"Ziemia obiecana" Wajdy uznana najlepszym polskim filmem wszech czasów

"Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy została uznana za najlepszy polski film wszech czasów. Badanie zostsło przeprowadzone z okazji 130-lecia kina przez Muzeum Kinematografii w Łodzi i Uniwersytet Łódzki. W kategorii światowej zwyciężył "Ojciec chrzestny" Francisa Forda Coppoli.

Kadr z filmu "Ziemia obiecana" w reż. Andrzeja Wajdy. Obraz został uznany za najlepszy polski film wszech czasów w badaniu przeprowadzonym w 130-lecie kina przez Muzeum Kinematografii w Łodzi i Uniwersytet Łódzki.

Foto: Kadr z filmu "Ziemia obiecana" w reż. Andrzeja Wajdy

Jubileuszowe badanie miało na celu wskazać 13 najważniejszych filmów w 130-letniej hstorii kina. Udział w programie wzięło niemal 300 osób. Wśród nich znaleźli się filmowcy, badacze, krytycy i organizatorzy festiwali. Uczestnicy oceniali blisko 1700 tytułów zakorzenionych w historii kina polskiego i światowego.

Sprawdź:

• 2026 Rokiem Andrzeja Wajdy
• 25 lat temu Andrzej Wajda otrzymał Oscara. Jakie trzy jego filmy trzeba koniecznie obejrzeć?

13 tytułów na 130 lat kina

Najlepszym polskim filmem w historii została uznana "Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy. Ukazany w filmie obraz przemysłowej Łodzi końca XIX wieku, uznawany zastał za jedno z arcydzieł światowego kina. W rankingu kolejne miejsca zajęły:

• "Rękopis znaleziony w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa,
• "Popiół i diament" Andrzeja Wajdy,
• "Dzień świra" Marka Koterskiego,
• "Pociąg" Jerzego Kawalerowicza,
• "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego,
• "Sanatorium pod klepsydrą" Hasa,
• "Ida" Pawła Pawlikowskiego,
• "Przypadek" i "Amator" Krzysztofa Kieślowskiego,
• "Barwy ochronne" Krzysztofa Zanussiego,
• "Człowiek z marmuru" Andrzeja Wajdy,
• "Miś" Stanisława Barei.

Zagraniczy film wszech czasów

– W kategorii krytyków polskim filmem wszech czasów wybrany został "Pociąg" Jerzego Kawalerowicza, a najczęściej powtarzającym się nazwiskiem, w obu kategoriach, polskiej i światowej, był Roman Polański – powiedział profesor Konrad Klejsa z Uniwersytetu Łódzkiego, inicjator i autor opracowania naukowego badania.

W kategorii światowej na najlepszy film zwyciązył z kolei "Ojciec chrzestny" Francisa Forda Coppoli. Obraz wprzedził tym samym "Czas apokalipsy" tego samego reżysera i "Obywatela Kane’a" Orsona Wellesa. W pierwszej trzynastce znalazły się również:

• "Pulp Fiction" Quentina Tarantino,
• "2001: Odyseja kosmiczna" Stanleya Kubricka,
• "Osiem i pół" Federico Felliniego,
• "Lot nad kukułczym gniazdem" i "Amadeusz" Miloša Formana,
• "Powiększenie" Michelangelo Antonioniego,
• "Kabaret" Boba Fosse’a,
• "Psychoza" Alfreda Hitchcocka,
• "Rashomon" Akiry Kurosawy,
• "Dwunastu gniewnych ludzi" Sidneya Lumeta.

Tradycja filmowych plebiscytów

Marzena Bomanowska, dyrektorka Muzeum Kinematografii w Łodzi podkreśliła, że inspiracją dla projektu był klasyczny plebiscyt "Sight and Sound" organizowany od połowy XX wieku przez Brytyjski Instytut Filmowy.

– Dziesięć lat temu w naszym pierwszym plebiscycie najlepszym polskim filmem również została "Ziemia obiecana". Ten wynik potwierdza jej ponadczasową siłę. To film, który łączy w sobie mistrzostwo inscenizacji, emocje i diagnozę społeczną, pozostaje najważniejszym punktem odniesienia w historii polskiego kina – powiedziała.

Kino, które trwa

"Ziemia obiecana", choć powstała niemal pół wieku temu, wciąż fascynuje rozmachem i siłą obrazu. Jej zwycięstwo potwierdza, że polskie kino, zbudowane na wizjach Wajdy, Hasa, Kawalerowicza i Kieślowskiego, pozostaje jednym z najoryginalniejszych głosów w światowej kinematografii.

• Obraz uchodzi za najbardziej dynamiczne i nowoczesne dzieło polskiego kina.
• Na jego planie spotkało się kilkudziesięciu aktorów i ponad stu statystów.
• Niezapomnianą muzykę stworzył Wojciech Kilar, a w ciągu pierwszego roku obraz obejrzało ponad 6,5 mln widzów.

"Ziemia obiecana" opowiada historię opisaną przez Władysława Reymonta. Ukazuje wydarzenia, które autor obserwował wokół siebie - wzrot gospodarczy w Łodzi i związane z nim przemiany społeczne: ciągnięcie prostej ludności wiejskiej do pracy w mieście, dominację Niemców i Żydów w przemyśle, nieprzystosowanie Polaków do zasad brutalnego kapitalizmu.   

Mimo że wydanie powieści (wydaną w 1899 roku) dzieli od filmu Wajdy ponad 70 lat, całość udało się nakręcić w naturalnych plenerach. - Fotografie w filmie przedstawiają autentyczną Łódź - mówił przed laty w Polskim Radiu reżyser. - Nie ma tam ani jednej dekoracji, ani jednego miejsca, które nie byłoby właśnie tym miejscem w Łodzi. Fabryki w fabrykach, pałace w pałacach, warsztaty w warsztatach i tak dalej. To wszystko jest rekonstrukcją nie dlatego, żeby wpadać w jakiś obłęd zależności, ale dlatego, że za tym naprawdę się coś kryje - tłumaczył.

Czytaj także:

• Film o Andrzeju Wajdzie i promocja polskiej kultury w Kanadzie
•  "Notesy" Wajdy - niecodzienne spojrzenie na kino
• 30 lat Muzeum Manggha. Krystyna Zachwatowicz: to pomnik dla Feliksa Jasieńskiego

>>> "Ziemia obiecana", Władysław Stanisław Reymont; czyta Wojciech Malajkat (2008 rok) <<< 

***

Andrzej Wajda - reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta i scenograf. Jeden z najwybitniejszych twórców polskiego i światowego kina. Zdobywca Oscara przyznanego za całokształt twórczości i Złotej Palmy w Cannes za "Człowieka z żelaza".

Jest autorem takich arcydzieł kina jak: "Kanał", "Popiół i diament", "Wesele", "Ziemia obiecana", "Człowiek z marmuru", "Danton", "Korczak", "Pan Tadeusz" czy "Katyń". Na jego filmach uczyliśmy się historii, a młode pokolenie także literatury. W trakcie swojej długiej, artystycznej drogi tworzył dzieła polityczne na zmianę z poetyckimi i lirycznymi. Zawsze jednak mówił o sprawach ważnych.

*** 

PAP/ZuzannaChowaniec