Redakcja Polska

80. rocznica śmierci Brunona Schulza, wybitnego pisarza i artysty

20.11.2022 16:28
Bruno Schulz został zastrzelony przez niemieckiego oficera 19-go listopada 1942 roku na skrzyżowaniu ulic Czackiego i Mickiewicza w Drohobyczu. Tego dnia, w akcji przeprowadzonej przez Niemców, zamordowanych zostało od 100 do 230 drohobyckich Żydów.
Bruno Schulz w latach młodości oraz panorama ulicy Stryjskiej w Drohobyczu, którą pisarz sportretował jako Ulicę Krokodyli
Bruno Schulz w latach młodości oraz panorama ulicy Stryjskiej w Drohobyczu, którą pisarz sportretował jako "Ulicę Krokodyli"Polskie Radio/grafika na podstawie Polona/wikimedia/domena publiczna

Bruno Schulz urodził się 12 lipca 1892 r. w Drohobyczu, mieście nieopodal Lwowa. Tam pobierał naukę w gimnazjum, a po zdaniu matury w 1911 r. rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. Studiów nie ukończył, tak samo jak rozpoczętych na Politechnice we Wiedniu, gdzie znalazł się wraz z rodzicami po wybuchu I wojny światowej. Ostatecznie osiadł w Drohobyczu, gdzie od 1924 r. do 1941 r. pracował jako nauczyciel w państwowym gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły.

Już w latach 20. XX w. próbował malować portrety na zamówienie, swoje prace plastyczne prezentował na wystawach w warszawskiej „Zachęcie” i w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie. Zaczął też pisać, chociaż zadebiutował dopiero w 1933 r. opowiadaniem „Ptaki” w „Wiadomościach Literackich”. Wtedy też zawarł znajomość z Zofią Nałkowską, która pomogła mu w wydaniu „Sklepów cynamonowych”, a w czasie wojny czyniła starania, aby na aryjskich papierach mógł wyjechać do Warszawy.

W Drohobyczu, który od września 1939 r. był pod okupacją sowiecką, Schulz pracował jako nauczyciel. Po wkroczeniu do miasta Niemców w 1941 r. wraz z rodzina został przesiedlony do getta i przydzielony do uporządkowania zbiorów zrabowanych przez Niemców z biblioteki jezuitów w Chyrowie. Swoistą „opieką” otoczył go Feliks Landau, który uchodził za jednego z bardziej okrutnych i bezwzględnych SS-manów. Schulz malował jego portrety, w jego willi wykonał malowidła ścienne. Dostał także rozkaz namalowania fresków w szkole jeździeckiej SS oraz w siedzibie Gestapo.

Przyjaciele Schulza w Warszawie starali się wydostać go z getta. W lecie 1942 r. przesłali mu fałszywe „aryjskie papiery”, a w lasach koło Spały zapewnili bezpieczne mieszkanie i utrzymanie. Do wyjazdu z Drohobycza jednak nie doszło.

Bruno Schulz został zastrzelony 19 listopada 1942 r. około stu metrów od rodzinnego domu przy Rynku. W akcji mordowania Żydów w Drohobyczu, której pretekstem miało było zranienie esesmana Hübnera przez żydowskiego aptekarza, Niemcy bez ostrzeżenia strzelali do przechodniów. Schulz, który zmierzał do Judenratu, by zaopatrzyć się w jedzenie, miał zginąć z rąk SS-Scharfürhera Karla Günthera.

Ciało Schulza leżało na ulicy prawie dobę, nie pozwolono go pochować. Istnieje wiele wersji okoliczności pochówku pisarza, ale faktyczne miejsce złożenia zwłok nie jest znane. Funkcję upamiętniającą pełni mosiężna tablica, wmurowana w 2006 r. w miejscu jego śmierci.

W obecnym roku przypada 130. rocznica urodzin i 80. rocznica tragicznej śmierci Brunona Schulza. Uchwałą 26 listopada 2021 roku, ustanawiającą rok 2022 Rokiem Brunona Schulza, Senat RP uhonorował jednego z najoryginalniejszych twórców polskiej kultury XX wieku, którego dorobek jest znany w najodleglejszych kulturowo rejonach świata. Jego opowiadania przetłumaczono bowiem na ponad 45 języków, w tym język chiński i wietnamski.


Źródło: IPN/ho

Obchody Święta Niepodległości. Dni Otwarte Instytutu Polskiego w Wiedniu

15.11.2022 15:00
Święto Niepodległości w tym roku w Wiedniu obchodzono w szczególny sposób. W ramach trzydniowego festiwalu Otwartych Drzwi pod hasłem "Spotkajmy się pod jabłonią" od 9 do 11 listopada w Instytucie Polskim zorganizowano cykl wydarzeń prezentujących Polskę od strony tradycji kulinarnych, znanej na całym świecie sztuki komiksu oraz muzyki, nawiązującej do wielonarodowej tradycji naszego kraju. Silnie wybrzmiała solidarność z Ukrainą.

Cenna inicjatywa. Rezydencja Ambasador RP w Bernie „Domem Życia”

17.11.2022 10:53
Dawna siedziba Poselstwa RP w Bernie, służąca obecnie za oficjalną Rezydencję Ambasador RP w Konfederacji Szwajcarskiej otrzymała dziś oficjalnie tytuł „Domu Życia” (House of Life) przyznawany przez Międzynarodową Fundację im. Raoula Wallenberga. To wyróżnienie dla miejsc, w których ukrywano i chroniono Żydów podczas II wojny światowej. Berneńskiej Rezydencji tytuł ten nadano w uznaniu działalności Grupy Ładosia.

Po raz dziesiąty przyznano w Rumunii Nagrody im. Janusza Korczaka

18.11.2022 15:00
17 listopada podczas uroczystej gali w Narodowym Muzeum Sztuki w Bukareszcie wręczone zostały Nagrody Praw Dziecka im. Janusza Korczaka. Po raz pierwszy statuetki zostały przyznane dzieciom - w 6 kategoriach uhonorowano młodych aktywistów i wolontariuszy, działających na rzecz ochrony praw dziecka. Podczas tegorocznej gali wręczone zostały także wyróżnienia z poprzedniej edycji, która ze względu na pandemię, odbyła się online.