgnacyJanPaderewski, 🇵🇱Prime Minister, one of the most outstanding composers and pianists of the late 19th and early 20th cent. The man to whom Poland largely owes the recovery of its independence in 1918.#GaleriaOjcówNiepodległości w @PLinSlovenia pic.twitter.com/2qaehcXoxV

— PLinSlovenia (@PLinSlovenia) November 6, 2023

W 1919 roku Józef Piłsudski powierzył Ignacemu Paderewskiemu funkcję premiera i szefa dyplomacji. W tym samym roku, jako szef rządu i minister spraw zagranicznych, Paderewski podpisał w imieniu Polski traktat wersalski, kończący I wojnę światową.

Ostatnie przemówienie Ignacy Paderewski wygłosił krótko przed śmiercią w 1941 roku na zjeździe weteranów dawnej Armii Błękitnej, która w I wojnie światowej pod dowództwem generała Józefa Hallera walczyła z Niemcami na froncie zachodnim. Po zakończeniu działań wojennych hallerczycy współtworzyli Wojsko Polskie w odrodzonej Rzeczpospolitej i brali udział między innymi w wojnie polsko-bolszewickiej i Bitwie Warszawskiej.

Po zakończeniu zmagań bitewnych żołnierze, którzy pochodzili z Ameryki, powrócili do Stanów Zjednoczonych - mówił w 2021 roku dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej imienia Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego profesor Jan Żaryn.

Ignacy Jan Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku. Pochowano go na Narodowym Cmentarzu w Arlington.

Po ponad 50 latach, w 1992 roku, prochy Paderewskiego zostały przywiezione do Polski i złożone w krypcie archikatedry świętego Jana w Warszawie. Pośmiertnie uhonorowano go Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Jeszcze za życia został odznaczony Orderem Orła Białego, Orderem Imperium Brytyjskiego i francuskim Krzyżem Wielkim Legii Honorowej.

IAR/PP