Nauka

Neandertaczycy wyginęli sami?

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2012 20:55
Dlaczego zniknęli neandertalczycy? Nauka zmaga się z tym pytaniem od lat. Jest kolejna hipoteza.
Rekonstrukcja głowy dziecka neandertalskiego
Rekonstrukcja głowy dziecka neandertalskiegoFoto: Wikipedia/Vugluskr

W Europie neandertalczycy byli zagrożeni wyginięciem jeszcze przed przybyciem ludzi - twierdzą naukowcy ze Szwecji. Być może to zatem nie nasi przodkowie są odpowiedzialni za ich zniknięcie.

Jeśli nie klimat i nie genetyka neandertalczyków, wtedy na ławie oskarżonych musiałby zasiąść Homo sapiens. Ale możliwości jest sporo. Ostatnia hipoteza głosi, że  już 50 tys. lat temu neandertalczycy w Europie byli na skraju wyginięcia. Człowiek anatomicznie współczesny, nasz przodek, pojawił się na naszym kontynencie dopiero około 44 tys. lat temu, a zatem później. O tym , że neandertalczyk wymierał "sam z siebie", świadczą najnowsze badania genetyczne.

Okazuje się, że większość europejskich neandertalczyków wyginęła co najmniej 50 tys. lat temu. Przetrwała jedynie niewielka grupa, która na nowo skolonizowała środkową i zachodnią Europę, i utrzymała się tam przez ok. 10 tys. lat, czyli do czasu przybycia ludzi współczesnych. Były to jednak ostatnie chwile tego gatunku, niezalęznie od tego, kto przybył na stary kontynent. - Fakt, że neandertalczycy w Europie niemal wymarli, ale potem się odrodzili, i że to wszystko miało miejsce na długo przed przybyciem człowieka współczesnego, był dla nas zupełną niespodzianką. Może to oznaczać, że neandertalczycy byli dużo wrażliwsi na zmiany klimatu w ostatniej epoce lodowcowej, niż dotąd przypuszczano – opisuje prof. Love Dalen z Muzeum Historii Naturalnej w Sztokholmie.

Neandertaczycy byli dotąd uważani za odpornych na zimno osiłków. Zupełnie niesłusznie. Okazało się, że osłabiło ich jedno z wahnięć klimatycznych podczas ostatniego zlodowacenia. To wółczas różnorodność genetyczna neandertalskich praludzibardzo zmalała. - Stała się mniejsza niż u współczesnych Islandczyków - wyjaśnia Anders Gotherstrom z Uniwersytetu w Uppsali. Islandczycy, jak wiadomo, to lud wyspowy, co sprzyja małej różnorodności genetycznej. Neandertalczycy tymczasem zyli w całej Europie aż po Syberię.

Wcześniej ich różnorodność genetyczna była dużo większa, co jest to typowe dla gatunku, który występuje licznie i przez długi czas. - Zmienność genetyczna u geologicznie starszych neandertalczyków oraz u tych zamieszkujących Azję – mówi Goetherstrom.

W ostatnich miesiącach pojawiłuy się także inne hipotezy dotyczące przyczyn wyginięcia neantertalczyków. Wiadomo już, że krzyżowaliśmy się z neandertalczykami, część badaczy sądzi zatem, że mogliśmy po prostu ich zasymilować. Jak było naprawdę, wciąż nie wiemy na pewno.

Wyniki ostatanich badań neandertalskiego DNA opublikowano w lutowym numerze "Molecular Biology and Evolution".

(ew/pap/bbc)

Czytaj także

Ludzko-neandertalskie krzyżówki?

Ostatnia aktualizacja: 02.11.2009 11:00
Naukowcy spierają się, czy przedstawiciele naszego gatunku krzyżowali się z neandertalczykami.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Neandertalczyk w chromosomie X

Ostatnia aktualizacja: 25.07.2011 14:10
Wielu z nas ma w sobie neandertalskie DNA – uważa dr Damian Labuda z Uniwersytetu w Montrealu. Skrywamy je w chromosomach płci.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wchłonęliśmy neandertalczyków - dlatego zniknęli

Ostatnia aktualizacja: 23.11.2011 23:10
Surowy klimat i związana z tym konieczność odległych wędrówek mogły doprowadzić do zniknięcia neandertalczyków. Częściej spotykali nasz gatunek i zostali przez niego wchłonięci – spekulują naukowcy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rok 2011 był przełomowy dla antropologii

Ostatnia aktualizacja: 28.12.2011 10:40
Najważniejsze odkrycia? Że anatomicznie współcześni ludzie pojawili się w Europie wcześniej niż sądziliśmy, a także intensywniej krzyżowali się z kuzynami.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szkielet chłopca to mieszanka dwóch gatunków człowieka

Ostatnia aktualizacja: 27.01.2012 23:55
Naukowcy potwierdzają tezę o krzyżowaniu się neandertalczyka z homo sapiens. Tym razem dowodem nie są geny, ale cechy szkieletu chłopca sprzed 30 tys. lat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Odkryto najstarsze rysunki naskalne w Europie?

Ostatnia aktualizacja: 09.02.2012 16:13
W jaskini Nerja nieopodal Malagi na południu Hiszpanii znaleziono naskalne rysunki fok. Prawdopodobnie zostały wykonane przez neandertalczyków 43 tysiące lat temu.
rozwiń zwiń