15 września

Pierwsze bojowe użycie czołgu.

1916 - Podczas bitwy nad Sommą Brytyjczycy wprowadzili po raz pierwszy do działań wojennych czołgi. Czołki Mark I były pierwszymi wozami bojowymi tego typu. Angielska nazwa czołgu - Tank oznaczająca zbiornik, została użyta, aby zmylić wywiad wroga. Dodatkowo zakamuflowano przedsięwzięcie, twierdząc oficjalnie, że zakłady produkują zbiorniki na zamówienie Rosji. Na linię frontu dotarły tylko 32 czołgi, z czego 5 ugrzęzło w podmokłym terenie, a 9 uległo awarii. Pozostałe 18 wozów nie odegrało decydującej roli w przebiegu walk. 95. rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1254 - Urodził się Marco Polo, wenecki kupiec i podróżnik. Wraz z ojcem i stryjem dotarł do Chin, przemierzając jedwabny szlak. Byli oni jednymi z pierwszych przedstawicieli Zachodu, którzy dotarli do Państwa Środka. Podróże Marco Polo zostały spisane w książce "Opisanie świata". (zm. 08.01.1324)

1339 - Trybunał obradujący w Warszawie pod przewodnictwem nuncjusza papieskiego skazał Krzyżaków na zwrot Polsce zagarniętych ziem wraz z Pomorzem oraz na zapłacenie odszkodowania. Krzyżacy nie uznali wyroku.

1533 - Urodziła się Katarzyna, córka cesarza rzymskiego Ferdynanda II, trzecia żona Zygmunta Augusta. (zm. 28.02.1572)

1559 - Zmarła Izabella, córka Zygmunta Starego, żona Jana Zapolyi króla Węgier. (ur. 18.01.1519)

1789 - Urodził sie James Fenimore Cooper, jeden z twórców amerykańskiej literatury narodowej, autor między innymi: pięcioksięgu przygód Sokolego Oka - "Pionierzy", "Ostatni Mohikanin", "Preria", "Tropiciel śladów", "Pogromca zwierząt". (zm. 14.09.1851) 

1821 - Honduras, Kostaryka i Nikaragua uzyskały niepodległość od Hiszpanii. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe. 190. rocznica

1830 - W Anglii otwarto pierwszą linię kolejową - z Liverpoolu do Manchesteru.      

1876 - Urodził się Bruno Walter, niemiecki dyrygent i kompozytor, prowadził orkiestry w Wiedniu, Monachium, Berlinie, Lipsku i Nowym Jorku, znany wykonawca dzieł Wolfganga Amadeusz Mozarta, Gustava Mahlera i Johannesa Brahmsa, autor biografii Gustawa Mahlera, wielu esejów o muzyce i sztuce wykonawczej oraz autobiografii, od 1939 roku na emigracji w Stanach Zjednoczonych. (zm. 17.02.1962) 135. rocznica

1881 - Urodził się Ettore Bugatti, włoski konstruktor i założyciel fabryki samochodów w Molsheim w Alzacji, wynalazca samochodu wyścigowego z silnikiem z doładowaniem, jego samochody, przed II wojną światową, wygrywały w prawie każdych ważnych wyścigach. (zm. 21.08.1947) 130. rocznica

1883 - W Królestwie Polskim ukazał się pierwszy numer nielegalnego socjalistycznego pisma "Proletariat".

1890 - Urodził się Frank Martin, uważany za najwybitniejszego kompozytora szwajcarskiego. Światową sławę zyskał około 1945 roku. Za najlepsze dzieła Martina uchodzą: "Uwertura ku czci Mozarta", "Etiudy na orkiestrę smyczkową", "Misterium o Narodzeniu Pana" oraz opera "Burza", zainspirowana dramatem Szekspira pod tym samym tytułem. Zmarł 21 listopada 1974 roku.      

