"System Sulta". Mateusz Pakuła i drugie życie powieści Macieja Miłkowskiego

- Sięgnąłem po tę powieść kilka lat temu, zupełnie nic nie wiedząc o autorze. Z niewiadomych dla mnie względów przemknęła ona przez polskie życie literackie niedostatecznie zauważona. Czytając "System Sulta" pomyślałem sobie, że jest to książka, którą sam chciałbym napisać - mówił w "Poranku Dwójki" Mateusz Pakuła, reżyser teatralnej adaptacji prozy Macieja Miłkowskiego.

"System Sulta" to pierwszy przypadek, gdy Mateusz Pakuła (na zdj.) nie reżyseruje spektaklu w oparciu o swój własny tekst

Foto: Piotr Podlewski/PR

>>> Wejdź na podcasty.polskieradio.pl i posłuchaj audycji

Oto pewien senior, który uznał, że religia to bujda, pozwał Kościół Katolicki, żądając zwrotu datków, które przez kilkadziesiąt lat dawał na tacę. Z odsetkami! Szykuje się gruba afera. W związku z tym Ministerstwo Sprawiedliwości zwraca się do profesora Sulta, aby ten dokonał dla sądu ekspertyzy i wypowiedział się w sprawie czy Bóg istnieje - tak Teatr im. H. Modrzejewskiej w Legnicy zapowiada nowy spektakl "System Sulta".

Proza przeniesiona na teatralną scenę

Jest to adaptacja książki Macieja Miłkowskiego pod tym samym tytułem. - To głęboko filozoficzna powieść. Formalnie skomplikowana, ale w gruncie rzeczy bardzo tradycyjna. Myślę, że na poziomie intelektualnym, filozoficznym nie było i nadal nie ma takiej powieści nie tylko w polskiej, ale w literaturze w ogóle. Tak drobiazgowo, szczegółowo podchodzącej do tematu istnienia/nieistnienia Boga - podkreślał Mateusz Pakuła.

Czytaj także:

• "Termopile Polskie". Jan Klata świętuje 260‑lecie Teatru Narodowego
• "Pokój" Szczepana Twardocha. Gorzka refleksja o podziałach i nienawiści

Jest to pierwszy przypadek, gdy gość Dwójki nie reżyseruje spektaklu w oparciu o swój własny tekst. - Kwestie religijne to temat, który mnie głęboko interesuje i fascynuje. Od dawna poruszam się wokół tego tematu zarówno w teatrze, jak i w swojej pracy pisarskiej. Pomyślałem sobie, że to jest właśnie ten moment, w którym chciałbym się zabrać nie za swój własny tekst, tylko cudzy i zaadaptować go do teatru - wyznał reżyser.

Radykalny i angażujący "System Sulta"

Literacki pierwowzór spektaklu jest czasem nazywany thrillerem idei. Mateusz Pakuła zdradził, że pracując nad koncepcją tej inscenizacji inspirował się filmem "Dwunastu gniewnych ludzi" Sidneya Lumeta (1957). - Moja adaptacja jest dosyć radykalna i skupia się przede wszystkim na tej części książki, która poświęcona jest obradom komisji. Rzeczywiście jest to sytuacja jak z "Dwunastu gniewnych ludzi", to znaczy kilka osób zamkniętych na pewien czas i debatujących przy stole. Może to być, jak wiemy chociażby właśnie z tego genialnego filmu, bardzo bardzo angażujące - tłumaczył nasz rozmówca.

Premiera spektaklu "System Sulta" w Teatrze im. H. Modrzejewskiej w Legnicy w niedzielę 23 listopada.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadzenie: Marcin Pesta

Gość: Mateusz Pakuła (prozaik, dramatopisarz, reżyser teatralny)

Data emisji: 19.11.2025

Godz. emisji: 8.35

pg