Żegnamy brytyjską królową. "Mało kto pamięta świat bez Elżbiety II"

- To moment, w którym wiele się zmieni – trzeba sobie wyobrazić świat bez królowej Elżbiety i to może być wyzwaniem - mówił w Programie 2 Polskiego Radia prof. Wojciech Lewandowski z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. 8 września w wieku 96 lat zmarła brytyjska królowa Elżbieta II. Była najdłużej panującym monarchą w historii Zjednoczonego Królestwa. 

Elżbieta II swoją zdecydowaną postawą potrafiła przez lata utrzymać powagę urzędu oraz podtrzymać więź ludu z monarchią

Foto: PAP/Jane Barlow

• 8 września 2022 roku w wieku 96 lat zmarła brytyjska królowa Elżbieta II.
• Pod Pałacem Buckingham zgromadziły się tłumy londyńczyków i turystów chcących oddać hołd królowej.
• Przed Brytyjczykami dwanaście dni żałoby, podczas których ciało królowej zostanie wystawione na widok publiczny.

Stan zdrowia królowej pogorszył się w środę - wieczorem Pałac Buckingham poinformował, że ze względu na zalecenie lekarzy, by odpocząć, odwołała ona zaplanowane wirtualne spotkanie z członkami Tajnej Rady. Wczesnym popołudniem przekazano, że królowa znajduje się pod opieką lekarzy w związku z tym, że są oni zaniepokojeni jej stanem zdrowia.

Księga powoli się domykała

Czwartkowy wieczór w okolicach Pałacu Buckingham zgromadził tłumy. Ludzie – londyńczycy i turyści – pomimo zimna i deszczu przyszli oddać hołd swojej królowej. Był wśród nich także Adam Dąbrowski, korespondent Polskiego Radia w Londynie. - Niby wszyscy przeczuwali, że ten moment nadchodzi, księga powoli się domykała. Królowa już od jakiegoś czasu rezygnowała z kolejnych swoich obowiązków - opowiadał dziennikarz. - Przekazywała je innym członkom rodziny według precyzyjnie ustalonego planu.

Krucha, ale uśmiechnięta

Świat widział królową jeszcze dwa dni temu, już słabą i kruchą, ale wciąż uśmiechniętą. - Nikt chyba nie spodziewał się, że przed Buckingham Palace zbiorą się takie tłumy, by powiedzieć "do widzenia" - przyznał Adam Dąbrowski. - Ale Królestwo będzie miało monarchę – Karola III, bo tron nie jest ani przez sekundę pusty.

Żałoba narodowa

Przed Brytyjczykami teraz dwanaście dni żałoby. Wkrótce ciało królowej zostanie wystawione na widok publiczny. Do Londynu zjadą się także liczne głowy państw. Tak będzie aż do uroczystego pogrzebu, który zakończy okres żałoby narodowej. Niewiadomą natomiast pozostaje, kiedy nastąpi koronacja nowego monarchy. 

Posłuchaj

14:55 2022_09_08 21_29_32_PR2_Pożegnania.mp3 Adam Dąbrowski, korespondent Polskiego Radia o Londynie w dniu odejścia Elżbiety II (Dwójka)

 

***

Od dziecka świadoma roli

Elżbieta II była świadkiem wielkich i tragicznych wydarzeń XX wieku. Jej pierwsze publiczne wystąpienie w 1940 – a miała wówczas 14 lat – to krzepiące słowa do dzieci, które musiały opuścić ojczyznę z powodu wojny. - To pokazuje świadomość roli, to, że bycie członkiem rodziny królewskiej to potężne zobowiązanie, które często wymaga poradzenia sobie z różnego rodzaju lękami i obawami, dlatego że trzeba wspierać innych, sobą zaświadczyć o wartościach, które się symbolizuje - tłumaczył prof. Wojciech Lewandowski z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. - W tej roli realizowała się wspaniale.

Posłuchaj

15:28 Wojciech Lewandowski i Patrick Ney Dwójka 8 wrzesień 2022 21_45_40.mp3 Prof. Wojciech Lewandowski (UW) i Patrick Ney (dziennikarz filmowiec) wspominają Elżbietą II (Dwójka)

 

Elżbieta II władzę objęła 6 lutego 1952 roku, w czasach, kiedy Europę dzieliła żelazna kurtyna. Oficjalne uroczystości koronacyjne odbyły się 2 czerwca 1953 roku.

Posłuchaj

01:20 Koronacja RWE 8 wrzesień 2022 22_16_58.mp3 Relacja z koronacji Elżbiety II w Radiu Wolna Europa (Dwójka)

 

Elżbieta była dopiero trzecia w kolejce do brytyjskiego tronu: po swoim stryju Edwardzie i ojcu Jerzym, co wówczas pozwalało sądzić, że sama raczej na tronie nie zasiądzie. Jak się jednak później okazało, jej stryj Edward VIII z powodu swojego romansu abdykował, a jej ojciec Jerzy VI zmarł w wieku niespełna 60 lat.

Królowa Elżbieta zgodnie z zasadami the Commonwealth of Nations (Wspólnoty Narodów) jest głową państw należących dawniej do Imperium Brytyjskiego oraz niektórych państw z nimi sąsiadujących.

Posłuchaj

12:53 Jan Lubomirski Lanckoroński Dwójka 8 wrzesień 2022 22_04_02.mp3 Jan Lubomirski Lanckoroński wspomina Elżbietę II (Dwójka)

 

Czytaj także:

• 70 lat panowania królowej Elżbiety II. Na tronie zasiadała dłużej niż jakikolwiek brytyjski monarcha w historii
• Karol III nowym królem Wielkiej Brytanii. Jest oświadczenie

Królowa wielka i dzielna 

Zdaniem pisarza i znawcy dzieł Szekspira Antoniego Libery Elżbieta II stanowiła most prowadzący nas ku pierwszej epoce elżbietańskiej. - Przez to, że tak długo panowała i wywodziła się z innej epoki – bo to była zupełnie inna epoka, I połowa XX wieku – łączy nas ze światem dawnym, renesansowym, z czasami Szekspira - zaznaczył pisarz. - Przez pryzmat jej panowania możemy pojąć, na czym polegało w dawnych czasach panowanie monarchy brytyjskiego. Była wielką i dzielną kontynuatorką.

Posłuchaj

08:08 Antoni Libera Dwójka 8 wrzesień 2022 22_18_26.mp3 Antoni Libera o panowaniu Elżbiety II (Dwójka)

 

***

Prowadził: Paweł Siwek

Goście: Adam Dąbrowski (korespondent Polskiego Radia w Londynie), prof. Wojciech Lewandowski (UW), Patrick Ney (dziennikarz filmowiec), Jan Lubomirski-Lanckoroński (prezes Fundacji Książąt Lubomirskich), Antoni Libera (pisarz, tłumacz, reżyser)

Data emisji: 8.09.2022

Godzina emisji: 21.30

Audycję wyemitowano w Programie 2 Polskiego Radia