Historia

4 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 04.06.2011 00:00
Pacyfikacja demonstracji na Placu Tiananmen.

1776 - Urodził się Aleksander Chodkiewicz, generał, pisarz, chemik, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, autor podręcznika "Chemia". (zm. 24.01.1838) 235 rocznica

1798 - Zmarł Giovanni Giacomo Casanova, włoski pamiętnikarz, awanturnik, słynny uwodziciel kobiet, autor opowieści fantastycznej "Icosameron" i słynnych pamiętników "Historia mojego życia". Jego nazwisko stało się w wielu językach synonimem uwodziciela. (ur. 02.04.1725)

1811 - W Warszawie z inicjatywy Wojciecha Bogusławskiego otwarto pierwszą szkołę teatralną. 200 rocznica 

1817 - Józef Ossoliński założył we Lwowie, z własnych zbiorów bibliotecznych, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.

1872 - Zmarł Stanisław Moniuszko, kompozytor, dyrygent, twórca polskiej opery narodowej, autor "Halki", "Strasznego dworu", a także "Śpiewnika domowego". (ur. 05.05.1819)

1900 - Zmarł Władysław Wisłocki, bibliotekarz, bibliofil, kustosz Biblioteki Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich i Biblioteki Jagiellońskiej. (ur. 1841)

1903 - W Rosji opublikowano dekret o statusie Żydów, według którego nie mieli oni prawa posiadania nieruchomości lub ziemi poza obszarem swego zamieszkania.  

1915 - Zmarł Władysław Marconi, architekt i konserwator, projektant wielu warszawskich budowli, między innymi Hotelu Bristol, przytułku świętego Franciszka na ulicy Solec 36, Pałacu Dziewulskich, współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. (ur. 29.02.1848)

1917 - Urodził się Włodzimierz  Fijałkowski, profesor, lekarz i społecznik, twórca polskich szkół rodzenia, propagator metod naturalnej regulacji poczęć, autor 26 książek oraz 150 prac. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego, najwyższym odznaczeniem watykańskim, które jest przyznawane osobom świeckim nie będącym głową państwa. (zm. 15.02.2003)

1917 - We Francji, dekretem prezydenta Raymonda Poincaré, została powołana ochotnicza formacja wojskowa - Armia Polska, zwana Błękitną Armią (nazwa od koloru munduru). Od 4 października 1918 roku armią dowodził generał Józef Haller.

1920 - Urodziła sie Fedora Barbieri, włoska śpiewaczka - mezzosopran, występowała głównie w La Scali a w 1950 roku zadebiutowała w Metropolitan Opera w "Don Carlosie" Giuseppe Verdiego, w operze tej zagrała łącznie 96 przedstawień 11 różnych sztuk, występowała jeszcze w latach 90.,  była jedną z najdłużej występujących śpiewaczek klasycznych. (zm. 04.03.2003)

1920 - Państwa Ententy podpisały Traktat w Trianon, na mocy którego Królestwo Węgierskie utraciło na rzecz państw sąsiednich 71 procent terytorium, a 3 miliony Węgrów znalazło się poza granicami swojego kraju.

1924 - Urodziła się Xymena Zaniewska, projektantka mody, scenograf, architekt, wykładowczyni szkół teatralnych w Warszawie i Łodzi. Do 1982 roku główny scenograf Telewizji Polskiej, autorka między innymi ponad 100 scenografii do spektakli Teatru Telewizji. 

