Rudolf czy Rudolfina? Naukowcy o zaprzęgu św. Mikołaja

W zaprzęgu Świętego Mikołaja zajmuje szczególne miejsce. Według przekazów, jego czerwony, magiczny nos oświetla drogę w wigilijną noc. Rudolf to najsłynniejszy renifer ciągnący sanie z prezentami, nieodłącznie kojarzący się ze Świętami Bożego Narodzenia. Spoglądamy na niego naukowym okiem. 

Samice renifera gubią poroże dopiero pod koniec zimy lub wczesną wiosną. Samce tracą je po trwającym do późnej jesieni okresie godowym. (zdj. ilustracyjne)

Foto: Vladimir Melnikov/Shutterstock.com

• W wigilijną noc czekamy na prezenty. Sanie świętego Mikołaja ciągnie osiem reniferów, wśród których jest Rudolf. 
• Rudolf zawsze biegnie na przodzie zaprzęgu, a jego czerwony, święcący nos oświetla drogę Świętego Mikołaja. 
• Według naukowców, ta bajkowa opowieść nie ma jednak nic wspólnego z rzeczywistością.  

Święta Bożego Narodzenia tuż tuż, a ich nieodłącznym elementem są prezenty. W tę wyjątkową noc zaprzęgu Świętego Mikołaja wypatrują zwłaszcza maluchy. Jednym z ośmiu ciągnących zaprzęg reniferów jest Rudolf, który za sprawą magicznego, czerwonego nosa oświetla drogę. - Rudolf nie istnieje. To kłamstwo wszech czasów. Najwyżej może istnieć Rudolfina - twierdzi Małgorzata Krokowska-Paluszek z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Rudolf - pierwsze skrzypce w zaprzęgu świętego Mikołaja?

Jak dowodzi rozmówczyni Weroniki Puszkar, renifery w zaprzęgu Świętego Mikołaja to samice, a świadczy o tym ich poroże.

- Samce reniferów tundrowych z początkiem grudnia gubią swoje poroże. Samice natomiast pozbywają się go dopiero pod koniec zimy lub wczesną wiosną. Męskie osobniki tracą swoje poroże po trwającym od późnego lata do późnej jesieni okresie godowym - tłumaczy specjalistka. - To dla reniferów czas intensywnych walk o samice. Samce z najbardziej dorodnym porożem mogą liczyć na względy co najmniej kilkunastu łań. Po tym okresie, ten atrybut męskości samcom przestaje być potrzebny. W grudniu więc tracą swoje poroże, dlatego nie mogą być reniferami z zaprzęgu Świętego Mikołaja. 

Źr. Youtube/Rudolph the Red Nosed Reindeer | Christmas Song For Kids | Merry Christmas

Łanie w dobrej kondycji

Specjalistka zaznacza, że samce podczas rytuałów godowych przestają jeść i tracą bardzo dużo rezerw energetycznych.

- Badacze z Instytutu Biologii Arktycznej z Uniwersytetu Alaska stwierdzili, że ubytek energetyczny podczas okresu godowego u reniferów wynosi nawet do 95 procent. Krótko mówiąc, to oznacza, że w grudniu samce są bardzo chude i naprawdę nie miałyby siły ciągnąć sań - dowodzi gość Czwórki. - W związku z tym mamy z tego jeden wniosek: w Boże Narodzenie tylko łanie, czyli tylko samice, są przydatne dla zaprzęgu Świętego Mikołaja.

Jak się okazuje, samice w arktyczną zimę wkraczają całkiem dobrze przygotowane. Mają zapas około 50 procent tkanki tłuszczowej, którą gromadziły całe lato i z łatwością mogą przetrwać mrozy sięgające nawet do minus 40 stopni. Zarówno samicom, jak i samcom zimę pomaga przetrwać bardzo gęsta sierść, która jest doskonałym izolatorem ciepła.

 

Posłuchaj

05:13 CZWORKA/Czwórka do piątej - Rufdolf zaprzęg świętego Mikołaja 19.12.2023.mp3 O Rudolfie i zaprzęgu świętego Mikołaja opowiada Małgorzata Krokowska-Paluszek z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (Czwórka do piątej/Czwórka)

 

Renifery - dlaczego mają czerwone nosy?

A jak to jest z czerwonym nosem Rudolfa? - Czerwone nosy u reniferów to fakt. Naukowcy z Holandii i z Norwegii na łamach pisma "British Medical Journal" dowiedli, że podczas poszukiwania jedzenia pod śniegiem zwiększa się mikrocyrkulacja krwi w nozdrzach, co ma zapobiegać odmrożeniom nosów przez renifery. Dlatego są one czerwone - wyjaśnia Małgorzata Krokowska-Palusze. - Mamy jednak nadzieję, że bez względu na to, kto dowiezie nasze prezenty, to przyjedzie do nas Mikołaj i przyniesie nam mnóstwo podarunków.

***

Tytuł audycji: Czwórka do piątej

Prowadząca: Weronika Puszkar

Gość: Małgorzata Krokowska-Paluszek(Wydział Rolnictwa i Leśnictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)

Data emisji: 19.12.2023

Godzina emisji: 15.40

aw/kul/kc