Pierwszy z projektów zgłosili przewodniczący senackiej komisji ds. sił zbrojnych, Republikanin Roger Wicker oraz wiceszefowa komisji spraw zagranicznych, Demokratka Jeanne Shaheen. Projekt, nazwany „Ustawą o Strategicznym Partnerstwie ze Wschodnią Flanką”, wyznacza jako priorytet polityki USA współpracę obronną z państwami wschodniej flanki NATO, w tym Polską. Ustawa miałaby w praktyce zapewnić, że kraje te zostałyby objęte priorytetem w programach Pentagonu, w tym dotyczącym pożyczek na zakup uzbrojenia - Foreign Military Financing i inicjatywą znaną jako sekcja 333, czyli programem wspierania zdolności partnerów USA.
Jest to m.in. reakcja na wstrzymanie przez Pentagon pieniędzy w ramach tego drugiego programu, który przewidywał setki milionów dolarów dla państw bałtyckich i m.in. Rumunii. Wcześniej petycję w sprawie przywrócenia tych funduszy podpisało 14 senatorów z Partii Demokratycznej.
„Ten ponadpartyjny projekt wysyła jasny sygnał, że Stany Zjednoczone uznają swoje zobowiązania i będą nadal traktować je priorytetowo w ramach naszej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa. W czasie, gdy Rosja wystawia na próbę determinację NATO – między innymi poprzez niedawne wtargnięcia w przestrzeń powietrzną Polski i Rumunii – nasi sojusznicy na wschodniej flance ponoszą znaczną odpowiedzialność za dalsze bezpieczeństwo całego Sojuszu i potrzebują naszego jednoznacznego wsparcia” - napisali w oświadczeniu Shaheen i Wicker.
Shaheen wraz z wieloma republikańskimi i demokratycznymi senatorami zgłosiła też w piątek inną inicjatywę związaną z rosyjską agresją na Ukrainę: projekt ustawy o nałożeniu sankcji na rosyjskie tankowce z tzw. floty cieni, potajemnie transportujące ropę naftową. Politycy przedstawili ten projekt jako sposób na rozszerzenie obowiązujących restrykcji i wpisanie się w wyrażaną przez Trumpa chęć odcięcia Rosji od zysków ze sprzedaży ropy naftowej.
„Nasi sojusznicy nałożyli sankcje na statki floty cieni - na setki statków więcej, niż (uczyniły to) Stany Zjednoczone. Ta ustawa zmusiłaby administrację Trumpa do wypełnienia tej luki. Nie możemy czekać ani chwili dłużej, aby pozbawić Putina źródeł finansowania, które (umożliwiają) jego nielegalną wojnę z Ukrainą” - napisała Shaheen.
Jest to już kolejna inicjatywa dotycząca sankcji przeciwko Rosji ze strony polityków obydwu partii w Kongresie. Wcześniejsze projekty - w tym zakładające wysokie cła na państwa kupujące rosyjską ropę oraz wpisanie Rosji na listę państw wspierających terroryzm - dotąd nie były procedowane ze względu na postawę republikańskiego kierownictwa w obu izbach Kongresu. Partyjni przywódcy wyrażali gotowość do podjęcia tych kroków, lecz dopiero za zgodą Donalda Trumpa, który od miesięcy zwleka z daniem „zielonego światła” Kongresowi.
PAP/ho