1924 - Urodził się Marek Sart, kompozytor muzyki rozrywkowej i aranżer, autor przebojów: "Każda miłość jest pierwsza", "Malowana lala", "Komu piosenkę", "Wspomnienie", "Odejdź smutku". (zm. 06.11.2010)

1924 - Urodził się Dennis Weaver, amerykański aktor filmowy, grał między innymi w filmach: "W samo południe", "Ucieczka z kanionu Wildcat", "Rogate ranczo", "Moment krytyczny". (zm. 24.02.2006) 

1939 - Urodził się Ireneusz Iredyński, dramatopisarz i poeta, autor zbiorów poezji "Wszystko jest obok", "Muzyka konkretna", powieści "Dzień oszusta", "Człowiek epoki", zbioru opowiadań "Okno", sztuk scenicznych "Dobroczyńca", "Sama słodycz". (zm. 09.12.1985) 

1940 - Marynarka wojenna wojsk sprzymierzonych, w tym polskie okręty, zakończyła ewakuację wojsk alianckich z Dunkierki - około 340 tysięcy żołnierzy francuskich i brytyjskich. Ewakuację rozpoczęto w połowie maja pod naporem Niemców.

1942 - Zginęła zamordowana przez hitlerowców we Lwowie, Halina Górska, powieściopisarka, publicystka, działaczka społeczna, autorka książek dla młodzieży: "O księciu Gotfrydzie, rycerzu gwiazdy wigilijnej", "Chłopcy z ulic miasta", "Druga brama". Przez wiele lat pracowała w lwowskiej rozgłośni radiowej, prowadząc audycje młodzieżowe. (ur. 04.05.1898)

1944 - W Auschwitz-Birkenau zginął Bronisław Czech, najwybitniejszy, obok Stanisława Marusarza, narciarz Polski okresu międzywojennego, taternik, ratownik górski, kurier tatrzański podczas II wojny światowej. Dla uczczenia jego pamięci od 1946 roku w Polsce odbywają się międzynarodowe zawody o memoriał Bronisława Czecha. (ur. 16.08.1908) 

1944 - Wkroczenie wojsk amerykańskich do Rzymu.

1945 - Zmarł Georg Kaiser, niemiecki dramatopisarz, jeden z głównych reprezentantów ekspresjonizmu, szczególną uwagę skupił na konfliktach spowodowanych ekspansją nowoczesnej cywilizacji w naturalne środowisko człowieka. (ur. 25.11.1878)

1948 - Urodził się Marek Rymuszko, pisarz, reportażysta, autor utworów dla młodzieży, między innymi: "Bajki polskie", "Złamana lanca".  

1951 - Urodził się Bronisław Malinowski, lekkoatleta, dwukrotny mistrz Europy, złoty medalista podczas Olimpiady w Moskwie w 1980 roku. Zginął w wypadku samochodowym 27 września 1981 roku. 60 rocznica

1960 - Zmarł generał Józef Haller, generał i polityk, dowódca II Brygady Legionów Polskich, II Korpusu Polskiego na Ukrainie w 1918 roku, wódz naczelny armii polskiej we Francji w latach 1918 -1919, tak zwanej "błękitnej armii", od 1939 roku na emigracji, w latach 1940 -1943 w rządzie emigracyjnym. (ur. 13.08.1873)

1960 - W Buenos Aires w Argentynie utworzono Polską Bibliotekę imienia Ignacego Domeyki.

1966 - Urodziła się Cecilia Bartoli, włoska śpiewaczka, mezzosopran, w swoim repertuarze ma utwory głównie kompozytorów epoki baroku i romantyzmu, szczególnie ceniona jako interpretatorka muzyki Antonio Vivaldiego - aria "Agitata da due venti" z opery "Griselda" lub aria Vagante "Armatae face et anguibus" z oratorium "Juditha triumphans", znana jest z bardzo energicznych i brawurowych występów. 45 rocznica

1968 - Otwarcie Muzeum Plakatu w Wilanowie.

1970 - Proklamowanie niepodległości w Królestwie Tonga. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.

1970 - Urodziła się Izabella Scorupco, aktorka, piosenkarka i modelka, od lat mieszkająca w Szwecji, zagrała między innymi w filmach: "Golden Eye", "Ogniem i mieczem", "Granice wytrzymałości", "Egzorcysta. Początek".

