Jerzy Nowosielski na Śląsku

- Współpracy ze Stanisławem Niemczykiem zawdzięczamy jedną z najpiękniejszych realizacji sakralnych Nowosielskiego, jaką jest polichromia kościoła pw. Ducha Świętego w Tychach - mówiła w Dwójce Krystyna Czerni, krytyk i historyk sztuki, autorka albumu "Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna".

Na sztukę sakralną tworzoną przez Jerzego Nowosielskiego składały się ikony, ikonostasy, polichromie, aranżacje wnętrz i sprzęty liturgiczne

Foto: Jacek Bednarczyk/PAP

"Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna" to bogato ilustrowane wydawnictwo omawiające dzieła sztuki sakralnej Jerzego Nowosielskiego: ikony, ikonostasy, polichromie, aranżacje wnętrz i sprzęty liturgiczne – zrealizowane, te już nieistniejące lub zachowane wyłącznie w formie projektu – z terenów Górnego i Dolnego Śląska. 

Obrządek wschodni na Śląsku

Śląsk w swojej skomplikowanej historii, geografii i różnorodności społecznej kojarzony jest z katolicyzmem lub protestantyzmem. Tymczasem Nowosielski porusza się w obrządku wschodnim. - Nie jest łatwo odnaleźć tam tropy tradycji wschodniej, a jednak historycy przypominają i spierają się o twarde dowody na to, że pewne regiony na Śląsku doświadczyły chrystianizacji przed chrztem Polski w 966 roku - tłumaczyła Krystyna Czerni. 

- Część Dolnego Śląska należała w IX wieku do państwa wielkomorawskiego, są poszlaki, że tam chrześcijaństwo wprowadziła misja Cyryla i Metodego - opowiadała badaczka. - Podobnie na Śląsku Cieszyńskim. Są ślady zarówno w źródłach pisanych, jak i w dość szczupłych źródłach materialnych.

Współczesne prawosławie

Współczesna historia prawosławia na terenach Śląska sięga XIX wieku. W zaborze pruskim powstawały wówczas cerkwie np. w miejscowościach uzdrowiskowych, do których zjeżdżali kuracjusze z Rosji, Serbii, Bułgarii. 

Wyraźny podział na Kościół wschodni i zachodni zarysował się na Śląsku dopiero po II wojnie światowej, w wyniku m.in. akcji "Wisła".

Śląski przyjaźnie

Jerzy Nowosielski, który większość życia spędził w Krakowie, miał kilka znaczących "śląskich" przyjaźni. - Pierwsze miejsce zajmuje Tadeusz Różewicz - Dolnoślązak z wyboru - zaznaczyła nasza rozmówczyni. - To na pewno ciągnęło Nowosielskiego do tych ziem.

Posłuchaj

11:26 Wybieram Dwójkę 7 czerwiec 2022 16_33_29.mp3 Krystyna Czerni o albumie "Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna" (Wybieram Dwójkę)

 

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Krystyna Czerni (krytyk i historyk sztuki)

Data emisji: 7.06.2022

Godzina emisji: 16.30