"Sztuka zwana naiwną" i pozyskiwanie metali - przybliżamy sylwetki polskich naukowców (cz.1)

Ich pasja, wiedza i determinacja przyczyniła się do rozwoju polskiej nauki na wielu polach, a ich dokonania niejednokrotnie znajdowały uznanie na świecie. W rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości zapraszamy na spotkanie z naukowcami, którzy tworzyli już w wolnym kraju.

Flaga Polski

Foto: canon_shooter/Shutterstock.com

Serwis specjalny Polskiego Radia - Hymn Polski

Profesor Adam Bartecki był chemikiem, który specjalizował się w chemii nieorganicznej i koordynacyjnej oraz spektroskopii. Przez całe życie mieszkał i tworzył we Wrocławiu, w którym skończył studia i prowadził badania naukowe. Na Politechnice Wrocławskiej kierował Zakładem Chemii Pierwiastków Rzadkich, a w latach 1982 - 1987 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Chemii Nieorganicznej. 

Posłuchaj

04:16 _PR4_AACnauka_1_dr_bartecki_ 2020_11_11-12-19-04.mp3 O profesorze Adamie Barteckim rozmawiamy z Moniką Koperską ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki (Stacja Nauka/Czwórka)

- Jego dorobek naukowy obejmuje pozyskiwanie metali. Profesor badał jak wyekstrahować je ze skał i następnie wykorzystywać - mówi Monika Koperska ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki. - Uczył nas jak na nie patrzeć, żeby wyciągnąć jak najwięcej informacji w momencie, kiedy wejdą w otoczenie innych związków, czyli na przykład stworzą tak zwane "związki kompleksowe". Można powiedzieć, że profesor Bartecki od początku do końca zrozumiał strukturę metali i związków tych metali z otoczeniem.

Za swoje dokonania profesor otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi i Złotą Odznakę Politechniki Wrocławskiej.

 Czytaj także:

• Zagraj w "Labirynt Niepodległości" z MHP
• Przystanek Niepodległość - muzyka i refleksje. Święto Niepodległości 2020 w Czwórce

Sztuka zwana naiwną

Aleksander Jackowski, antropolog, polski etnograf i historyk sztuki był twórcą prac o sztuce naiwnej, sam zresztą wiele tworzył i wywodził się z prymitywizmu. Prymitywizm zaś odnosi się między innymi do sztuki ludów pierwotnych, egzotycznych i sztuki ludowej.

"Przystanek Niepodległość", muzyka i refleksje - Święto Niepodległości 2020 w Czwórce

Zawdzięczamy mu między innymi prace nie tylko o współczesnej sztuce ludowej, ale też tej z gatunku "Art Brut" - to tak zwana sztuka marginesu albo ludzi wykluczonych. Do niej zaliczamy wszelkie formy tworzone nieprofesjonalnie i całkowicie spontanicznie często przez osoby nie kształcone w tym kierunku.

Posłuchaj

04:42 _PR4_AAC_nauka_2_A_Jackowski_ 2020_11_11-12-26-10.mp3 "Sztuka naiwna" - przybliżamy sylwetkę etnografa Aleksandra Jackowskiego (Stacja Nauka/Czwórka)

W 1940 r. został zesłany na Syberię gdzie zetknął się z kulturą ludową Hantów i szamanizmem. Do Polski Jackowski wrócił z wojskiem w 1943 roku, brał udział w walkach pod Puławami i pod Warszawą.

ZOBACZ WIĘCEJ Sto wynalazków na stulecie >>>

Po wojnie był redaktorem naczelnym kwartalnika "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", współtworzył też Państwowy Instytut Sztuki, gdzie kierował pracownią Sztuki Nieprofesjonalnej. Jedno z jego najbardziej znanych dzieł "Sztuka zwana naiwną" z 1995 roku to zbiór biograficznych szkiców o różnych artystach, w której zgromadził aż 97 sylwetek nieprofesjonalnych malarzy i rzeźbiarzy.  

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz

Materiał przygotowała: Weronika Puszkar, Ada Janiszewska 

Gość: Monika Koperska (Stowarzyszenie Rzecznicy Nauki)

Data emisji: 11.11.2020

Godzina emisji: 12.19

aw