Czym są i jak działają fale radiowe?

Pierwszej emisji odbioru fal elektromagnetycznych w zakresie fal radiowych dokonał Heinrich Hertz w 1886 roku. Jak dziś działają fale radiowe? To sprawdzaliśmy w przeddzień Światowego Dnia Radia, który już w sobotę 13 lutego. 

Zdjęcie ilustracyjne

Foto: Shutterstock/Sutipond Somnam

Światowy Dzień Radia 2021. Jakie znasz stacje radiowe?

Na początku XX wieku prace nad falami radiowymi kontynuowali Tesla i Marconi, który otrzymał Nagrodę Nobla za przesył pierwszego programu radiowego. - Fala elektromagnetyczna to innymi słowy pole elektromagnetyczne, które jest w pewien sposób ustalone - mówił prof. Andrzej Krawczyk, naukowiec z Polskiego Towarzystwa Zastosowań Elektromagnetyzmu. - Najprościej rzecz ujmując jest zmiennością pola elektrycznego i magnetycznego. To zaburzenie przekazywane jest do odbiorcy - tłumaczy ekspert. - Jednostka zwana Herzem mówi, z jaką częstotliwością pole magnetyczne zmienia się w pole elektryczne. Czyli jak często w ciągu sekundy następuje ta zmiana. 

95 LAT POLSKIEGO RADIA - serwis specjalny >>>

Posłuchaj

04:51 _PR4_AAC 2021_02_12-12-22-37.mp3 Czym są i jak działają fale radiowe? (Stacja Nauka/Czwórka) 

95 lat Polskiego Radia - wspomnienia pełne pasji

Jak tłumaczył w domach stosowane są pola elektroenergetyczne o niewielkiej częstotliwości. - Od świateł, źródeł ciepła, na przykład grzejników elektrycznych. To pole ma częstotliwość 50 Hz. Potem przechodzimy na częstotliwości średnie i najwyższe - to są już gigaherce - które służą do przekazów radiowych i telewizyjnych, a także do telefonii komórkowej - tłumaczył ekspert. Gdy radio nadaje program - jak opowiadał prof. Andrzej Krawczyk - na częstotliwość fali nośnej, określonej przez herce, którą emituje nadajnik nakłada się modulację w postaci głosu.

Radio vintage/fot. Jan Czeladzki

- Głos można przekazywać tak, że na tę falę nośną, określoną przez Herce nakładamy coś, co zmienia amplitudę, czyli wielkość tej fali - tłumaczył ekspert. Najłatwiej jest produkować fale elektromagnetyczną w takim zakresie, jak się ona kształtuje zarówno w przekazach radiowych jak i telewizyjnych, jak i w telefonii komórkowej. - Liczba częstotliwości jest ograniczona i nie mogą one być blisko siebie. Jeśli jedna rozgłośnia nadaje z częstotliwością 700 MHz, to obok nie może być stacji telewizyjnej, która nadawać będzie z częstotliwością 710 MHz, bo wtedy następowałaby tak zwana interferencja, czyli fale nachodziłyby na siebie - tłumaczył.

Czytaj także:

• Światowy Dzień Radia. Jak wygląda życie radiowca?
• W 2019 roku Światowy Dzień Radia obchodziliśmy już po raz ósmy

Fale elektromagnetyczne mogą być szkodliwe jeśli niosą dużą energię, te, które występują na co dzień wokół nas są bezpieczne. Wszystko zależy od dawki. - Są zjawiska, które mogą produkować falę elektromagnetyczną o dużej energii, to na przykład radary - tłumaczył prof. Andrzej Krawczyk. Fale elektromangetyczne mieć wykorzystywane w medycynie, niższe częstotliwości wykorzystuje się w przeróżnych zabiegach, wyższe - w walce z chorobami nowotworowymi. 

Radiotelefon krótkofalarski/fot. Jan Czeladzki

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz

Materiał przygotowała: Oliwia Krettek

Data emisji: 12.02.2021

Godzina emisji: 12.45

kd