Zamknięty we własnej nocy, zamurowany we własnym ciele - Leo Lipski

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2022 14:00
"Piszę słowa skazane na zagładę, przez czas, przez przestrzeń, niewarte chwili obecności. Są jak ranne ptaki przelatujące morze" - to słowa Leo Lipskiego, pisarza urodzonego w Zurychu, w żydowskiej rodzinie, mieszkającego w dzieciństwie i młodości w Krakowie, po wybuchu wojny więźnia sowieckiego łagru.
Audio
  • Zamknięty we własnej nocy, zamurowany we własnym ciele - Leo Lipski (Strefa literatury/Dwójka)
Leo Lipski to pisarz, którego twórczość ma charakter autobiograficzny. W swoich publikacjach autor odwołuje się do pobytu w radzieckim łagrze oraz do swojej długoletniej niepełnosprawności
Leo Lipski to pisarz, którego twórczość ma charakter autobiograficzny. W swoich publikacjach autor odwołuje się do pobytu w radzieckim łagrze oraz do swojej długoletniej niepełnosprawnościFoto: Pixabay.com

Udało mu się opuścić nieludzką ziemię z Armią Andersa, został w Palestynie, do końca życia mieszkał w Izraelu, gdzie zmarł w 1997 roku. Dotknięty paraliżem, tworzył swoje powieści i opowiadania, pokonując ograniczenia spowodowane przez chorobę i materialny niedostatek.

W jednym z listów do Ireny Lewulis stwierdził: "Chciałbym pisać tak, jak van Gogh malował". W innym wyznawał "Spisuję siebie, jakbym był ołówkiem". Doceniony i drukowany przez paryską "Kulturę", wydawany w drugim obiegu, potem publikowany oficjalnie, stopniowo dociera coraz lepiej do czytelników. A kolejny etap drogi Leo Lipskiego do nas to wydany właśnie wybór jego prozy w opracowaniu Agnieszki Maciejowskiej.

W tomie znalazły się zarówno najbardziej znane utwory Leo Lipskiego - powieści "Niespokojni" i "Piotruś", opowiadania "Waadi", "Dzień i noc", a także niepublikowane dotąd teksty i listy Leo Lipskiego. W jednym z tych listów wysłanych po wyjeździe adresatki do Australii Lipski napisał: "Nie ma dnia sine linea. Wykreślam bez końca i zostaje tylko to, co między wierszami. Dosłownie. Tak musi być".

W "Strefie literatury" o życiu Leo Lipskiego opowiadała Agnieszka Maciejowska, która nie tylko opracowała wybór jego prozy, ale także odwiedzała pisarza w Tel Awiwie. Nagrywała wtedy rozmowy z nim i jego towarzyszką życia Łucją Gliksman. A o tym, co jest znakiem firmowym prozy Lipskiego, opowiadał pisarz, krytyk Piotr Paziński. 


Posłuchaj
24:10 Strefa literatury Dwójka 13 maj 2022 21_52_16v1.mp3 Zamknięty we własnej nocy, zamurowany we własnym ciele - Leo Lipski (Strefa literatury/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Goście: Agnieszka Maciejowska, Piotr Paziński (pisarz, krytyk)

Data emisji: 13.05.2022

Godzina emisji: 21.30

Czytaj także

Inżynier Boris Vian. Pisarz, który obraził pół Paryża

Ostatnia aktualizacja: 10.03.2024 05:40
104 lata temu urodził się twórca, który za dnia pracował we Francuskim Stowarzyszeniu Normalizacyjnym, a po godzinach był jazzmanem, krytykiem muzycznym, tłumaczem, aktorem, wynalazcą, malarzem, a przede wszystkim autorem skandalizujących powieści, wierszy, dramatów, oper i piosenek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Paul Celan. Żydowska samotność poety

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2022 13:00
- Znamy takie zjawisko, jak poczucie winy ocalonych, które nie jest zależne od tego, jaką rolę faktycznie spełnili. Wyobrażają sobie, że mogli zrobić coś więcej, czują, że nie należało im się ocalenie - mówiła w Dwójce Anna Arno, autorka książki, której bohaterem jest poeta Paul Celan.
rozwiń zwiń