Czy w sporcie kobiet można zadbać o uczciwość i tolerancję jednocześnie?

Czy fakt, że osoba, która czuje się kobietą, ale genetycznie jest mężczyzną, staje w ringu z kobietą to inkluzywność czy przemoc? Sprawa interpłciowych zawodników i zawodniczek, którzy nie wpisują się w standardowe normy pomiarów, to w obecnych czasach jedno z największych wyzwań dla świata sportu. Czy istnieje rozwiązanie, z którego każdy byłby zadowolony?

Imane Khelif

Foto: YAHYA ARHAB/PAP/EPA

- Jeżeli chodzi o grupę osób interpłciowych, z punktu widzenia dziennikarskiego i tego, jak się obserwowało to, co się wydarzało w zeszłym roku podczas igrzysk w Paryżu, to miałam wrażenie ogromnego chaosu pojęciowego. Po pierwsze, wszyscy powinniśmy wrócić do podręczników z klasy 8 szkoły podstawowej, żeby się dowiedzieć coś o interpłciowości. Nagle wszystkim się zaczęło mylić: transpłciowość, interpłciowość - twierdzi Krystyna Romanowska, dziennikarka.

Posłuchaj audycji "Bez tabu" o interpłciowości w sporcie

- Osoby interpłciowe są osobami, które faktycznie na spektrum naszego standardowego postrzegania płci budzą pewnego rodzaju zapytanie, zamieszanie, niejasność - wyjaśnia Helena Zakliczyńska.

- Osoby interpłciowe to osoby, które w przeciwieństwie do osób transpłciowych, doświadczyły anomalii rozwojowych w trakcie życia płodowego, które spowodowały, że ich prezencja, którą możemy obserwować, może być dla nas myląca, zaskakująca. W przeciwieństwie do osób transpłciowych, które biologicznie są osobami zdrowymi, osoby interpłciowe tej zdrowej biologii nie mają - dodaje Zakliczyńska.

Zobacz także:

• Kaja Soboń o zdrowym i odpowiedzialnym podejściu do sportu
• Czy osoby LGBT+ są w Polsce dyskryminowane?

Jak mówi Magdalena Żmuda-Pałka rozwiązanie problemu proponuje federacja World Athletics (lekkoatletyka), która wprowadził zasadę, że osoba mająca chromosom Y nie może stratować w kategoriach kobiecych. To kryterium ma dotyczyć także osób, u których stwierdzono różnice rozwoju płci. Takie rozwiązanie zostało lub zostanie wprowadzone także w IBA (boks), World Aquatics (pływanie) i World Rugby. Na chwilę obecną Międzynarodowy Komitet Olimpijski nie zamierza wprowadzać systemowej zmiany w tym aspekcie.

Jednak to zero-jedynkowe rozwiązanie problemu testami genetycznymi jest dalekie od ideału. Zgodnie z tymi przepisami poszkodowane mogą być osoby z zespołem Swyera, u których ze względu na mutacje podczas życia płodowego dochodzi do rozwoju męskich chromosomów XY, pomimo że fenotyp, czyli zespół cech organizmu, jest kobiecy.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Fundacja Interakcja (@fundacja_interakcja)

- To, że chromosom Y warunkuje rozwój danej osoby pod wpływem testosteronu, jest założeniem błędnym. To, owszem, części osób dotyczy, ale nie wszystkich. Zróbmy dokładną analizę każdego zawodnika czy każdej zawodniczki, których to dotyczy, i na tej podstawie się wypowiedzmy - podkreśla Helena Zakliczyńska.

***

Tytuł audycji: Bez tabu

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Gościnie: Krystyna Romanowska (dziennikarka), dr Magdalena Żmuda-Pałka (Akademia Kultury Fizycznej w Krakowie, Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu), dr Helena Zakliczyńska (specjalistka chorób wewnętrznych, seksuologii i medycyny sportowej, współpracuje z Centralnym Ośrodkiem Medycyny Sportowej w zakresie zdrowia seksualnego sportowców)

Data emisji: 11.06.2025

Godzina emisji: 20.14

kajz/k