1890 - Urodziła się Agata Christie, angielska pisarka, autorka popularnych kryminałów. Najsłynniejsze z nich to: "Zabójstwo Rogera Acroyda", "Śmierć na Nilu" i "Dziesięciu małych Murzynków" (zm. 12.01.1976)  

1894 - Urodził się Jean Renoir, francuski reżyser, scenarzysta, producent filmowy i pisarz, czołowy przedstawiciel francuskiego realizmu, syn malarza Augusta Renoira. W okresie kina niemego, zrealizował między innymi filmy: "Panna wodna" i "Nana" według powieści Emila Zoli. W kinie dźwiękowym zasłynął jako twórca między innymi obrazów - "Suka", "Zbrodnia pana Lange", "Towarzysze broni", "Reguła gry" i "Południowiec". W 1974 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości. (zm. 12.02.1979)

1900 - Urodził się Kazimierz Smulikowski, mineralog, petrograf, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmował się badaniem skał śląska Cieszyńskiego, Sudetów, Andów Boliwijskich. (zm. w 1987 roku)     

1904 - Urodził się Umberto II, ostatni król Włoch, sprawujący władzę od 9 maja do 12 czerwca 1946 roku. Ze względu na zaledwie miesięczny okres panowania nazwany "Królem Maja". (zm. 18.03.1983)

1907 - Urodził się Wacław Karłowicz, ksiądz, kapelan powstania warszawskiego i Armii Krajowej, zasłynął wyniesieniem krzyża Baryczków z płonącej Katedry świętego Jana. Po wojnie założył parafię świętego Wacława w Warszawie, wspierał opozycję, organizował nabożeństwa patriotyczne. (zm. 08.12.2007)

1919 - W Warszawie utworzono Spółkę Akcyjną "Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert i Michalski". Pierwszą księgarnię spółka otworzyła 20 maja 1920 roku w Hotelu Europejskim.

1924 - Zmarł Wilhelm Roux, niemiecki anatom, twórca embriologii eksperymentalnej. Stworzył błędną, "mozaikową teorię rozwoju" zarodków, według której każda komórka zarodka staje się jedynie częścią organizmu. Później okazało się jednak, że u wielu gatunków z podzielonych zarodków mogą powstawać kompletne osobniki. (ur. 09.06.1850)

1926 - Zmarł Rudolf Christoph Eucken, niemiecki filozof, przedstawiciel neoidealizmu, przeciwnik kultury opartej na poznaniu świata przez naukę, uważał, że losy i dzieje ludzkie leżą w rękach Boga, autor rozprawy "Wielcy myśliciele i ich poglądy na życie", laureat literackiej Nagrody Nobla w 1908 roku. (ur. 05.01.1846) 85. rocznica

1929 - Urodził się Murray Gell-Mann, amerykański fizyk, współtwórca kwarkowego modelu hadronów. W 1961 roku wprowadził symetrię unitarną. W 1969 roku otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za wkład i odkrycia dotyczące klasyfikacji cząstek elementarnych i oddziaływań zachodzących pomiędzy nimi. 

1935 - Na kongresie niemieckiej partii nazistowskiej NSDAP proklamowano dwie tak zwane Ustawy Norymberskie, dyskryminujące Żydów. Na kongresie postanowiono też, że nową flagą państwową będzie symbol faszystowski: czarna swastyka w białym kole na czerwonym tle.

1935 - Stanisława Walasiewicz ustanowiła rekord Polski w biegu na 200 metrów - 23,6 sekundy. Rekord przetrwał 29 lat.         

1935 - Polska załoga balonowa wygrała zawody o Puchar Gordona Bennetta.        

1939 - Adolf Hitler mianował Hansa Franka Naczelnym Szefem Administracji na okupowanych terenach polskich. 

1941 - Urodził się Mirosław Hermaszewski, generał pilot, pierwszy i jedyny polski kosmonauta, który uczestniczył 27 czerwca 1978 roku w locie radzieckiego statku kosmicznego Sojuz-30. 70. rocznica

1944 - W Powstaniu Warszawskim poległ Andrzej Romocki, pseudonim Andrzej Morro), harcmistrz, kapitan AK Grup Szturmowych Szarych Szeregów, dowódca II kompanii Batalionu "Zośka". Walczył na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie. (ur.16.04.1923)

1944 - W Powstaniu Warszawskim zginął Edward Loth, lekarz, antropolog, pedagog, współorganizator a następnie wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas okupacji hitlerowskiej wykładał  a tajnych kursach medycyny. (ur.1884) 

1945 - W lewobrzeżnej Warszawie uruchomiono pierwszą po wyzwoleniu linię tramwajową.  

