język polski w PolskieRadio.pl (102)

Section05

język polski

"Krzakomur", "dlaczemu", "dzieniu"

Dlaczego kilkuletnie dzieci tworzą formy typu "Nie ma dzieniu", "Jecham", "moja najlepsza kolega"? Odcinek o logice dziecięcego języka. Zobacz więcej na temat: dzieci język polski

"Mapa drogowa"

O jaką mapę chodzi w wyrażeniach "mapa drogowa dla debiutantów giełdowych" czy "mapa drogowa do pracy"? Odcinek o potworku językowym – "mapie drogowej". Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

"Adaptować” (bo "adaptacja”), "adoptować” (bo "adopcja”)

Czym się różni "adaptowanie” i "adoptowanie”? Odcinek o dwóch często mylonych słowach. Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

Jakie jest najdawniejsze słowo?

O archaizmach, słowach, które nazywają przeszłość, świat rzeczy zapomnianych – rozmawialiśmy w językowym "Sezonie na Dwójkę". Zobacz więcej na temat: Andrzej Markowski język polski

"Około dwóch lat”

Co może znaczyć informacja: "Towar dostępny za około 19,99 zł”? Jak się zachowuje w zdaniu przyimek "około”? Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

"Solenizant" czy "jubilat"?

Jak nazwać osobę, która obchodzi imieniny, a jak tę, która obchodzi urodziny? Odcinek o słowach "solenizant" i "jubilat". Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

Pułapki polsko-słowackie

Co Słowak ma na myśli, mówiąc, że wraca z záchoda, lub: że robi coś zavše? Odcinek o kilku niebezpieczeństwach, jakie czyhają na Polaków próbujących rozmawiać w swym języku ze Słowakami. Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

"Pjongjang" czy "Phenian"?

Jak brzmi polska nazwa stolicy Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej? Dlaczego przez wiele lat posługiwaliśmy się nazwą "Phenian"? Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

"Dwa koty szły", "pięć kotów szło"

Dlaczego liczebniki "dwa", "trzy", "cztery" zachowują się w zdaniu inaczej niż "pięć", "sześć" itd.? Jak odczytujemy godzinę: 12.22? Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

"Prowadzę blog", "Wysyłam SMS"

Które zdanie jest poprawne – „Prowadzę blog” czy „Prowadzę bloga”? Dlaczego niektóre rzeczowniki męskie nieżywotne przybierają w bierniku końcówkę „-a” („palę papierosa”, „tańczę walca”), choć zgodnie z zasadą powinny zostać bezkońcówkowe? Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

Samorządowy Mistrz Języka Polskiego. Urzędnicy piszą klasówkę

W sobotę w bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego urzędnicy z całej Polski przystąpią do konkursu "Samorządowy Mistrz Języka Polskiego". To element akcji społecznej "Mistrz Mowy Polskiej", której patronuje radiowa Jedynka. Zobacz więcej na temat: Dyktando język polski

"Przelew idzie", "muzyka leci", "czas biegnie"

Dlaczego mówimy, że przelew "idzie", skoro nie ma nóg? Dlaczego muzyka "leci", skoro nie ma skrzydeł? Odcinek o metaforyzacji w języku. Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

Kląć jak szewc, czy jak polityk?

Kląć jak szewc? A może jak poseł? Kto i kiedy może używać słów niecenzuralnych? Czy poseł przeklinający w parlamencie to osoba godna swojego stanowiska? Zobacz więcej na temat: język polski polityka Sejm

Amerykańscy dyplomaci uczą się języka polskiego [wideo]

Amerykańska ambasada w Warszawie opublikowała film, w którym pracownicy placówki mierzą się z największymi polskimi łamigłówkami językowymi. Zobacz więcej na temat: Ameryka Północna dyplomacja język polski stosunki polsko-amerykańskie USA

"Kod", "kot"

Jak wymawiamy spółgłoskę na końcu wyrazu? Czy zawsze "sad" brzmi jak "sat"? Czym się różni wymowa południowej i zachodniej Polski od wymowy reszty kraju? Odcinek o ubezdźwięcznieniach i udźwięcznieniach. Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

"Tym razem", "za pierwszym razem"

Czy zdania typu "Zrób to za pierwszą razą" są poprawne? Jak odmieniamy słowo "raz"? Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska

Wyjechali z Polski i zapomnieli języka w gębie

Niektórzy już po kilku latach spędzonych za granicą mają problemy z porozumiewaniem się w języku ojczystym. Brakuje im słów, tracą polski akcent i łamią wszelkie zasady gramatyczne. Zobacz więcej na temat: język polski Polonia Polonia w USA POLSKA

Tyż kobita!

Dlaczego dawniej "e" mogło być wymawiane jako "i" lub "y"? Skąd się wzięły takie formy jak "bida", "mliko", "piniądze", "tyż" i czy dziś są one poprawne? Odcinek o "e" ścieśnionym, zwanym też "e" pochylonym. Zobacz więcej na temat: język polski Katarzyna Kłosińska