Thomas Sanderling: Europa Wschodnia to ważny wątek w historii muzyki

Ostatnia aktualizacja: 21.11.2023 16:30
- Beethoven wyjechał z Bonn do Wiednia, ponieważ chciał studiować w Wiedniu. Podobnie było z Haydnem. Myślę, że wiele motywów z późnych symfonii Haydna ma swoje korzenie w Europie Wschodniej, a nawet na Bałkanach. Uważam, że geograficzna bliskość Europy Wschodniej jest ważną częścią historii niemieckiej muzyki - mówił w Dwójce dyrygent Thomas Sanderling.
Thomas Sanderling w Filharmonii Narodowej podczas koncertu w ramach V Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie
Thomas Sanderling w Filharmonii Narodowej podczas koncertu w ramach V Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej "Eufonie"Foto: Jarek Wierzbicki / materiały promocyjne
  • W Dwójce transmitowaliśmy koncert z Filharmonii Narodowej w ramach V Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej "Eufonie". 
  • Wystąpili: Leonora Armellini, laureatka V miejsca podczas ostatniego Konkursu Chopinowskiego (2021), a także Orkiestra Symfoniczna Radia i Telewizji Słoweńskiej pod dyrekcją Thomasa Sanderlinga.
  • W przerwie koncertu wysłuchaliśmy rozmowy Michała Dębskiego z dyrygentem Thomasem Sanderlingiem.

Geograficzna bliskość Europy Wschodniej to część historii niemieckiej muzyki

Na początku spotkania dyrygent podzielił się pewną refleksją. - Jeżeli chodzi o muzykę niemiecką, to prawie wszystko jest w niej wschodnioniemieckie. Weźmy chociażby Bacha - Turyngia i Lipsk, Haendla - Halle, Lipsk, a więc Niemcy Wschodnie. Uważam, że geograficzna bliskość Europy Wschodniej jest ważną częścią historii niemieckiej muzyki - mówił gość Dwójki.

Europa Wschodnia to ważny wątek w historii muzyki

Według rozmówcy Michała Dębskiego, w tak zwanych Niemczech Zachodnich wielcy kompozytorzy nie czuli się jak w domu. - Beethoven wyjechał z Bonn do Wiednia, ponieważ chciał studiować w Wiedniu. Podobnie było z Haydnem. Myślę, że wiele motywów z późnych symfonii Haydna ma swoje korzenie w Europie Wschodniej, a nawet na Bałkanach. To ogromny temat, ale Europa Wschodnia to ważny wątek w historii muzyki - podkreślił Thomas Sanderling.

Niezwykłe brzmienie Filharmoników Wiedeńskich

Dyrygent mówił również o brzmieniu wschodnioniemieckiej orkiestry. - Trudno to wyrazić słowami, trzeba to usłyszeć. Tradycyjne, niemieckie brzmienie orkiestrowe, np. Staatskapelle Dresden, którą bardzo lubię, niezwykle interesuje amerykańskich melomanów i Japończyków, a teraz coraz częściej Chińczyków. Prawdopodobnie ich uszy są wyczulone na to brzmienie. Możemy je spotkać także u Filharmoników Wiedeńskich, którzy mają swoje własne oblicze brzmieniowe. Kilka lat temu pracowałem z Węgierską Narodową Orkiestrą Symfoniczną nad nową, odnalezioną wersją VII Symfonii Brucknera. Tej narodowej orkiestrze bliżej jest do brzmienia Filharmoników Wiedeńskich, niż przykładowo amerykańskich orkiestr. Byłem bardzo szczęśliwy, że to zrozumiałem - opowiadał niemiecki dyrygent.


Posłuchaj
17:48 2023_11_20 20_16_07_Dwojka_Filharmonia_Dwojki.mp3 Thomas Sanderling: Europa Wschodnia to ważny wątek w historii muzyki (Filharmonia Dwójki)

 

Program:

Nina Šenk Shadows of Stillness; Ferenc Liszt I Koncert fortepianowy; Andrzej Panufnik Kołysanka, Sinfonia Rustica

wykonawcy: Leonora Armellini - fortepian, Orkiestra Symfoniczna Radia i Telewizji Słoweńskiej, dyr. Thomas Sanderling

V Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej "Eufonie" - transmisja z Filharmonii Narodowej

Patronem medialnym wydarzenia jest Program 2 Polskiego Radia.

***

"Nie rozumie tego nikt, HA-HA!" – jak głosi legenda, do tych słów Franz Liszt napisał początkowy motyw orkiestry z "I Koncertu fortepianowego". Około 25 lat upłynęło od pierwszych szkiców tematów do ostatnich poprawek i premierowego wykonania utworu w 1855 roku przez kompozytora w roli solisty oraz prowadzącego weimarską orkiestrę Hectora Berlioza. Czteroczęściowe, niezwykle wymagające technicznie dzieło to jeden najbardziej znanych koncertów w literaturze fortepianowej. Podczas "Eufonii" zabrzmiał on w wykonaniu laureatki V miejsca podczas ostatniego Konkursu Chopinowskiego w 2021 roku Leonory Armellini.

Pełne subtelności, nostalgiczne studium muzycznego trwania. "Shadow of Stillness" współczesnej, wielokrotnie nagradzanej słoweńskiej kompozytorki Niny Šenk to kilkuminutowy utwór, w którym wybrzmiewające subtelne zmiany odcieni długich pasm dźwięków wydają się zastygać w tytułowym bezruchu.

Drugą część koncertu wypełniły dwa utwory Andrzeja Panufnika: "Kołysanka" łącząca ludową melodię "Przyjechał do niej" z dysonansową harmonią, tworząc niezwykłą, nastrojową przestrzeń dźwiękową oraz "Sinfonia Rustica", stanowiąca połączenie wyrazistej rytmiki, dysonującej harmoniki wraz z kurpiowskimi melodiami ludowymi, zaczerpniętym ze zbioru ks. Władysława Skierkowskiego.

[źródło: materiały organizatora]

***

Rozmawiał: Michał Dębski

Gość: Thomas Sanderling (dyrygent) 

Data emisji: 20.11.2023

Godzina emisji: 20.15

Materiał wyemitowano w audycji "Filharmonia Dwójki".

pg/mgc/mo/pr


Czytaj także

Liszt – geniusz czy hochsztapler?

Ostatnia aktualizacja: 09.02.2015 09:50
Kim był Franciszek Liszt? Jaka rolę odegrał w historii muzyki? O tym porozmawiamy w audycji z cyklu "W kontrapunkcie".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Festiwal Eufonie. Zsolt Nagy: romantyzm jest zbieżny z ludzką naturą

Ostatnia aktualizacja: 19.11.2021 21:00
- Ideały romantyczne leżą u podstaw tego, co nazywamy człowieczeństwem, i przemawiają do nas także dziś. W muzyce czy filozofii, mówiąc: romantyzm, myślimy głównie o wieku XIX, ale do idei charakterystycznych dla romantyzmu powracali także późniejsi twórcy - mówił w Dwójce węgierski dyrygent Zsolt Nagy, który poprowadził w piątek (19.11) koncert inauguracyjny 3. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej "Eufonie".
rozwiń zwiń