Polska firma Aton-High Technology SA opracowała mobilny reaktor, który zamienia pylący azbest w neutralny atonit. Wynalazek zdobył nagrodę na prestiżowych międzynarodowych targach branży HT - Hannover Messe 2008.
Urządzenie Aton 200...
...wykorzystuje mikrofale, dlatego nazywane jest też „mikrofalówką Parosa”. Taka mikrofalówka o wymiarach naczepy tira może podjechać pod budynek, z którego zdejmuje się azbestopochodne materiały. Odpady są umieszczane w komorze ceramicznej wewnątrz wnęki mikrofalowej i następnie nagrzewane w skoncentrowanym polu magnetycznym do bardzo wysokich temperatur, rzędu tysiąca stopni Celsjusza. Technologia MTT (Microwave Thermal treatment Technology) zapewnia możliwość precyzyjnego pomiaru i stabilizacji temperatury w komorze reaktora. Produktem końcowym procesu jest pozbawiony szkodliwych włókien atonit, który po rozdrobnieniu można wykorzystać jako wypełniacz do cementu albo jako warstwę w podbudowie dróg. W ciągu godziny można unieszkodliwić tą metodą ok. 200 kg różnego rodzaju płyt eternitowych. Ten genialny wynalazek mógłby pomóc rozwiązać...
...polski problem z utylizacją azbestu.
A skala tego problemu jest olbrzymia. Wszechobecny azbest to spadek po latach 60. i 70. ubiegłego wieku, kiedy ten tani, lekki, odporny na korozję i ogień minerał był powszechnie stosowany w budownictwie (izolacje, eternitowe pokrycia dachów, rury azbestowo-cementowe). Produkcji azbestu zaprzestano dopiero w 1998 r. Według orientacyjnych danych w Polsce nadal jest w użyciu około 15 mln ton wyrobów azbestowych, w tym 1,5 mld metrów kwadratowych pokryć dachowych. Szacuje się też, że co dziesiąta szkoła ma ściany i dach pokryte materiałami, które w składzie mają azbest. Jest też problem dzikich wysypisk leśnych i dróg utwardzanych odpadami azbestowymi, które są poważnym źródłem szkodliwego pylenia.
Rakotwórcze włókna azbestowe...
...uwalniają się w razie uszkodzenia materiałów azbestopochodnych, przy przeróbkach, remontach i ich demontażu. Włókienka znacznie cieńsze od ludzkiego włosa wczepiają się w pęcherzyki płucne, gdzie zostają w odruchu obronnym obudowane tkanką i w ten sposób wywołują wzrost nowotworu.
Świadomość szkodliwości azbestu pojawiła się stosunkowo późno. Jak kubeł zimnej wody podziałała ekspertyza Uniwersytetu Technicznego w Berlinie, sporządzona w połowie lat 80. W Polsce dopiero w 2002 r. przyjęto krajowy program usuwania odpadów azbestowych. Rozporządzenie ministra gospodarki nakłada na gminy obowiązek sporządzania co roku i raportowania do województwa inwentaryzacji budynków, zawierających materiały azbestopochodne oraz oceny ich stanu technicznego. Gminy zwykle dofinansowują proces usuwania azbestu, ale właściciel sam musi zatroszczyć się o wynajęcie specjalnej firmy i bezpieczny wywóz takich odpadów. Polskie prawo przewiduje jako sposób unieszkodliwiania azbestu zakopanie go na odpowiednio przystosowanym składowisku. Tego rodzaju składowisk jest jednak zaledwie 28.
Skoro jednak rocznie powinno się likwidować blisko 30 tys. ton azbestu ( a likwiduje się trzy razy mniej), to ...
teoretycznie droga jest otwarta...
dla innych, uzupełniających metod unieszkodliwiania, jak Aton-200. Ale tylko teoretycznie. Na razie bowiem wywóz i składowanie azbestu jest jedynym dopuszczanym przez nasze prawo przypadkiem. Skoro technologia mikrofalowa jest realizowana w mobilnym reaktorze, to unieszkodliwia się azbest na miejscu, a takiej możliwości nie przewidziano w przepisach.
Zastosowanie „mikrofalówki Parosa” i przekształcanie azbestu w atonit będzie możliwe dopiero po wprowadzeniu odpowiednich zmian w przepisach, uwzględniających tego typu innowacyjne rozwiązania. Dopóki się to nie stanie, ze znakomitego polskiego wynalazku będą korzystali wszyscy, tylko nie Polacy... Nagroda „Business Award 2008 – b2fair”, przyznana firmie Aton HT S.A. z Wrocławia, przez jury eksperckie na międzynarodowych targach Hannower Messe 2008, podsyciła zainteresowanie innowacyjną metodą utylizacji azbestu. Polski wynalazek wygrywa z konkurencyjną, stosowaną na Zachodzie technologią plazmową, ponieważ umożliwia unieszkodliwienie azbestu przy dziesięciokrotnie niższych kosztach, za ok. 150 euro za tonę. Już wiadomo, że „mikrofalówki Parosa” będą pracowały m.in. w Niemczech i Francji.
Agnieszka Labisko