1946 - Urodził się Oliver Stone, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy, autor między innymi filmów: "JFK", "Męska gra", "Droga przez piekło", "Aleksander", "Pluton", "Evita", "Człowiek z blizną". 65. rocznica

1949 - Rozpoczął się pierwszy po wojnie (IV) Międzynarodowy Konkurs Chopinowski. Trwał do 15 października. Na czele komitetu Honorowego stanął prezydent Bolesław Bierut. W konkursie startowało 54 pianistów. Dwie równorzędne pierwsze nagrody otrzymały: Halina Czerny-Stefańska i pianistka radziecka Bella Dawidowicz. 

1949 - Przewodniczący niemieckiej Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej /CDU/ Konrad Adenauer został wybrany na pierwszego kanclerza Republiki Federalnej Niemiec. Funkcję tę pełnił do 1963 roku. Dążył do pojednania z Francją, kładł duży nacisk na współpracę RFN z aliantami zachodnimi. Jest uważany za jednego z "ojców" zjednoczenia Europy. 

1951 - Urodziła się Halina Rowicka, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, związana z teatrami stołecznymi - Narodowym, Nowym i Ochoty, zagrała w filmach: "Ucieczka z kina "Wolność", "Zabij mnie glino", "Kuchnia polska", "Szatan z siódmej klasy", dużą popularność przyniosła jej rola Ewy Talar w serialu telewizyjnym "Dom". 60. rocznica

1967 - Premiera komedii "Sami swoi", jej bohaterowie Pawlak i Kargul stali się jednymi  z najpopularniejszych postaci polskiego kina. Sylwester Chęciński uwiecznił ich w rzeźbie, która stanęła przed multipleksem w Toruniu w 2006 roku.

1968 - Na orbitę Księżyca weszła radziecka sonda kosmiczna Sond 5, która 22 września powróciła na Ziemię.

1971 - Z inicjatywy papieża Pawła VI otwarto w Jerozolimie Instytut Ekumeniczny. 40. rocznica

1976 - Weszła w życie międzynarodowa konwencja o rejestracji obiektów wystrzeliwanych w przestrzeń kosmiczną. 35. rocznica

1978 - Zmarł Willi Messerschmitt, niemiecki konstruktor i producent  lotniczy. Jego najsłynniejsze samoloty pochodzą z lat 1936 -1938 oraz z II wojny światowej.
(ur. 26.06.1898)

1984 - Urodził się Harry Windsor, brytyjski książę, drugi syn księżnej Diany i księcia Karola.

1986 - W Polsce na mocy ustawy z 17 lipca 1986 roku zwolniono z zakładów karnych wszystkich więźniów politycznych. 25. rocznica

1989 - Rozpoczęła działalność Akademia Obrony Narodowej, utworzona w miejsce Akademii Sztabu Generalnego i Wojskowej Akademii Politycznej.

1995 - Prezydent Kazachstanu wydał dekret o przeniesieniu stolicy państwa z Ałma Aty do Akmoły (obecnie Astana). 

1996 - Zmarł Henryk Szletyński, aktor, reżyser teatralny, pedagog, aktor warszawskiego Teatru Powszechnego i Teatru Narodowego, prezes Związku Artystów Scen Polskich, autor kilkuset prac teoretycznych. (ur. 27.02.1903) 15. rocznica

2006 - Zmarła Oriana Fallaci, włoska dziennikarka i pisarka, wieloletnia korespondentka wojenna. Zasłynęła z wywiadów z takimi osobistościami jak lider palestyński Jaser Arafat, czy były amerykański sekretarz stanu Henry Kissinger. W ostatnich latach zasłynęła jako krytyk fundamentalizmu islamskiego. (ur. 29.06.1929) 5. rocznica

2008 - Krach na giełdzie papierów wartościowych Wall Street w Nowym Jorku rozpoczął światowy kryzys finansowy.

2008 - Zmarł Richard Wright, brytyjski progresywny muzyk rockowy, grający na instrumentach klawiszowych, dętych, a także wiolonczeli i skrzypcach. Najbardziej znany z długoletnich występów z grupą Pink Floyd. Był autorem kilku ważnych utworów grupy, między innymi "The great gig in the sky" oraz "Us and them".