1971 - Zmarł Georgy Lukacs, węgierski filozof, teoretyk i historyk literatury, członek Węgierskiej Akademii Nauk i PAN. (ur. 13.04.1885) 40 rocznica

1975 - Urodziła się Angelina Jolie, właściwe nazwisko Angelina Jolie Voight, amerykańska aktorka, zagrała między innymi w filmach: "Lara Croft. Tomb Raider", "Udając Boga", "Hakerzy", "Przerwana lekcja muzyki", "Grzeszna miłość", "Oszukana", Ambasador Dobrej Woli UNHCR oraz członkini Rady Stosunków Międzynarodowych.

1981 - W wyniku zderzenia pociągów w Osiecku śmierć poniosło 25 osób. 30 rocznica

1989 - Pierwsze częściowo wolne wybory w powojennej Polsce (I tura), które zapoczątkowały zmiany ustrojowe w naszym kraju i definitywny upadek komunizmu. Zwyciężyli kandydaci Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym "Solidarności" Lechu Wałęsie. Po raz pierwszy od 1945 wybrano Senat, tworząc dwuizbowe Zgromadzenie Narodowe. 

1989 - Armia chińska dokonała pacyfikacji na placu Tiananmen w Pekinie. Zginęło kilka tysięcy protestujących. Studenci, których popierali pekińscy robotnicy, żądali rozpoczęcia reform politycznych, demokratyzacji życia publicznego oraz rozprawy z narastającą korupcją. 

1992 - W nocy z 4 na 5 czerwca Sejm odwołał rząd Jana Olszewskiego na tle tak zwanego kryzysu lustracyjnego. Prezydent Lech Wałęsa, odwołując nieudolny jego zdaniem rząd Olszewskiego, desygnował na premiera szefa PSL Waldemara Pawlaka.

1995 - W Lesie Katyńskim koło Smoleńska położono kamień węgielny pod budowę polskiego cmentarza w miejscu zbrodni popełnionej przez NKWD na oficerach Wojska Polskiego w 1940 roku.

2002 - Zmarł Fernando Belaunde, dwukrotny prezydent Peru w latach 1963 - 68 oraz 1980 - 85. (ur. 07.10.1912)

2002 - Zmarł Jacek Żemantowski, sportowiec, dziennikarz, siedmiokrotny medalista mistrzostw kraju we florecie i szpadzie, dwukrotny laureat nagrody "Złoty Ekran", pięciokrotny triumfator konkursu "Złote pióro". (ur. 18.02.1939)

2004 - Zmarł (podawana jest też data 28.05) Nino Manfredi, włoski aktor komediowy, realizator i scenarzysta, ostatni z grupy tak zwanej "czterech pułkowników śmiechu", którą tworzył wraz z Toto, Vittorio Gassmanem i Alberto Sordim. Zagrał między inynmi w filmach: "Przygody Pinokia", "Chleb i czekolada", "Latający Holender", "Odrażający, brudni, źli", "Cudowne światło". (ur. 22.03.1921)

2008 - Zmarła Agata Mróz, siatkarka, złota medalistka Mistrzostw Europy z 2003 i 2005 roku. (ur. 07.04.1982)

Czytaj także

Po 22 latach rodziny ofiar masakry na pl. Tiananmen dostaną odszkodowania?

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2011 10:00
Przedstawiciele władz bezpieczeństwa rozmawiali z niektórymi rodzinami ofiar tragicznych wydarzeń z 4 czerwca 1989 roku - poinformowało ugrupowanie "Matki z Tiananmen".
rozwiń zwiń
Czytaj także

3 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 03.06.2011 00:00
Urodził się kontrowersyjny dowódca kampanii wrześniowej gen. Juliusz Rómmel.
rozwiń zwiń
Czytaj także

5 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 05.06.2011 00:00
Zmarł były minister spraw zagranicznych II RP Józef Beck.
rozwiń zwiń