2025 rokiem Władysława Reymonta. Historia rękopisu powieści "Chłopi"

Ostatnia aktualizacja: 27.12.2024 19:04
W przyszłym roku obchodzimy setną rocznicę śmierci Władysława Stanisława Reymonta, laureata Nagrody Nobla, którą Akademia Szwedzka przyznała 13 listopada 1924 r. Z tej okazji Senat Rzeczypospolitej Polski ustanowił wybitnego pisarza patronem roku 2025. 
Portret Władysława Reymonta autorstwa Jacka Malczewskiego
Portret Władysława Reymonta autorstwa Jacka MalczewskiegoFoto: Muzeum Narodowe w Warszawie

Władysław Stanisław Reymont był twórcą między innymi niezapomnianych "Chłopów" - czterotomowej "epopei chłopskiej", za którą został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla. Rękopisy tego dzieła możemy odnaleźć w Narodowej Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu.


Posłuchaj
04:40 Wybieram Dwojke 2024_12_27-16-17-07.mp3 2025 rokiem Reymonta. Historia rękopisu powieści "Chłopi" (Wybieram Dwójkę)

- Mamy dwa woluminy, zawierające rękopisy Chłopów Władysława Reymonta. Są one u nas właściwie od czasów sprzed II wojny światowej. Mniej więcej na początku lat trzydziestych Aurelia, wdowa po Reymoncie, wymyśliła, że Wydawnictwo Ossolineum, mieszczące się we Lwowie, będzie wydawać pisma zebrane jej męża. Miało również przejąć archiwa literackie Reymonta. I faktycznie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich zakupił wówczas archiwa, liczące kilkadziesiąt woluminów - mówiła w Dwójce Hanna Kulesza, kustoszka działu rękopisów.

Czytaj też:


Losy rękopisów podczas wojny

Wydawnictwo nie mogło wywiązać się jednak z umowy, ponieważ działalność instytucji przerwał wybuch wojny. Rękopisy trafiły wówczas do dedykowanego działu.

- Było to właściwie szczęśliwe wydarzenie, ponieważ wtedy tymi rękopisami się zaopiekowano: opracowano je, wpisano do księgi inwentarzowej, nadano im sygnatury i stały się one częścią zbioru rękopisów, który na wiosnę 1944 roku został ewakuowany przez niemiecką dyrekcję biblioteki.

Rękopisy Reymonta w formie cyfrowej

Dziś rękopisy są pod czujną opieką naukowców, którzy nie tylko poddają je pracom badawczym, ale również zajmują się między innymi digitalizacją i udostępnieniem cennych zasobów wszystkim sympatykom Władysława Reymonta.

- Rękopisy "Chłopów" to jeden kodeks kilkuset stronicowy, który zawiera bruliony, czyli brudnopisy do części "Jesień", "Zima" oraz "Wiosna", a także plany niektórych rozdziałów. Drugi kodeks - również kilkusetstronicowy - to "Zima" w czystopisie przeznaczonym do druku. Jednak autor zmieniał je do ostatniej chwili, o czym świadczą skreślenia i dopiski na tym właśnie rękopisie - opowiadała Hanna Kulesza.

Rękopisy są do odnalezienia w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej.

***

Rozmawiała: Maria Czok

Gość: Hanna Kulesza (kustoszka działu rękopisów Narodowej Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu)

Data emisji: 27.12.2024

Godzina emisji: 16.15

Materiał wyemitowano w audycji "Wybieram Dwójkę".

am


Czytaj także

"Lekcja polskiego nie musi być rozmową o świecie, który nie istnieje"

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2021 11:41
- Czytanie nie musi ograniczać się do zestawu książek proponowanych w szkole, może być pasją - piszą twórcy projektu "Alternatywna Lista Lektur". O wyjątkowej inicjatywie opowiadają goście audycji "Wybieram Dwójkę": Julia Skórzyńska i Edyta Pilch.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Poeta o różnych obliczach. Stulecie Zbigniewa Herberta - mistrza i inspiracji

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2024 11:04
Jedni zapamiętali jego słynne wybuchy wściekłości i gniewu, do dziś nosząc w sobie urazę. Dla innych był wspaniałym kompanem i przyjacielem. Potrafił uwodzić ludzi swoją błyskotliwością, poczuciem humoru. Bywał duszą towarzystwa. Jednocześnie miewał ciężkie depresje, podczas których izolował się od ludzi. Wybitny poeta kończyłby 100 lat.
rozwiń zwiń